Vaticannews. Գրիգոր Զոհրապ՝ անհատ, որ միաւորեց միաժամանակ իրաւունքի խստութիւնը և գրականութեան նրբութիւնը։ Գրիգոր Զոհրապը՝ իրաւաբան, գրող, պատգամաւոր ու բարոյական սիւն մի ազգի համար, որը սարսափելի ժամանակների միջով պիտի անցներ։
Գրիգոր Զոհրապը ծնուել է 1861 թուականին Կոստանդնուպոլսում։ Իր պատանեկութեան տարիներին ուսանել է Սուրբ Գևորգեան ճեմարանում, ապա՝ Փարիզում։ Շուտով վերադարձաւ հայրէնի քաղաք և սկսեց իր պրոֆեսիոնալ գործունէութիւնը՝ որպէս փաստաբան։
Նա յայտնի դարձաւ ոչ միայն իր իրաւական գիտելիքներով, այլեւ խիզախութեամբ՝ յաճախ կանգնելով համակարգային անարդարութեան դէմ։
Բայց հենց գրականութեան միջոցով Զոհրապը արտայայտեց իր հոգու ամբողջ խորութիւնը։ Նրա պատմուածքներն ու էսսեները պարզ էին, մարդկային և խորը։ Նա գրականութիւն չէր գրում զուտ «գեղարուեստական» լինելու համար։ Նա հաւատում էր գրականութեան սոցիալական առաքելութեանը՝ ինչպէս ինքն էր ասում՝
Կարդացեք նաև
«Գրականութիւնը պիտի խօսէ մարդոցմէ եւ ծառայէ մարդոց»։
Նրա ստեղծագործութիւնները՝ «Խղճի ձայները», «Մանկան լացը», «Հասուն սրտեր», լուսաբանում են հասարակ մարդու ցաւերն ու փոքրիկ երջանկութիւնները՝ մաքուր, առանց զարդարանքների։ Նրա հերոսները յաճախ կանայք էին՝ ուժեղ, մտածող, երբեմն ճնշուած, բայց միշտ արժանապատիւ։ Այս միջոցով Զոհրապը նաև դարձաւ կանանց իրաւունքի վաղ ձայնն ու պաշտպանը։
Նա նաև ակտիւ հրապարակախօս էր՝ խմբագրելով և ստեղծելով «Մասիս», «Արևելք» թերթերը, որտեղ մշտապէս հանդէս էր գալիս լուսաւորական գաղափարներով։ Զոհրապը պայքարում էր ոչ թէ միտումներով, այլ ճշմարտութեան խոր զգացումով։
1908 թուականին, երբ Օսմանեան կայսրութիւնում վերականգնուեց սահմանադրութիւնը, Զոհրապն ընտրուեց պատգամաւոր՝ ներկայացնելով Կոստանդնուպոլսի հայ համայնքը։ Խորհրդարանում նա դարձաւ արդարութեան առաջամարտիկ, պայքարեց օրէնքի գերակայութեան, խօսքի ազատութեան և փոքրամասնութիւնների իրաւունքների պաշտպանութեան համար։
1915 թ․ ապրիլի 24-ին՝ Հայոց ցեղասպանութեան առաջին օրը, Զոհրապը ձերբակալուեց։ Չնայած իր պատգամաւորական անձեռնմխելիութեանը, նա աքսորուեց դէպի Դիարբեքիր, ապա՝ Ճաբաղչուր։ Ճանապարհին նա դաժանաբար սպաննուեց՝ թուրք պաշտօնեաների կողմից։ Նրա մարմինը երբեք չգտնուեց։ Բայց նրա ձայնը չէր լռելու։
Նյութն ամբողջությամբ՝ սկզբնաղբյուր կայքում:
