Օրվա լրահոսը
Ինչու են մեզ խորթ ժողովրդավարական արժեքները
Հայ մտավորականությանը խորթ են ժողովրդավարական արժեքները եւ քաղաքացիական մտածողությունը: Այսօր այս մեղադրանքը հաճախ է հնչում։ Արձանագրելով այդ տխուր փաստը, մենք նորից ընկնում ենք ազգային թերարժեքության կոմպլեքսի գիրկը, նույն հոգեվիճակը պարտադրելով ընթերցողին։ Այնինչ փաստը ոչ թե լացուկոծի, այլ բացատրության կարիք ունի։ Դարերով օտար լծի տակ տառապած ժողովրդին կարո՞ղ են, բացի ազգայնականությունից, այլ արժեքներ հարազատ լինել։ Նեղ
Վարչապետը բացատրեց եւ ուսուցանեց
Լրագրողները հարցազրույցի խնդրանքով վարչապետին հազվադեպ են դիմում՝ գիտեն նրա մշտազբաղությունը։ Բայց ահա բարեպատեհ առիթ՝ վարչապետն ինքն է հրավիրել մամուլի ու հեռուստատեսության ներկայացուցիչներին։ Այդ պատճառով էլ նրա ներածականը խիստ սեղմ էր, իսկ պատասխանները՝ բավականաչափ մանրամասն։ Զանգվածային լրատվության միջոցները եզակի հնարավորություն էին ստացել իրենց էջերը սենսացիաներով, նվազագույն դեպքում, հետաքրքրաշարժ տեղեկություններով կամ արտահայտություններով զարդարելու համար, սակայն չգիտես ինչու
Կարող ենք եւ անաչառ լինել…
Եթե ցանկանանք ՆԳՆ միլիցիայի բարձրագույն դպրոցի հայոց լեզվի (թելադրություն) քննությունները անաչառության շքահանդես էին հիշեցնում։ Մինչ այս նախադասությունը թղթին հանձնելը, խոստովանեմ, գրիչս օդում պարապ-սարապ տարուբերվեց երկար ժամանակ։ Ո՛չ այն պատճառով, որ «զրո» գնահատական «վաստակած» դիմորդների «քմահաճ» վերաբերմունքից մահացու խոցված հայոց բառերը ջղաձիգ պար էին բռնել աչքիս առաջ (բուրվառ-ի փոխարեն բուլվար-ը և ու բուրվարկ-ը, տվնջյան–ի փոխարեն տղնջյան–ն
Սոֆի Դեւոյան. «Ես ամեն պահ կարող եմ երջանիկ լինել…»
– Ինչո՞ւ Պարի եւ Հոգու թատրոն։ – Առանց հոգու ես ոչինչ չեմ պատկերացնում։ Իսկ պարի յուրաքանչյուր շարժում հոգու որեւէ պահի ավարտուն արտահայտություն է։ – Այսի՞նքն։ – Զգացմունքների մի փունջ է։ – Հիմքում ոգեղե՞նն է: – Այո՛։ Չէ՞ որ ոգեղենն արվեստի այն հիմնաձողն է, որի վրա կառուցվում է ամբողջ արվեստը։ – Փորձեք բնորոշել… Սոֆի Դեւոյանին։ –
Ես սկի չէի էլ ուզում
Պաթետիկ դրամա ԳՈՐԾՈՂ ԱՆՁԻՆՔ ԲՀԱ- Բողոքարկման հանձնաժողովի անդամ ՄՈ– Մամայի որդին ՈՄ– Որդու մաման Դեպքը տեղի է ունեցել մեր օրերում, Կոմիտասի անվան կամերային երաժշտության տանը, հայոց լեզվի քննությունից հետո Էքսպոզիցիա Բացվում է վարագույրը։ Բեմի անկյունում նստած է ԲՀԱ-ն, որ շտապ-շտապ սրտի կաթիլներ է խմում։ Սեղանին տետրերի կույտ է։ Լսվում է Գեորգի Մինասյանի «Գալիս ես, գալիս
Հայ գրականության աննկատելի մահը
Ժողովուրդը, որ դեռ 88-89-ին հարցնում էր՝ ո՞ւր է մեր մտավորականությունը, մոռացավ նրանց։ Տասնյակ գրողներ, ովքեր սովետական կարգերի ջատագովն էին եղել, դադարեցին գրելուց, հենց որ տպագրվելու հնարավորությունները նվազեցին։ Այլ տասնյակներ, ովքեր սովոր էին գրել այն, ինչ հասարակությունն իրենցից այդ պահին պահանջում էր, նույնպես չիմացան ինչ գրել։ Բոլորի աչքը դարձավ իշխանություններին, թե ինչ պատվեր են տալու։ Իշխանությունը
«Գաղափարախոսական» օդի ցնցումը հօդս ցնդեց
Մանր խարդավանքների փոխարեն իրական տնտեսական շահեր Ցանկացած քաղաքական հավասարակշռություն ենթադրում է համապատասխան տնտեսական իրավիճակ: Նորաստեղծ պետություններում, ինչպես եւ կուսակցություններում սկզբում իշխում են զուտ գաղափարաքաղաքական կոչ-ուղենիշերը, որոնք հասարակության լայն շրջանակներին ոգեւորում են իրենց անսովորությամբ, անհագուրդ «ոգու սովը» բավարարելու առաքելությամբ։ Բայց միայն ու միայն գաղափարախոսական խնկաբույրով երկիր չի կառուցվում, եւ հասարակական առաջընթացը չի երաշխավորվում, ուստի գաղափարախոս գործիչների
Նոր եւ ավանդական արժեքներ
Անգամ անհատը, որոշակի տարիքից հետո, իր արժեքներն այլեւս չի փոխում։ Ժողովրդի, էթնոսի համար արժեքների փոփոխությունը նշանակում է գոյության սկզբունքների փոփոխություն։ Իսկ գոյության սկզբունքները մեկ տասնամյակում կամ հարյուրամյակում չեն փոփոխվում։ Որեւէ ազգ իր արժեքները չի փոխում։ Կան արժեքային ճգնաժամի ժամանակներ, երբ ավանդական արժեքները խանգարում են նոր պայմաններին հարմարվելուն։ Նման դեպքերում ճգնաժամը հաղթահարվում է ոչ թե արժեքների
«Լոխ լյավ ա իննական»
Որքան էլ անսպասելի էր թվում լուրը, բայց իրոք հուլիսի սկզբին ձերբակալվել էին ԼՂՀ նախկին ԳԽ չորս անդամներ՝ ԳԽ նախագահի նախկին պաշտոնակատար Գեորգի Պետրոսյանը, քարտուղար Վլադիկ Հակոբյանը, պաշտպանության հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Վալերի Բալայանը եւ արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Լեւոն Մելիք–Շահնազարյանը։ Հանրահայտ դերասանուհի Ժաննա Գալստյանի բնակարանը թեեւ խուզարկվել էր, նրան չէին ձերբակալել («Ազգի» մեր հարգելի գործընկերները սխալվել
Հայ գրականության աննկատելի մահը
«Ի սկզբանէ էր բանն»։ «Սկզբում Բանն էր, եւ Բանը Աստծո մոտ էր եւ Բանը Աստված էր։ Նա սկզբում Աստծո մոտ էր։ Ամեն ինչ նրանով եղավ եւ առանց նրան ոչինչ չեղավ, ինչ որ եղավ։ Նրանով էր կյանքը…»։ Բանն էր նաեւ վերջում։ Համենայն դեպս, 20-րդ դարի երկրորդ կեսին, աշխարհի ամենալայնածավալ երկրում՝ Սովետական Միության մեջ ու նրա մասը
Շատ սահմանափակ պատասխանատվություն
Քաղաքական եւ տնտեսական լուրջ բարեփոխումների գործընթացում գտնվող նորահաստատ պետության համար ամենակարեւորը հին ու նոր արժեքների հոգեբանական պայքարում տարած հաղթանակն է, որի արդյունքում գործունեության դաշտ են գալիս հասարակական ամենատարբեր զանգվածները՝ աշխատելու եւ տրամաբանելու ունակ: Ամենափայլուն ծրագրերով եւ դրսի միջավայրի ամենաբարենպաստ տրամադրվածության դեպքում անգամ անհնար է վճռական, հաջողության հասնել, եթե ներսում չկա ընկերային տարբեր շերտերի՝ մտավորական, արդյունաբերող,
Մենք վախկոտ չենք
Արեւմուտքը վախենում է տեռորիզմից։ Պարզապես սարսափում է՝ ի տարբերություն Արեւելքի (ներառյալ Խորհրդային Միության), որտեղ օրենքները կարեւոր չեն, իսկ մարդու կյանքը երկու կոպեկի գին չունի։ Կարեւորը գաղափարներն են՝ դասակարգային, ազգային, կրոնական եւ այլն։ Հանուն ինչ-որ ցնորական (կամ նույնիսկ շատ էլ պայծառ) գաղափարների, համակենտրոնացման ճամբարներում կոտորում են միլիոնավոր մարդկանց, ինչպես նաեւ պայթեցնում են մանկապարտեզներ, առեւանգում են երեխաներին,
Ազատվել կեղծ այլընտրանքներից եւ բարդույթներից
«Առավոտ» թերթի հարցազրույցը Հայաստանի արտգործնախարարի տեղակալ Վարդան Օսկանյանի հետ – Մենք հաճախ ենք լսում Հայաստանի մասին որպես աշխարհաքաղաքական կարեւոր դիրք եւ նշանակություն ունեցող երկիր։ Բայց նկատի ունենալով Հայաստանի փոքրությունը եւ հատկապես ծովի բացակայությունը, թվում է թե դա մի փոքր չափազանցություն է: Ինչո՞ւմն է կայանում Հայաստանի աշխարհաքաղաքական կարեւորությունը: – Ճիշտ է, Հայաստանը փոքր երկիր է եւ
Դռնբաց ձայնափակ դատավարություն
Սկսենք նրանից, որ «Դրոյի» գործով դատավարության «Առավոտի» երեկվա հրապարակման մեջ անճշտություններ գտնելով, Հրանտ Մարգարյանի փաստաբան Անահիտ Եսայանը որոնելով հեղինակին, գտավ նրան եւ մեղադրեց միտումնավորության մեջ։ Ես էլ իմ կողմից նրա հայտարարությունը կարող էի գնահատել իբրեւ անաչառ լրագրողներին դատարանի դահլիճից հեռացնել տալու միտում, մանավանդ որ թերթի նախորդ համարում մատնանշածս՝ բազմաթիվ լրագրողների բացակայության հանգամանքը, հենց այդպես մտածելու
«Բաց նամակների» ժամանակն անցավ
Էլ ինչով զբաղվեն մտավորականները Արդեն մի քանի տարի է, ինչ «դեմոկրատիա», «քաղաքացիական հասարակություն», «շուկայական տնտեսություն» եւ համանման այլ արտահայտություններ մեր քաղաքական շրջանակների համար դարձել են ամենագործածական բառակապակցությունները։ Իշխանություններն ու ընդդիմությունը մեղադրում են իրար, պայքարում են իրար դեմ, իհարկե, հանուն այդ սուրբ կատեգորիաների, որոնք, ենթադրաբար, մոգական ազդեցություն ունեն մեր հասարակության գիտակցության վրա։ Սակայն նրանց այդ պայքարն
Կարելի է կանչել պատասխանատվության
Բայց ո՞ւմ Սովորական վարչական իրարանցումը՝ մեզանում օրենքի հաղթանակի համար պայքարի տեսք է ստանում։ Քաղաքային դատախազությունը քրեական գործ է հարուցել հունիսի 20-21-ի երթի կազմակերպիչների դեմ: Այդ օրերին ընդդիմության կողմնակիցները շրջափակել էին Բաղրամյան փողոցը եւ փորձում էին կանգնեցնել երթեւեկությունը։ Հենց դրա համար էլ նրանց ուզում են պատասխանատվության կանչել։ Հետաքրքիր մանրամասնություն. դատախազությունը ցուցմունք տալու համար կանչել է պարոնայք
Կողմերը իրար այբուբեն են սովորեցնում
«Դրո»-ի դատավարությունը շարունակվում է Չնայած «Դրո» կառույցի գործով դատավարության նկատմամբ առկա հասարակական հետաքրքրությանը, դատարանի դահլիճը կարողանում է տեղավորել բոլոր նրանց, ովքեր ցանկանում են ներկա լինել դատական գործընթացին։ Տարօրինակ է, թե օրինաչափ, բայց անսպասելիորեն դատարանի դահլիճից բացակայում են շատերը, օտարերկրյա տեղեկատվական ծառայությունները, ասենք, ներկայացված են բացառապես «Ազատություն» ռադիոկայանի թղթակից, հանրապետության ամենաիրազեկ լրագրողներից Աննա Իսրայելյանով, իսկ որոշ
Հայի բախտ. Աշխարհաքաղաքական
XX դարի վերջում արագ զարգացող գործընթացները ստիպում են մեզ վերանայել բազմաթիվ հասկացություններ եւ մոտեցումներ, որոնք ծնունդ են առել նախորդ հարյուրամյակում ձեւավորված առասպելներից։ Նման առասպելներից է «աշխարհաքաղաքականություն» անորոշ եւ միգամած հասկացությունը։ Հավանաբար դրա հեղինակները ենթադրում էին, որ կա «սովորական» քաղաքականություն, որը պայմանավորված է պետությունների իրական շահերով, եւ կա հատուկ, յուրօրինակ քաղաքականություն, որը թելադրված է, այսպես կոչված,
Վահրամ Սահակյան. «Ես ոչ մեկին չեմ հարում, ես արվեստին եմ հարում…»
– Նախ եւ առաջ մի անհամեստ հարց. ի՞նչ կարծիքի եք «Առավոտի» մասին։ – Բավականին դրական, իսկ առավոտ հասկացության մասին դեռեւս ժամանակին Վիսոցկին ասել է. «Да и утром все не так, все не так как надо…»: – Իսկ ձեր «Ոզնինե՞ր» թատրոնի մասին։ – Մենք ունենք նոր ներկայացում, որը կոչվում է «Հոռի կյանք», ինչպես նաեւ հեռուստաշոուների շարք,
Անձեռնմխելիության գայթակղիչ հմայքը
«Պատգամավորին չի կարելի կալանավորել, դատական կարգով վարչական կամ քրեական պատասխանատվության ենթարկել առանց Ազգային ժողովի համաձայնության» (Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրություն, հոդված 66.): Քաղաքականության հետ ոչ մի կապ չունեցող քանի-քանիսի դեմքն է հիացմունքից պայծառացել այս տողերը կարդալիս։ Քանի-քանիսը, որոնք անտարբեր են ամեն ինչի ինչի նկատմամբ, բացի սեփական գրպանից, այդ պահին հանկարծակի համակվեցին հայրենիքին անմնացորդ ծառայելու բարձր ու վեհ
Քաղաքական խայծ եւ իրական վարքագիծ
Հայաստանում ընտրություններից հետո, ըստ տրամաբանության, իրադրությունը պիտի հստակվեր կառուցողական ոգով. Սահմանադրության ընդունումը, գլխավոր ղեկակալների պահպանումը օրենսդիր, գործադիր եւ դատական մարմիններում վկայում են մեր քաղաքական եւ տնտեսական զարգացման ուղենիշերի հաստատունությունը, ընդմիջվող կետագծերը փոխվել են հոծ եւ թանձր գծերի։ Մի անգամ եւս ապացուցվեց պահպանողականության որոշիչ դերը մեր իրականության մեջ։ Հին գվարդիան մտածելակերպի իր ողջ տարսափռումով եւ անհատական
Վատ կատարումը վարկաբեկում է անգամ լավ գաղափարը
Ողջունելի քայլ էր բուհերի հայոց լեզվի ընդունելության քննություններում հարցաթերթիկային (թեստային) համակարգի կիրառումը։ Սակայն 1992թ. առաջին փորձն այնքան էլ նախապատրաստված չէր, եւ նախկին նախարար Վազգեն Գնունին այն ժամանակ խոստացավ կրկին հարցաթերթիկային կարգի անցնել միայն մինչեւ վերջ դրանք բյուրեղացնելուց հետո։ Այս տարվա ավարտական-ընդունելության քննություններն ապացուցեցին, որ հարցաթերթիկների որակական բարելավման ուղղությամբ քիչ բան է արված։ Չարժե անդրադառնալ հիմնականում
Հարցականներ
Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացը սկսել է արագանալ։ Խոստովանենք, որ խնդիրը արագ կարգավորվողների դասին չի պատկանում։ Թվում էր, թե բանակցությունների գործընթացը կշարունակվի դեռ երկար տարիներ։ Սակայն ըստ երեւույթին, աշխարհի հզորները շատ են շահագրգռված կարգավորմամբ։ Բադենում կայացած բանակցություններից հետո հայտնվեցին նոր շեշտադրումներ։ Իհարկե, դիվանագետները փորձում են շատ զգույշ լինել։ Հայտարարություններն անորոշ ու հուշող են։ Նման դեպքերում մնում
Որտեղ է սահմանը
Իշխանությունների մեղադրանքները Դաշնակցության դեմ տագնապ են ներշնչում։ Եվ պատճառն այստեղ ոչ միայն այն է, որ Ազգային անվտանգության նախարարության փոքր-ինչ «հնաոճ» ձևակերպումներում առանցքայինը «ահաբեկչություն» բառն է՝ մի երեւույթ, որն իսկապես վախեցնում եւ ահաբեկում է մեզ՝ շարքային քաղաքացիներիս։ Խնդիրը նաեւ նրանում է, որ այդ մեղադրանքներն ուղղված են մի կազմակերպության դեմ, որը գոնե ձեւականորեն հանդես է գալիս որպես
Ի միջի այլոց
ՀՀ Ազգային ժողովը մինչ սեպտեմբեր փակ կպահի իր դուռն ու հոգին մեր առաջ, եւ կարելի է այս ընդմիջման ընթացքում քաղցր անուրջների գիրկն ընկնել, ինչը եւ ես անում եմ հիմա: …Հայաստանի Հանրապետության մեն միակ Գերագույն խորհրդի ձեւավորման շրջանից ժամանակակիցներիս է ավանդվել գրեթե թեւավոր խոսքի արժեք ձեռք բերած «պոլի փետ էլ լինի՝ ՀՀՇ-ի ցուցակներով կանցնի» արտահայտությունը: ՀՀՇ-ին
Խեղկատակի պաշտոնը դեռեւս թափուր է
Ինչպես հայտնի է, թագավորը ստեղծում է իր շքախումբը։ Դա վերաբերում է ժամանակակից ցանկացած խոշոր հաստատությունների, այդ թվում՝ քաղաքական։ Դրանք շատ քիչ են տարբերվում թագավորական պալատից, հատկապես կենտրոնամետ միտումների գերակայության տեսակետից։ Համընդհանուր են նաեւ պալատական խարդավանքները, որոնք անպակաս են այդ հաստատությունների՝ սկսած միջնադարի ամենամռայլ ժամանակաշրջանից մինչեւ մեր օրերը։ Եթե ժամանակակից պետական համակարգը ինչ-որ բան կորցրել է
Ով մեզ հետ չէ, մեր դե՞մ է
Քրիստոնեության «Երգ երգոց» նոր կտակարանը մերժելով Հին ուխտի «ակն ընդ ական, ատամն ընդ ատաման» սկզբունքը, այնուամենայնիվ ստույգ անջրպետ է դնում յուրայինների եւ օտարների միջեւ Քրիստոսի հենց այս խոսքերով։ Մարդկային հարաբերությունների մեջ էլ ըստ ամեն ժամանակի այդ անջրպետը կամ ընդգծվում է կամ, եթե իսպառ չի վերանում, գոնե փշալարի տեսք չի ստանում: Վերջին ժամանակներում մեր ազգային մթնոլորտի
Ինչով է դիտորդը տարբերվում քաղաքական մեկնաբանից
ԵԱՀԿ-ՄԱԿ ընտրությունների հսկման համատեղ գործողությունների գրասենյակի հաղորդագրությունը նման է այն բոլոր հայտարարություններին, որոնք արվում են զարգացած Արեւմուտքում թերզարգացած ԱՊՀ երկրների վերաբերյալ։ Ժողովրդավարությունը եւ մարդու իրավունքները սրբորեն պահպանող քեռիները մեծավարի խփում են երիտասարդների ուսին, իրենց ողջ կեցվածքով հասկացնելով, թե մենք, ջահելներս, իհարկե, միշտ էլ պապուաս կմնանք, բայց ոչինչ, պետք չէ նեղսրտել, ճիշտ ճանապարհով ենք գնում։ Թե
Որքան է ՀՀՇ-ն ծախսել ընտրարշավի ընթացքում
Վերջին տարիներին «Գոլոս Արմենիի» թերթի խմբագրությունը հաճախ է դատավարության մեջ մտնում տարբեր կազմակերպությունների եւ մասնավոր անձանց հետ։ Հերթական պրոցեսը այդ խմբագրության կոլեկտիվի հետ սկսվեց երեկ։ Սպանդարյանի շրջանային դատարանում քննարկվում էր ՀՀՇ վարչության հայցը «Գոլոս Արմենիի» թերթին։ Հայցադիմումի տեքստից կարելի է հասկանալ, որ խնդրո առարկան է Մարինա Գրիգորյանի «Ֆինիտա լյա լյա» հոդվածը («ԳԱ», 8 հուլիսի), որում
Գոյամարտի յոթնամյա ուղին
Յոթ տարի առաջ, 1988-ի հուլիսին ԼՂԻՄ ժողովրդական պատգամավորների խորհրդի նստաշրջանի որոշմամբ դրվեց ներկայիս անկախ Ղարաբաղի Հանրապետության անկյունաքարը: Անսալով լայն զանգվածների կամքին՝ ձայների բացարձակ մեծամասնությամբ ժողովրդի ընտրյալները արտահայտվեցին Ադրբեջանի կազմից ինքնավար մարզի դուրս գալու օգտին: Այդ պատմական որոշմամբ արցախցիները, ըստ էության, թոթափեցին 70-ամյա ստրկության լուծը եւ որպես օրացույցի հասարակ թերթիկ պատմության գզրոցը նետեցին 1921-ի հուլիսի 5-ի
