Իրանի Իսլամական Հանրապետության (ԻԻՀ) և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների (ԱՄՆ) ղեկավարությունը համաձայնվել է, որ Օմանում սկսված Իրան-ԱՄՆ բանակցություններն Իտալիայում շարունակվեն։ Ամերիկյան աղբյուրները հաղորդում են, որ նոր վայրն առաջարկել է Վաշինգտոնը, որը և Թեհրանն ընդունել է։
ԻԻՀ-ի Արտգործնախարարության խոսնակն այսօր հայտարարեց, որ Օմանի պատվիրակն էլ որպես միջնորդ Հռոմում ներկա կլինի։ Փորձագետների կարծիքով ԱՄՆ-ն Եվրոպային և հատկապես Եվրոեռյակին (Ֆրանսիա, Գերմանիա, Միացյալ Թագավորություն) կարևորություն տալու համար է Իտալիան ընտրել։ Իտալիան Եվրոպական ընտանիքին է պատկանում, ԱՄՆ-ի հետ սերտ կապեր ունի և Իրանի հետ էլ հարաբերությունները լարված չեն։ Եվրոեռյակը ԻԻՀ-ի միջուկային հնարավորությունների սահմանափակման համապարփակ ծրագրի-Վիեննա 2015 թ. (Joint Comprehensive Plan of Action) ստորագրող կողմ է ու քանի որ ԱՄՆ-ն իր ստորագրությունը ետ է վերցրել այդ ծրագրից, ուրեմն Եվրոեռյակը Ռուսաստանից ու Չինաստանից բացի, ինքն իրավունք ունի ԻԻՀ-ի հավանական խախտումների գործը Միավորված ազգերի կազմակերպության (ՄԱԿ) Անվտանգության Խորհուրդ (ԱԽ) փոխադրել։ Հենց այսօր Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարը Եվրոմիության արտգործնախարարների Լյուքսեմբուրգի նիստում հայտարարեց, որ «ԱՄՆ-Իրան միջուկային բանակցությունները պետք է համապատասխանեն եվրոպական շահերին»։
Հռոմի հանդիպումը կայանալու է շաբաթ` ապրիլի 19֊ին, իսկ մինչ այդ հետևյալ անցուդարձերի վկան ենք լինելու. Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության (IAEA) տնօրեն Գրոսին չորեքշաբթի օրը Իրան է մեկնելու, կարևոր է նրա զեկուցագիրը, կարծիք կա, որ ԻԻՀ-ն թույլատրելի սահմանից ավելի հարստացած ուրան է կուտակել (275 կգ 60% խտայնությամբ)։ Գրոսիի բացասական զեկուցագիրը կարող է «Ձգանի մեխանիզմ» ի գործարկման և միջազգային պատժամիջոցների հիմք հանդիսանալ, որից Իրանը խուսափում է։ ԻԻՀ արտաքին գործերի նախարար Արաղչին հինգշաբթի օրը Ռուսաստան է մեկնելու. Իրան֊Արևմուտք լարված հարաբերությունների ֆոնին, Ռուսաստանն ու Չինաստանը Թեհրանի լավագույն պաշտպաններն են և բնական է, որ նրանք կհամադրեն իրենց քայլերը։ Չմոռանանք, որ ՌԴ ԱԳ նախարար Լավրովը էլ նախորդ ամիս Թեհրան էր մեկնել և իրանցիներին հորդորել էր, որ ԱՄՆ-ի հետ բանակցության ժամանակ մնալ Վիեննա֊2015ի շրջանակում` այսինքն միայն միջուկային ծրագիր և ոչ ավել։
Հիշենք, որ ԱՄՆ-ն դրանով չի բավարարվում։ Չմոռանանք, որ նախագահ Թրամփի պատվիրակ Վիթքոֆն էլ Մոսկվայից Օման հասավ։ Վիթքոֆը համակարգում է Ուկրաինայի, Գազայի և Իրանի թղթածրարը. երեքն էլ մի ինչ որ ձևով միմյանց շաղկապված են։ ԱՄՆ փոխնախագահ Վանսը ուրբաթ օրը Իտալիա է մեկնում. սա հետաքրքիր լուր է, արդյո՞ք նա մի այլ սենյակից օգնելու է Վիթքոֆին. կիմանանք շաբաթ օրը։
Կարդացեք նաև
Իրան֊ԱՄՆ շփումների վերսկսման լուրը դրական է անդրադարձել ԻԻՀ-ի տնտեսության վրա և մասամբ կայունացել է Իրանի սրընթաց գահավիժած արժույթը։ ԻԻՀ-ի առաջնորդ պրն Խամենեին իր պաշտոնական կայքէջում ժողովրդից ուզել է, որ այս բանակցություններից շատ չոգևորվեն, իսկ ԱՄՆ նախագահ պրն Թրամփը հուսով է, որ գոնե Իրանի հարցով կարողանա մասնակի հաջողության հասնել։ ԱՄՆ-ն շտապում է, իսկ ԻԻՀ-ն ինչպես միշտ փորձում է ժամանակ շահել։ Փորձագետների կարծիքով որպես համաձայնության առաջին փուլ, ԱՄՆ-ն մասամբ կմեղմացնի պատժամիջոցները, Իրանին թույլ կտա Չինաստանին նավթ վաճառել, իսկ Իրանը ուրանի հարստացման գործընթացը կանգ տալով, միջուկային իր գործունեությունն ավելի թափանցիկ կդարձնի։
Տիգրան Դավուդյան
