Ըստ հեղինակի՝ Բաքվում ընթացող դատավարությունը՝ առանց անկախ իրավական ներկայացուցչության, ընդգծում է Լեռնային Ղարաբաղի ղեկավարների առջև ծառացած իրավիճակի լրջությունը:
«Ադրբեջանը Լեռնային Ղարաբաղի քաղաքական ղեկավարության անդամներին մեղադրում է վերջին երեք տասնամյակում ռազմական հանցագործությունների և ահաբեկչությանն աջակցելու համար։ Դատավարությունը քննադատվել է եվրոպական կառույցների և իրավապաշտպան խմբերի կողմից: Դրանք նախազգուշացրել են մարդու իրավունքների հնարավոր խախտումների և կալանավայրում մեղադրյալներին խոշտանգումների ենթարկելու վտանգի մասին:
Բավական պատճառներ կան այս դատավարությունը քաղաքական գործընթաց որակելու համար, սակայն Ադրբեջանը պնդում է, որ ամեն ինչ օրինական է ընթանում։ Փաստացի, Բաքուն ավելի հեռուն է գնում՝ մեղադրելով Երևանին, որ աջակցելով մեղադրյալներին, ՀՀ-ն ընդունում է իր մեղքը Լեռնային Ղարաբաղում «անջատողականությանը» աջակցելու համար»,-նշել է հեղինակը:
Կարդացեք նաև
Նրա խոսքով՝ չնայած Ադրբեջանը պնդում է, որ դատավարության նպատակն արդարությունն է, սակայն այն ծառայում է նաև քաղաքական նպատակի. Ադրբեջանը պետք է ինչ-որ մեկի վրա բարդի հակամարտության մեղքը:
«2020 թվականին Լեռնային Ղարաբաղի պատերազմից հետո Ադրբեջանը գիտակցել է ռազմագերիների արժեքը՝ որպես սակարկության առարկա։ 2021 թվականի տեսանյութերից մեկում Իլհամ Ալիևը, խոսելով իր թուրք գործընկեր Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ, կատակում է, որ ռազմագերիները դարձել են բանակցությունների հիանալի լծակ…»,- գրել է Կանբաքը՝ նկատելով, որ հայ ռազմագերիներն Ադրբեջանի համար Հայաստանի վրա ճնշում գործադրելու գործիք են:
Ըստ հեղինակի՝ հիմքեր կան ենթադրելու, որ Լեռնային Ղարաբաղի քաղաքական ղեկավարության դատավարությունը կիրականացվի նույն խախտումներով, ինչ մյուս քաղբանտարկյալների նկատմամբ, և նույնիսկ ավելի վատ։
«Լեռնային Ղարաբաղի հետ կապված ամեն ինչ Բաքվի վարչակարգի համար մնում է չափազանց զգայուն հարց։ Այն քչերը, ովքեր քննադատում էին իշխանությունների կողմից հակամարտության ուժային «լուծումը», այսօր բանտում են: Նրանք Լեռնային Ղարաբաղի հայերի հետ շփումների պատճառով մեղադրվում են լրտեսության համար, ինչն ակնհայտ հակասություն է՝ հաշվի առնելով, որ ռեժիմը պնդում է, որ աջակցում է հայերի հետ հանդիպումներին որպես խաղաղության գործընթացի մաս:
Միջազգային իրավունքի խախտումների վերաբերյալ քրեական հետապնդումը բարդ գործընթաց է, այս պարագայում անարդար դատավարության վտանգը մեծանում է առանց միջազգային վերահսկողության: Օրինակ՝ նախկին Հարավսլավիայի պատերազմի ժամանակ ռազմական հանցագործներին քրեական պատասխանատվության ենթարկելու համար ստեղծվել էր միջազգային տրիբունալ, որը գործել է 1993-2017 թվականներին։
Լեռնային Ղարաբաղի ղեկավարների դատավարության դեպքում լուրջ խնդիր է այն փաստը, որ նրանց օրինական ներկայացուցիչների մուտքը Ադրբեջան արգելված է: Փոխարենը նրանց շահերը ներկայացնում են Ադրբեջանի կողմից նշանակված փաստաբանները, որոնց չի կարելի պետությունից անկախ համարել։ Այսինքն՝ ամբաստանյալները դատարան են բերվում առանց փաստաբանների, որոնք իսկապես կպաշտպանեին նրանց շահերը»,- գրել է Կանբաքը:
Հեղինակը նշում է, որ բանտարկյալների հաղորդակցության միակ ուղին Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեն (ԿԽՄԿ) էր։ Այս մարդասիրական կազմակերպությունը, որպես անկախ մարմնի հատուկ մանդատ ունենալով, վճռորոշ դեր ուներ բանտարկյալների և նրանց ընտանիքների միջև կապ հաստատելու գործում: Սակայն այժմ Ադրբեջանը չեղարկել է ԿԽՄԿ-ի հավատարմագրումը երկրում։ Վտարվել են նաև ՄԱԿ-ի մի քանի գործակալություններ։ Փոխարենն Ադրբեջանը մտադիր է ԿԽՄԿ-ի որոշ գործառույթներ փոխանցել իր Կարմիր մահիկի ընկերությանը, որը, ըստ OCCRP-ի հետաքննության, կապված է Ալիևի ռեժիմի հետ:
Ըստ հոդվածագրի՝ «դատավարությանը նպատակներից է նաև ՀՀ ղեկավարության վրա ճնշում գործադրելը և ադրբեջանական հասարակությանը թշնամու՝ Հայաստանի դեմ համախմբել»։
