Հակաարցախյան քարոզչական այս տեռորի պատճառներն ավելի խորքային են։ Բանն այն է, որ Նիկոլ Փաշինյանի քարոզած «իրական Հայաստան» ու «նոր քաղաքացի» կերտել հնարավոր է միայն մի ձևով՝ անցյալի վրա խաչ քաշելով ու ջնջելով մարդկանց հիշողությունը։ Իսկ Հայաստանում 100-120 հազար արցախցիների ներկայության դեպքում դա հնարավոր չէ։ Ճիշտ է, Արցախի կորուստն առանց բացառության բոլորն են ցավով տարել, բայց եկեք խոստովանենք, որ այդ ցավը բոլորի համար նույնը չի եղել։ Մի՛ բան է, երբ մարդիկ ոչ միայն տուն ու տեղ, այլև բառիս բուն իմաստով հայրենիք են կորցնում, և բոլորովին այլ բան, երբ կորցրածդ ընդամենը Երևանից ահագին հեռու «սիրուն տեղ» է, որով կարելի է հպարտանալ, մեկ-մեկ գնալ ու, ասենք, Գանձասարի ֆոնին սելֆի անել ու սոցկայքերում «թիթիզանալ»․․․ Այս դեպքում արդեն կորուստդ մոտավորապես շենգեն մուլտի-վիզայի ժամկետի ավարտի պես բան է․ առաջ սելֆիներ էիր անում Էյֆելի կամ Կոլիզեյի ֆոնին ու պարծենում, և իհարկե՝ ցավալի է, որ այլևս չես կարողանալու, բայց ի՞նչ արած, հիմա էլ Դուբայ կամ Եգիպտոս կգնաս։ Նույն կերպ էլ՝ Գանձասարի փոխարեն Տաթևի ֆոնին կնկարվես, ավելի ուշ՝ գուցե Մակարավանքի, «վերջին վարիանտ»՝ Գառնի-Գեղարդը կա ու կա․․․ Նիկոլ Փաշինյանն ուզում է, որ մարդիկ Արցախի կորուստը հենց այդպես էլ ընկալեն, արագի մեջ հարմարվեն ու մոռանան, իսկ դրա համար պետք է, որ այլ կերպ ընկալողները հեռանան Հայաստանից։ Այդպես ավելի հեշտ կլինի՝ դե առաջ Երևանից հեռու Ղարաբաղում էին ապրում, հիմա էլ թող Երևանից հեռու Կրասնոդարում կամ Գլենդելում ապրեն, ի՞նչ տարբերություն։ Թե չէ ինչի՞ նման է՝ այդ 100-120 հազար արցախցիները մնան Հայաստանում, որտեղ հարևաններ-ծանոթներ-ընկերներ ունեն, ամեն օր իրենց շվարած-թևաթափ ներկայությամբ «նրանց աչքերը մազոլ անեն» ու թույլ չտան մոռանալ ոչ Արցախը, ոչ իշխանությունների կատարած ոճրագործությունը։ Միշտ էլ այդպես է, ցանկացած ոճրագործ ձգտում է օր առաջ ազատվել և՛ ոճրագործության վկաներից, և՛ տուժածներից, մի խոսքով՝ այն ամենից, ինչը հիշեցնում է ոճրագործության մասին։
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Չորրորդ իշխանություն»-ում:
