Քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանի ֆեյսբուքյան գրառումը
Առաջ դեպի նոր փոքրիկ «Յալթա»:
Պուտինի և Թրամփի հանդիպումների մասին լուրերը նշանակում են, որ կարող են սկսվել խաղաղ բանակցություններ Ուկրաինայի հարցով, ինչը կարող է կանգնեցնել պատերազմը և դադարեցնել արյունահեղությունը: Հնարավոր է, որ փոքր նոր «Յալթայի» քննարկում լինի, ավելի փոքր մասշտաբով, հնարավոր է՝ ազդեցության նոր ոլորտներ ուրվագծվեն Եվրոպայում, Կովկասում, Մերձավոր Արևելքում, Միջին Ասիայում և այլ տարածաշրջաններում: Հնարավոր են պայմանավորվածություններ եվրոպական անվտանգության, սպառազինությունների վերահսկման ընդհանուր հարցերի շուրջ։
Թրամփը, հավանաբար, կհեռանա Ուկրաինայից և, գուցե, Եվրոպայից և կշարունակի իրականացնել մեծ Իսրայել ստեղծելու իր ծրագրերը, ներառյալ Գազայից և արևմտյան ափից պաղեստինցիների արտաքսումը: Նրա քաղաքականությունը ենթակա է լինելու Իսրայելի շահերին։ Իսրայելի դաշնակիցները՝ Թուրքիան և Ադրբեջանը, անկասկած, օգտագործում են նրա ազդեցությունը Հայաստանի վրա ճնշում գործադրելու և զանգեզուրյան կորիդոր ստանալու, Սյունիքը ադրբեջանաբնակներով բնակեցնելու և հայերին տարածաշրջանից աստիճանաբար վտարելու համար, ինչպես դա առաջարկում է անել Թրամփը պաղեստինցիների նկատմամբ:
Կարդացեք նաև
Հայաստանը բանակցային սեղանին կհայտնվի զոհի, վեցյակի, փոքր անպաշտպան երրորդատիպ էթնիկ խմբի դերում, որում ոչ ոք շահագրգռված չէ, որը կխնդրի իրեն փրկել: Իսկ այն երկրները, որոնցից կախված կլինի նրա ճակատագիրը, չեն ունենա որևէ ռազմավարական շահ Հայաստանում և կարող են ընտրություն կատարել հօգուտ նրա թշնամիների։ Եվ Ռուսաստանի, և ԱՄՆ-ի հետ Հայաստանը լիովին ձախողել է իր քաղաքականությունը: Եվ Հայաստանն իրեն պաշտպանելու ոչ մի լծակ չի ունենա։
Հայաստանի «կառավարությունը» չարաչար ձախողեց իր քաղաքականությունը ԱՄՆ-ում՝ ոչ մի կապ չստեղծելով Թրամփի վարչակազմի հետ՝ կենսական պաշտոնի նշանակելով ևս մեկ ոչ կոմպետենտ մարդու: Հայաստանը ոչ մի կապ կամ լծակ չունի ազդեցություն Վաշինգտոնում, ինչը հատկապես պարզ դարձավ այս խմբի ղեկավարի՝ Վաշինգտոն կատարած ձախողված այցից հետո, որը ոչ ոք չէր նկատել, որին ոչ ոք չէր հանդիպել, որի մասին ոչ ոք չէր գրել, ոչ մի արդյունք չկար, բացի ողորմելի ոչ պաշտոնական «սելֆիից»:
Այս վարչակարգն ամբողջությամբ տապալեց Ռուսաստանի նկատմամբ քաղաքականությունը՝ 7 տարի վարելով կատաղի հակառուսական քարոզչություն՝ ամեն ինչ անելով Մոսկվայում թուրքամետ լոբբիին օգնելու համար: Հայաստանի ճակատագիրը կրկին որոշելու են առանց նրա մասնակցության, իսկ նա սպասելու է միջանցքում:
Այնպես, ինչպես 1878-ին, 1918-ին, 1920-ին, երբ անհետացավ Արևմտյան Հայաստանը, Կիլիկիան, Արևելյան Հայաստանի կեսը: Եվ այս անգամ Հայաստանն այդ սեղանին կլինի ամենաթույլ վիճակում՝ ոչ կոմպետենտ, ոչ խելամիտ ղեկավարությամբ, առանց հստակ արտաքին քաղաքականության, առանց կոմպետենտ ղեկավարների։ 1920 թվականին բանակցությունները վարում էին դրամատուրգները, բանաստեղծները, մանկական իդեալիստները: 2025-ին բանակցում են չստացված լրագրողները, անկիրթ, անփորձ, ամբարտավան դիլետանտները: Եվ այս իրավիճակում որոշվելու է մեր ճակատագիրը: Պատմությունը չի փոխում իր կարծիքը մեր մասին։
Պուտինն ու Թրամփը, Իսրայելի, Թուրքիայի և Ադրբեջանի ճնշման ներքո, հավանաբար, կորոշեն Զանգեզուրի միջանցքի ճակատագիրը: Իրանի վրա կարող են ճնշում գործադրել, որպեսզի նա զիջի այդ հարցում: Քննարկվելու է Կովկասի ճակատագիրը, կարելի է հուսալ, որ դա չի հանգեցնի թուրքական ազդեցության ուժեղացմանը՝ Իսրայելի և Ադրբեջանի հետ դաշինքով: Կամ Հայաստանը թուրքական ազդեցության տակ հանձնելուն։ Ունենալով կառավարություն, որը 7 տարի վարել է կատաղի հակառուսական քաղաքականություն, դժվար կլինի հույս դնել Ռուսաստանի օգնության վրա: Իսկ Թրամփի շահերն են Իսրայելը, Թուրքիան և Ադրբեջանը, դրանք նավթն են, գազը, հազվագյուտ տարրերը, մեծ Իսրայելը ոչնչացված Պաղեստինի տեղում:
Անշուշտ քննարկվելու է Իրանը։ Ամենայն հավանականությամբ, Ռուսաստանի օգնությամբ ընտրություն կկատարվի խաղաղ բանակցությունների, միջուկային ծրագրի սահմանափակման, օդային հարվածներից հրաժարվելու ուղղությամբ։ Ռուսաստանը կարող է զսպող ազդեցություն ունենալ այս հարցում։ Ինչ վերաբերում Է Ուկրաինային, ապա եթե նա զիջի 4 շրջաններն ու Ղրիմը, ապա հակամարտությունը կսառեցվի, իսկ Ուկրաինայի մնացած մասը պետք է «չեզոքացվի»: Որքան ժամանակ կանցնի, մինչև նորից ծագի ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու հարցը, մինչև այն կրկին զինված լինի Ամբողջ հավաքական Արևմուտքով և վերածվի մինչև ատամները անառիկ զինված պլացդարմի, մինչև այնտեղ հայտնվեն արևմտյան բազաներն ու միջուկային զենքը, բաց հարց։ Հիտլերին 18 տարի պահանջվեց Ռայնլանդը վերազինելու համար: Գորբաչովին տված խոստումը խախտելու համար 10 տարի պահանջվեց:
Իսկ մեզ մնում է միայն սպասել, թե ինչպես կլուծվի մեր ճակատագիրը: Ինչպես միշտ:
Ռուսաստանը Թրամպի օրինակով հայերիս կառաջարկի տեղափոխվել արեւելյան Անատոլիա՝ՀՀ տարածքը հանձնելով ադրբեջանին՝տարբերակ է՞-ինչու՞ չէ….