Հայկական իրավական կենտրոնը դատապարտում է Վատիկանի համալսարանի կոնֆերանսը, որը լեգիտիմացնում է Ադրբեջանի կողմից հայկական քրիստոնեության մշակութային յուրացումը
ՎԱՇԻՆԳՏՈՆ, ԿՈԼՈՒՄԲԻԱՅԻ ՇՐՋԱՆ – Արդարության և մարդու իրավունքների հայկական իրավական կենտրոնը (ALC) հրապարակել է հրատապ բաց նամակ Պապական Գրիգորյան համալսարանին՝ դատապարտելով նրա որոշումը հյուրընկալել Ադրբեջանի պետության կողմից հովանավորվող միջազգային կոնֆերանս՝ «Քրիստոնեությունը Ադրբեջանում. պատմություն և արդիականություն» խորագրով, որը տեղի է ունեցել 2025 թվականի ապրիլի 10-ին: ALC-ն զգուշացնում է, որ այս միջոցառումը ծառայել է որպես հարթակ պատմական խեղաթյուրման համար և փորձ՝ լեգիտիմացնելու Ադրբեջանի արշավը՝ ջնջելու հայկական քրիստոնեական ներկայությունը Արցախում, ուղղակիորեն խախտելով միջազգային իրավունքը և ակադեմիական էթիկան:
«Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարության մասնակցությամբ կազմակերպված միջոցառումը բարձրացնում է հրատապ իրավական, էթիկական և մարդու իրավունքների մտահոգություններ՝ ուղղակի հետևանքներով միջազգային իրավունքի ներքո», – նշվում է ALC-ի նամակում: «Թույլատրելով պետության կողմից առաջնորդվող կոնֆերանս, որը խթանում է «կովկասյան ալբանական» շարունակականության վարկաբեկված տեսությունը, որն օգտագործվում է Լեռնային Ղարաբաղում հայկական քրիստոնեական կրոնական և մշակութային ժառանգությունը յուրացնելու համար, համալսարանը վտանգում է մեղսակցությունը ժխտման և մշակութային ցեղասպանության ավելի լայն արշավին»:
ALC-ի նամակը նկարագրում է, թե ինչպես Ադրբեջանի՝ Արցախում դարերով հին հայկական եկեղեցիների, վանքերի և խաչքարերի ջնջման և յուրացման համակարգված արշավը խախտում է միջազգային իրավական փաստաթղթերը, այդ թվում՝ 1954 թվականի Հաագայի կոնվենցիան մշակութային սեփականության պաշտպանության մասին, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության կոնվենցիան և Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների միջազգային դաշնագիրը: ALC-ն նաև ընդգծում է, որ կոնֆերանսից հայ գիտնականների և ներկայացուցիչների բացառումը խարխլում է ակադեմիական արդարության, ամբողջականության և բազմակարծության սկզբունքները:
Կարդացեք նաև
Ի պատասխան, Հայկական իրավական կենտրոնը կոչ է անում Պապական Գրիգորյան համալսարանին ձեռնարկել անհապաղ ուղղիչ միջոցառումներ: Դրանք ներառում են պաշտոնական հրապարակային պարզաբանում՝ համալսարանը անջատելով կոնֆերանսում ներկայացված ռևիզիոնիստական պատմույթներից, դատապարտելով ակադեմիական հարթակների օգտագործումը մշակութային յուրացման և մարդու իրավունքների ժխտման խթանման համար, և հաստատելով ներառական ներկայացուցչության հանձնառություն՝ ապահովելով, որ տուժած համայնքները, հատկապես հայերը, ներառված լինեն ապագա գիտական խոսույթում: ALC-ն հորդորում է նաև ստեղծել անկախ վերանայման հանձնաժողով՝ կազմված իրավական, պատմական և մշակութային ժառանգության մասնագետներից, այդ թվում՝ հայ ներկայացուցիչներից, գնահատելու և կանխելու ակադեմիական տարածքների հետագա չարաշահումը պետական քարոզչության համար:
«Այս խնդիրը գերազանցում է ակադեմիական խոսույթը. այն հարվածում է էթնիկ և մշակութային գոյատևման, պատմական ճշմարտության և հիմնարար իրավունքների պաշտպանության սրտին», – շարունակվում է նամակը: «Նման պահերին լռությունը չեզոքություն չէ, այլ մեղսակցություն»:
Կոնֆերանսը խիստ դատապարտվել է աշխարհի հայ եկեղեցական առաջնորդների կողմից, այդ թվում՝ Նորին Սրբություն Արամ Ա-ի, Կիլիկիո Մեծի Տանն Կաթողիկոսի, Նորին Սրբություն Գարեգին Բ-ի, Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի և Սուրբ Պատրիարքի, և Երուսաղեմի հայկական Պատրիարքության կողմից:
Հայկական իրավական կենտրոնը կոչ է անում Վատիկանին պատկանող համալսարանին պահպանել իր բարոյական և ակադեմիական պատասխանատվությունը՝ ապահովելով, որ իր հարթակները չօգտագործվեն պատմությունը խեղաթյուրելու կամ մշակութային և կրոնական ոչնչացումը լեգիտիմացնելու համար:
