Իրանագետ Արտյոմ Տոնոյանի @caspian_frontiers տելեգրամյան ալիքը ներկայացնում է Իրանի նախագահի հարցազրույցը ադրբեջանական AzTv պետական հեռուստաընկերությանը
«Երեկ գիշեր՝ Բաքու պաշտոնական այցի նախօրեին, Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքեանը Թեհրանի իր նստավայրում հարցազրույց է տվել ադրբեջանական AzTv պետական հեռուստաընկերության լրագրողին։
Ադրբեջանը ներկայացնող լրագրողի հարցերից երկուսը վերաբերել են Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունների կարգավորմանը և միջանցքի թեմային։
Իրանի նախագահը հարցազրույցում, բնականաբար, խոսում է պարսկերեն, և AzTv հեռուստաընկերության հրապարակած տեսաձայնագրության մեջ Փեզեշքյանի ձայնը փոխարինված է թարգմանչի ձայնով, ուստի այստեղ իմ կողմից դրվող թարգմանությունը՝ Իրանի նախագահի մասով, վերցված է հենց ԻԻՀ նախագահի պաշտոնական կայքից և աուտենտիկ է այնտեղ հրապարակված տարբերակի հետ։
Կարդացեք նաև
Ի դեպ, նրանք ովքեր հասկանում են ադրբեջաներեն, անմիջապես կնկատեն, որ ԻԻՀ նախագահի պատասխանի որոշ հատվածներ ադրբեջանական տեսահոլովակում ընդհանրապես հանված են, իսկ որոշ հատվածներ միտումնավորապես թարգմանվել են այլ կերպ։
Ստորև հարց ու պատասխանի թարգմանությունն է՝ ադրբեջաներենից (լրագրողի դեպքում) և պարսկերենից (Փեզեշքեանի դեպքում)։
-Հարգելի՛ Նախագահ, գիտեք, որ ներկայումս Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ընթանում է խաղաղության [հասնելու] բարդ գործընթաց։ Ինչպիսի՞ն է Իրանի դիրքորոշումը, որպեսզի այդ հարցը դրական հունով զարգանա։ Ի՞նչ օգնություն կարող է առաջարկել պաշտոնական Թեհրանը, և, ընդհանրապես, Իրանի նոր ղեկավարությունն ինչպիսի՞ քաղաքականություն է նախատեսում տարածաշրջանային անվտանգության ապահովման համար։
-Ամեն գործի առաջին պայմանն այն է, որ կողմերից յուրաքանչյուրը գոհանա իր սահմաններով և աչք չունենա մյուսի տարածքի կամ հողի վրա։ Կոնֆլիկտը սկսվում է այն ժամանակ, երբ կողմերից մեկը փորձում է իր վերահսկողության տակ դնել մյուսների տարածքները կամ սահմանները։ Հետևաբար այն, ինչին մենք միշտ օժանդակել ենք և հավատացած ենք, որ պետք է շարժվենք այդ ուղղությամբ, հարգանքն է պետությունների իրավունքների, շահերի և տարածքային ամբողջականության նկատմամբ։ Այս սկզբունքը պետք է հարգվի։
Բոլոր պետությունները, այդ թվում և մենք, միջազգային իրավունքի շրջանակներում ընդունել ենք այս սկզբունքը և հուսով ենք, որ հենց միջազգային [իրավունքի] շրջանակներին հավատարիմ մնալով՝ կկարողանանք լուծել Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև առկա տարաձայնություններն ու մտահոգությունները։
Խնդիրները սկսվում են այն պահին, երբ չենք ցանկանում բավարարվել մեր իրավունքի սահմաններով։ Երբ դա տեղի է ունենում, տարաձայնություններն անխուսափելի են։ Մենք միշտ պաշտպանել ենք Ադրբեջանի իրավունքները և, բնականաբար, նույն սկզբունքի հիման վրա պաշտպանելու ենք նաև Հայաստանի իրավունքները։ Մենք ձգտելու ենք, որ երկու կողմերն էլ կարողանան խաղաղության, եղբայրության և բարիդրացիության սկզբունքների հիման վրա նստել բանակցությունների սեղանի շուրջ, ապրել կողք կողքի և օգնել միմյանց։
-Հարգելի՛ Նախագահ, Իրանի մոտեցումը «Զանգեզուրի միջանցքի» [խնդրին] միանշանակ չէ։ Իսկ Ադրբեջանի համար էլ դա ունի շատ մեծ կարևորություն, հատկապես մեր երկրի մի մասի՝ Նախիջևանի հետ ուղիղ ցամաքային կապի ապահովման տեսակետից։ Ինչպե՞ս եք Դուք տեսնում այս ուղղությամբ հարցի լուծումը։ Ինչպե՞ս է պատկերացնում Իրանը Միջին միջանցքի ապագան։
-Տեսեք, ինչպես նշեցի, մենք պետք է հարգենք միմյանց տարածքային ամբողջականությունը և աչք չունենանք միմյանց տարածքների վրա։ Սա առաջին և հիմնական օրենքն է։
Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև սահմանային և տարածքային խնդիրները կարող են վերանալ միայն այն ժամանակ, երբ երկու երկրների քաղաքական և առևտրային հարաբերությունները կարգավորվեն՝ հաշվի առնելով երկու կողմերի իրավունքները։
Այս խնդրի լուծմանն օժանդակելու համար մենք այժմ աշխատում ենք պատրաստել Իրանի ճանապարհը, որպեսզի Ադրբեջանի մեր սիրելի եղբայրներն ու քույրերը կարողանան Իրանի տարածքով հասնել Նախիջևան։ Այդ ուղղությամբ ճանապարհաշինական և երկաթուղային աշխատանքները ընթանում են արագ տեմպերով։ Մենք արդեն այդ հարցի շուրջ պայմանավորվել ենք, և, Աստծո կամքով, Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև հաղորդակցության հաստատման հարցում որևէ խոչընդոտ չի առաջանա»:
