Գյումրին՝ հեղափոխության նախերգանք, Գյումրին՝ քաղաքացիական պատերազմի նախերգա՞նք։ Մդա․․, ցավոք սրտի, իմ գուշակությունները հաստատվեցին։ Մի քանի օր առաջ ընտրություններից ասում էի ընկերներիս շրջապատում, որ ՔՊ-ն 38 տոկոս կհավաքի, բայց 40 տոկոսը չի անցնի, ու տրամաբանությունն այն էր, որ որպես կանոն, Հայաստանի նման քաղաքական համակարգ ունեցող երկրներում իշխող ուժը by default 30 տոկոս ունի, իսկ մնացածն էլ արդեն իր թեկնածուի «շնորհքի» արդյունքն է՝ խարիզմատիկ լինելու և լավ նախընտրական քարոզչություն կազմակերպելու ունակության արդյունքն է։ Իրականում պատկերը շատ բնական է, և Սարիկն այո, ըստ էության՝ կարողացավ 6-8 տոկոս իր անձնական որակներով ապահովել ՔՊ-ին։ Ու այս հաղթանակ-պարտությունը, ներկա իրականությունները հաշվի առնելով՝ պարզապես փայլուն արդյունք է որը Սարիկը կարողացել է գրանցել։ Սարիկը միգուցե սարի պես Գյումրիի թիկունքին կանգնած չէ այս ընտրությունների արդյունքներով, բայց Սարիկը սարի պես կանգնեց ՔՊ-ի թիկունքին։
Մյուս 4 թեկնածուների մասով էլ ճիշտ էի գուշակել, պարզապես Մարտունի և Ռուբենի տեղերը փոփոխված էի գուշակել, իսկ Կարենին, կարծում էի՝ ավելի շատ պետք է ձայն տային։ Ինչևիցե, Ռուբենի դեպքում, կարծում եմ շատ խանգարեց դեբատներում իր պահվածքը. կարծում եմ՝ նա կարող էր նվազագույնը 15 տոկոս տանել․ Խարիզմատիկ ֆիգուր է, տաղանդավոր ու ճիշտ թիրախ էր ընտրել՝ երիտասարդությանը։ Եվ իր այդ չստացած 5 տոկոսը գնացել է Լևոն Բարսեղյանին, քանի որ, համոզված եմ, որ նրան ընտրել են մեծամասամբ պրոգրեսիվ և արևմտամետ երիտասարդությունը։ Եվ այդ ձայների նվազագույնը 2-3 տոկոսը կարող էր վերցնել Ռուբենը։ Վարդան Ղուկասյանի առումով մի քիչ գերագնահատել էի և կարծում էի, որ 25 տոկոս կհավաքեր։
Ինչևիցե, գուշակություններս ճիշտ էին, բայց արդյունքը սահմռկեցուցիչ է ու սա ներկա քաղաքական ռեալիաների հետևանք է։ Ընդդիմության կոնսենսուսի պարագայում իրավիճակ կստեղծվի, որում Գյումրիում իշխանությունը փաստացի անցնում է ռուսաֆիլ կամ նվազագույնը ոչ ռուսաֆոբ քաղաքական ուժերի ձեռքը։ Իսկ դա պայթյունավտանգ է։ Ռուսաստանը չի հանգստանում Հայաստանի կորստով և անհանգիստ ջղաձգումներ է անում, քանի որ իրական խաղաղության հաստատման դեպքում ինքն այլևս մեկընդմիշտ հեռանալու է տարածաշրջանից առանց վերադարձի հնարավորության՝ մոտակա ապագայում։ Իսկ այն որ խաղաղությունը Թրամփի օրոք կլինի, դրանում չեմ կասկածում, որովհետև Ալիևը չափազանց փոքր է Թրամփին չենթարկվելու համար։ Էրդողանը չափազանց թույլ է Ալիևին օգնելու համար, իսկ Պուտինը չի կարող երկու-երեք ֆրոնտով դիվանագիտական պայքար մղել «ասիչի»՝ Թրամփի, դեմ։
Ստացվում է, որ Պուտինի միակ տարբերակը դա Հայաստանում ռուսաֆիլների միջոցով իշխանափոխության հասնելն է։
Կարդացեք նաև
Գյումրին, մեծ հավանականությամբ, կանցնի ընդդիմությանը՝ ռուսաֆիլ կամ նվազագույնը ոչ ռուսաֆոբ անձանց ձեռքը։ Գյումրիում առկա է ռուսական ռազմաբազա։ Բավական է, որ Գյումրին և Շիրակի մարզի մի քանի քաղաքներ ինչ-որ պատրվակով հայտնեն կենտրոնական իշխանությունների հետ անհամաձայնություն և խնդրեն ռուսական օժանդակություն, և այն կարծում եմ Պուտինը «չի ուշացնի»։ Իսկ կարող է «չուշանալ» միայն, եթե կենտրոնական իշխանություններից կորզի այն ամենն իր «ուշանալու» դիմաց, ինչ ինքն է ուզում։ Իսկ եթե չկորզի, ապա և աջակցությունը չի «ուշացնի» կարծում եմ, իսկ դա, եթե կենտրոնական իշխանությունը կամք ունենա պաշտպանել սեփական երկրի ինքնիշխանությունը, ապա հղի կլինի քաղաքացիական պատերազմով։ Մի բան, որը մենք երբեք չենք կարող մեզ թույլ տալ։ Դա կլինի Հայաստանի Երրորդ Հանրապետության վախճանը։
Ինչ անե՞լ և ո՞վ կարող է դա կանխել։ Բնական է միայն գործող կենտրոնական իշխանությունները, քաղաքական դաշտ բերելով էապես նոր պարադիգմ, որը կփոխի ռեալիաները և որը կբավարարի հասարակության ներսում կուտակված պահանջները։ Առաջին բանը, որ պետք է անել, դա ռուսական ռազմաբազան տեղափոխելն է Հայաստանի կենտրոնական հատվածներ կամ ընդմիշտ հանելը երկրից, որն այս պահի դրությամբ իրատեսական չէ։ Մնում է, դիսլոկացնել ռուսական ռազմաբազան ամբողջությամբ Գյումրիից դեպի կենտրոն, բայց ոչ երբեք Կոտայք։
Խաչիկ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ
31․03․2025թ․
