«Ապառաժ». 2023 թվականին՝ Արցախի շրջափակման եւ դրան հաջորդած պատերազմի ժամանակ, ես հայտնվեցի պարադոքսի մեջ։ Սակավությամբ շրջապատված՝ հոգիս երբեք այդքան լիարժեք չէր զգացել։ Որպես սփյուռքահայ՝ ես չէի մեծացել Արցախում, բայց բախտ ունեցա այնտեղ գտնվելու։ Չնայած այն ամենին, ինչից զրկվել էի՝ էլեկտրականություն, սնունդ, վառելիք, անվտանգություն, մնացել էր մի բան, որ քչերն են իսկապես գտնում ավելորդ աշխարհում՝ նպատակի, հստակության եւ պատկանելության զգացում։
Շրջափակման առաջին օրերը քաոսային էին։ Սուպերմարկետների դարակները դատարկվեցին։ Բենզինը դարձավ ավելի արժեքավոր, քան ոսկին։ Էլեկտրաէներգիայի անջատումները տեւեցին օրերի, ապա շաբաթների։ Առօրյա կյանքի բոլոր ոլորտները հարցականի տակ էին դրվում։ Այնուամենայնիվ, կամաց-կամաց մենք բոլորս հարմարվեցինք։ Պլանները եւ առաջնահերթությունները փոխվեցին։ Մարդիկ ավելի քիչ առատաձեռն էին դառնում։ Մեզանից նրանք, ովքեր մնացին, գտան ապրելու նոր ուղիներ՝ ոչ միայն գոյատեւելու, այլեւ նպատակադրված ապրելու համար։
Այժմ ես վերադարձել եմ նահանգներ, ապրում եմ Վաշինգտոնում, բախտավոր եմ, որ շարունակում եմ պայքարել ANCA-ի թիմի եւ մեր անհավատալի կողմնակիցների հետ ամբողջ երկրով մեկ: Ես կարող եմ անջատիչը սեղմել, եւ լույսերը վառվում են: Ես կարող եմ սնունդ պատվիրել աշխարհի ցանկացած խոհանոցից։ Ես կարող եմ օրեր անցկացնել առանց մտածելու, թե արդյոք գազի հոսքը աշխատում է, թե արդյոք համացանցը կպահպանի։ Ես շրջապատված եմ հարմարավետությամբ, անվտանգությամբ եւ արդիականությամբ, բայց իմ մի մասը, այն մասը, որը ես ամենաշատը կարոտում եմ, դեռ ապրում է այդ լեռներում։
Շրջափակման մեջ ապրելը փոխեց ինձ։ Այն սովորեցրեց ինձ, որ տունը հարմարավետ վայր չէ, դա համոզմունքի վայր է։ Այդ քաջությունը կարող է լինել հանգիստ եւ համառ, ինչպես կարտոֆիլի սերմերը անհարմար հողի մեջ տնկելը կամ փայտի կրակի վրա թեյ եռացնելը, երբ այլեւս գազ չկա: Այդ արժանապատվությունը նախընտրում է արմատներ գցել, երբ շրջապատում ամեն ինչ փորձում է քեզ դուրս մղել։
Կարդացեք նաև
Արցախը միայն ապրելու տեղ չէ, դա այն է ինչի համար պետք է շարունակել պայքարել։ Մենք պայքարում ենք ոչ միայն դիմադրության, այլեւ հիշողության, ճշմարտության եւ վերականգնման միջոցով, քանի որ այն, ինչ մենք ապրել ենք, իրական էր։ Այն, ինչ մենք կառուցեցինք այդ խավարի մեջ, լույս էր։ Եվ ոչ մի զինվորական, հրամանագիր կամ փնթփնթացող քաղաքական գործիչ՝ լինի դա մերը, թե իրենցը, չէր կարող դա խլել մեզանից։
Այսօր, երբ մենք պաշտպանում ենք մեր վերադարձը այդ երկիր, ես պայքարում եմ ոչ միայն քարտեզի վրա ճանաչման կամ վերագծված սահմանների, այլեւ իմ մի մասի համար։ Իմ այն մասի, որը նստած է խարույկի շուրջ այդ լեռներում, սպասում է մեր վերադարձին։
Նյութն ամբողջությամբ՝ սկզբնաղբյուր կայքում:
