Հարցազրույց ռուսաստանցի քաղաքագետ, քաղաքականության դոկտոր Միխայիլ Ալեքսանդրովի
հետ
– Ալիեւը վերջին շրջանում Ռուսաստանի հանդեպ իրեն ադեկվատ չի պահում, բայց ՌԴ իշխանությունները շարունակում են նրան աջակցել, ինչո՞ւ։
– Հիմա որոշ պոզիտիվ փոփոխություններ եմ նկատում ՌԴ քաղաքականության մեջ։ Այն դառնում է ավելի բալանսավորված Ադրբեջանի հանդեպ։ Ոնց որ թե մեր ղեկավարությունը սկսում է հասկանալ, որ Ալիեւն իրեն փաստացի խաբել է։ Ես հասկանում եմ, որ ինչ-որ գործարք եղել է: Համենայնդեպս, Պուտինին առաջարկվել է գործարք, որ Ռուսաստանն աչք կփակի Լեռնային Ղարաբաղի անեքսիայի վրա, իսկ Ալիեւը դրա դիմաց կդառնա մեր դաշնակիցը։ Բայց ստացվեց այնպես, որ Ալիեւը հաճույքով կուլ տվեց ռուսական կողմի այդ զիջումը` որ հանեցինք ռուս խաղաղապահներին, որ թույլ տվեցինք, որ նրանք այնտեղ էթնիկ զտում կատարեն, բայց նույնիսկ շնորհակալություն չհայտնեց, կարծես, իրեն բոլորը պարտք էին, ոչ մի պատասխան քայլեր, ոչ մի երախտապարտություն, ոչ մի փորձ` իր կողմից խորացնել ռազմաքաղաքական գործակցությունը մեզ հետ, օրինակ՝ Ուկրաինայի հարցում։ Ոչ մի քայլ Ալիեւը չարեց, եւ ՌԴ ղեկավարությունը հասկացավ, որ իրեն հերթական անգամ խաբել են։ Ով ասես, որ չի խաբել մեր ղեկավարությանը վերջին 30 տարում, սկսած Սահակաշվիլուց, որը գալիս էր Մոսկվա ու բացատրում, թե ինքն ինչքան լավ ընկեր է։ Նրան տվեցին Աջարիան, դուրս բերեցին ռազմաբազան, իսկ ինքը վերցրեց ու հարձակվեց Հարավային Օսիայի վրա եւ նետվեց դեպի ՆԱՏՕ։ Խաբեությունների շարքը շարունակվում է, տպավորություն կա, որ մեր ղեկավարությունը ոչ մի դաս չի քաղում, եւ Ադրբեջանի հետ էլ այս նույն իրավիճակն է, անհարմար դրության մեջ ընկան, եւ, ի վերջո, ինչ-որ ըմբռնում եղավ, որ Ադրբեջանը մեզ համար այնքան էլ լավ դաշնակից կամ ընկեր չէ, ինչպիսին նկարագրում են ռուսական քարոզչությունը եւ Ռուսաստանի պրոադրբեջանական լոբբին։ Մյուս կողմից, ձեր Փաշինյանն էլ անընդհատ ինչ-որ անհասկանալի շարժումներ է անում՝ բռնեց ու, չգիտես ինչու, բարձրացրեց Եվրամիությանն անդամակցելու թեման։ Դա բացարձակ անմտություն է։ Ես հասկանում եմ՝ կային պրետենզիաներ ՀԱՊԿ-ի հանդեպ, դրա առանձին անդամների, օրինակ, Բելառուսի հանդեպ, որն օգնում է Ադրբեջանին՝ պատերազմին նախապատրաստվելու։ ՀԱՊԿ մյուս անդամներն էլ ոչ մի կերպ չդրսեւորվեցին, չարձագանքեցին Հայաստանի` օգնության հասնելու խնդրանքներին։ Այո, Հայաստանի վիրավորվածությունը ՀԱՊԿ-ից հասկանալի է, բայց ԵվրԱզԷՍ-ի հարցում այլ է իրադրությունը։ Հայաստանն ահռելի առավելություններ ունի ԵԱՏՄ-ին անդամակցելուց, Հայաստանին այնտեղ չեն նեղացնում։ Եվ հանկարծ Փաշինյանը բարձրացնում է Եվրամիությանն անդամակցելու հարցը հենց այն պահին, երբ ՌԴ հարաբերություններն Ադրբեջանի հետ սկսում են վատթարանալ։ Սա շոկ առաջացրեց Ռուսաստանի պրոհայկական ուժերի մոտ։ Ի՞նչ նպատակով է Փաշինյանը սա անում, հատո՞ւկ է անում, որ խզում հրահրի, ավելի՞ վատացնի մեր հարաբերությունները։ Հասկանալի է, որ նրան ոչ ոք ԵՄ չի ընդունի, որ դա դատարկ նախաձեռնություն է, որ Վրաստանը տասը տարուց ավելի մաշում է ԵԽ շեմքը, ու վաղուց ոչ մի բազա այնտեղ չկա, բայց, միեւնույն է` չեն ընդունում նրան, իսկ Հայաստանին կընդունե՞ն։ Հասկանալի է, որ սա անմիտ քայլ էր Փաշինյանի կողմից, որը հերթական անգամ նյարդայնացրեց Կրեմլին։ Դրա փոխարեն նա պետք է օգուտ քաղեր ստեղծված իրավիճակից, օգտվեր Ալիեւի ամբարտավան եւ կոպիտ վարքից ՌԴ-ի հանդեպ, մերձեցման գնար, առավելություններ պոկեր իր համար, այդ թվում՝ ռազմաքաղաքական ոլորտում։
– Շվեյցարիայում մեր վարչապետն ասաց, որ ցեղասպանության մասին խոսակցությունները 50 թվականից հետո են ակտիվացել՝ ակնարկելով, որ սա խորհրդային քարոզչության արդյունք է, որն ուզում էր Հայաստանի խաղաքարտն օգտագործել։ Սա ինչո՞ւ է արվում, Ձեր կարծիքով։
Կարդացեք նաև
– Սա Փաշինյանի խաղաղության պլանն է, խաղաղություն` ամեն գնով, որի համար նա պատրաստ է ե՛ւ Սահմանադրությունը փոխել, ե՛ւ ցեղասպանության թեմայից հրաժարվել, ե՛ւ նույնիսկ Հայաստանի տարածքները հանձնել, միայն այդ օրակարգն իրագործվի։ Սակայն կստացվի այնպես, որ Հայաստանը կգնա այդ բոլոր զիջումներին, բայց ոչ մի խաղաղության օրակարգ էլ չի լինի, կստացվի շատ ավելի վատ, Հայաստանը, առհասարակ, կդադարի գոյություն ունենալ, եթե խաղաղության օրակարգն ի կատար ածվի։ Փաշինյանը կենտրոնացել է այդ խաղաղության օրակարգի վրա, սա պարանոյա է, հավանաբար, հայերն իրոք վախենում են պատերազմից, եւ նա չարաշահում է այդ վախը՝ բարձրացնելով իր վարկանիշը, թե իբր ինքը խաղաղության ջատագով է, որ իր օրոք Հայաստանը չի պատերազմի, բայց եթե այդպես մտածես, ի վերջո, կստանաս ե՛ւ պատերազմ, ե՛ւ անարգանք։
Սյուզան ՍԻՄՈՆՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Հրապարակ» օրաթերթի այսօրվա համարում:
