JAMnews. Բնակարանների վարձակալության գները 2022թ-ի աննախադեպ աճից հետո, 2023թ-ի կեսերից, իսկ 2024թ-ին ավելի տեսանելիորեն սկսել են նվազել։ Տարբեր հաշվարկներով՝ խոսքը մոտ 30 տոկոս նվազման մասին է: Ռուս-ուկրաինական պատերազﬕ հետևանքով Հայաստան եկած ռուսները ստեղծեցին հավելյալ պահանջարկ, որին շուկան կտրուկ արձագանքեց՝ որոշ դեպքերում վարձերը բարձրացան կրկնակի:
Սակայն աﬕսներ անց նրանք սկսեցին հեռանալ Հայաստանից և գներն էլ կրկին արագ արձագանքեցին այդ շարժին: Հատկապես թանկ սեգﬔնտի բնակարանների համար (1000-3000 դոլար ամսական արժողությամբ) վարձակալների սղություն առաջացավ:
Վարձակալության գնանկմանն ազդող այլ գործոններ էլ ի հայտ եկան։ Մասնավորապես, ավելացան Երևանից ոչ հեռու քաղաքներում հարմար, ավելի մատչելի գներով առաջարկներ։ Եվ այս իրավիճակը, ըստ փորձագետների՝ կպահպանվի առաջիկա տարիներին։
Նրանք կարծում են, որ գներն ավելի արագ կնվազեին, եթե չլիներ արցախահայության բռնի տեղահանման գործոնը: Ռուսաստանցիների՝ Հայաստանը լքելուց կամ Երևանից այլ քաղաքներ՝ Գյումրի, Դիլիջան տեղափոխվելուց հետո, ﬔծ պահանջարկ առաջացավ արցախահայության կողﬕց։ 2023թ-ին նրանք բնակարաններ վարձակալեցին հենց մայրաքաղաքում, որպեսզի ավելի արագ կարգավորեն աշխատանքի, կրթության, առողջապահական խնդիրները: Բայց, ի տարբերություն օտարերկրյա ռելոկանտների, նրանք վարձակալում էին ցածր կամ ﬕջին արժողությամբ տներն ու բնակարանները:
Շուկան ինքնակարգավորվում է
Մեծ պահանջարկի ու գների աճով պայմանավորված՝ եղան մարդիկ, որոնք իրենց տունը վարձակալության տրամադրելու մտադրություն չունեին, բայց 2022թ-ին որոշեցին օգտվել ստեղծված իրավիճակից: Այսպիսի տպավորություն է ստեղծվել Silver REA Real Estate-ի հիﬓադիր, Հայաստանի անշարժ գույքի գործակալությունների ասոցիացիայի խորհրդի անդամ Անդրանիկ Հարությունովի մոտ։
Անդրադառնալով շուկային, ասում է՝ գների որոշակի անկում կա, ու դա ոչ թե նվազում է, այլ շուկայի կայունացում: Գների բարձրացումը, նրա խոսքով՝ ﬔծապես նպաստել էր նաև երկրորդային շուկայի աշխուժացմանը․
«Մարդիկ, որոնք խնայողություն ունեին, սկսեցին տներ գնել հիﬓականում երկրորդային շուկայում, որ վարձակալության հանձնեն: Այս պահին շուկայում 120-200 հազար դրաﬕ առաջարկներն աﬔնաարագն են սպառվում՝ հաշվի առնելով բնակչության եկամուտների չափը»:
Առաջիկայում Հարությունովը գների կայունացում է կանխատեսում։ Չի կարծում, թե այս պահին եղած գներից շոշափելի անկում լինի:
Անշարժ գույքի գործակալ Աշոտ Աﬕրխանյանն ասում է, որ 2024թ-ը վարձակալության շուկայի համար ցավոտ տարի էր, սակայն իրական գներ հաստատվեցին: Այս պահին, ասում է՝ ﬔծ առաջարկ կա, փոքր պահանջարկ։ Դրան նպաստել է նաև այն, որ վարձակալների ﬕ զգալի մասը եկամտային հարկի հետվերադարձով բնակարան է գնել ու տեղափոխվել կամ այդ ուղղությամբ քայլեր է ձեռնարկում:
«Շուկայում աշխուժացում կարող է լինել ﬕայն զբոսաշրջային պիկ աﬕսներին։ Բանն այն է, որ հյուրանոցների առաջարկները Հայաստանում բյուջետային չեն, և արտասահմանցիները նախընտրում են օրավարձով բնակարան վարձելու տարբերակը»,- ասում է Աշոտը:
Նրա կարծիքով՝ պահանջարկ կունենան ﬕնչև 200 հազար դրամ արժողությամբ բնակարանները և քաղաքի կենտրոնում 1000-1200 դոլար արժողությամբ կամ օրավարձով տրվող անշարժ գույքը: 100 հազար և ավելի քիչ բյուջե ունեցողները բնակարան պետք է փնտրեն Երևանին մոտ քաղաքներում՝ Էջﬕածին, Աբովյան, Մասիս, Արտաշատ, Աշտարակ:
Անշարժ գույքի վարձակալությունից եկամտային հարկի վճարումը պարտադիր է
Պետեկամուտների կոﬕտեից ժամանակ առ ժամանակ հիշեցնում են՝ իր անշարժ գույքը վարձակալության հանձնող անձը պարտավոր է մուծել եկամտային հարկ ստացվող վճարների 10% չափով։
Եթե հարկային տարվա ընթացքում վարձակալության վճարների հանրագումարը գերազանցում է 60 մլն դրամը, ապա գերազանցվող մասի համար պետք է վճարել լրացուցիչ 10% եկամտահարկ։ Բացի դրանից, անհրաժեշտ է կնքել պայմանագիր պետական գրանցումով կամ հարկային մարﬕն ներկայացնել վարձակալության հանձնման վերաբերյալ հայտարարություն։
Այս պահանջները խախտելու դեպքում սահմանված է տուգանք։ Այն կկազﬕ անշարժ գույքի՝ շուկայական արժեքի 5 %-ը, բայց ոչ ավելի քան 500 հազար դրամ։
Նյութն ամբողջությամբ՝ սկզբնաղբյուր կայքում:
