«Պետության կարեւորագույն գործառույթներից մեկն իր քաղաքացիների կյանքի եւ սեփականության (այդ թվում՝ եւ անշարժ գույքի, հողատարածքների) անվտանգության ապահովումն է։ Նիկոլը նախկինում հրապարակավ խոստովանել է, որ իշխանությունը չի կարողանում անվտանգային հարցերին լուծում տալ (ցանկացած ժողովրդավար երկրում այսպիսի խոստովանությունը բավարար հիմք կլիներ՝ այդպիսի կառավարչին իշխանությունից հեռացնելու համար), այժմ էլ փորձում է իր հանցագործությունը բերել կենցաղային մակարդակի եւ դրա մեղքը բարդել ինչ-որ մանր չինովնիկների վրա, այսինքն՝ ՀՀ տարածքը հանձնելը վերածում է «մի քանի մետրով սխալ գծված կադաստրի թղթի» խնդրի»,- «Հրապարակ»-ին ասում է ռազմական եւ անվտանգության հարցերով փորձագետ Կարեն Վրթանեսյանը:
Կիրանցում, այսպես կոչված, սահմանազատման համար իշխանությունները որպես հիմք նշում էին Խորհրդային Միության 1976-ի տեղագրական քարտեզները՝ առանց հիմնավորելու, թե ինչու է հիմք ընդունվել հենց այդ եւ ոչ թե այլ տարեթվի քարտեզ, որը Հայաստանի շահերից կբխեր: Հիմա էլ Փաշինյանը որոշել է խորհրդային քարտեզները ֆետիշացնել ու նոր թեզ է դաշտ նետում, թե դրանցից հրաժարվելը կնշանակի «հրաժարվել պետականությունից ու անկախությունից», որովհետեւ, ըստ նրա, միջազգային հանրությունը մեզ այդպես է ճանաչել, ու դրան հավատարիմ մնալն «անվտանգության կարեւոր բուֆեր է մեզ համար»:
Կարեն Վրթանեսյանն ասում է՝ սա հերթական վիճահարույց հայտարարությունն է՝ անիմաստ քննարկումներ հրահրելու համար։ «Պետությունների միջեւ սահմանները ճանաչվում են առաջին հերթին երկու հարեւան պետությունների միջեւ կնքված պայմանագրերով, իսկ միջազգային հանրությունը մեծ մասամբ ընդունում է դա։ Ավելին, կան պետություններ, որոնց միջեւ հարյուրամյակներով կամ տասնամյակներով տարածքային վեճեր կան, օրինակ՝ Ռուսաստան-Ճապոնիա, Բրիտանիա-Իսպանիա եւ այլն։ Խորհրդային քարտեզով էլ Կիրանցի ճանապարհն Ադրբեջանի տարածքում չէր։ Ավելին՝ նույն խորհրդային ադմինիստրատիվ սահմանները բազմիցս փոխվել են։ Ի վերջո, նույն՝ միջազգային փորձագիտական շրջանակներում ընդունված է հետխորհրդային երկրներն անվանել «նոր անկախացած պետություններ» (newly independent states)։ Այսինքն՝ լրիվ նորմալ է ու տրամաբանական, որ այդ պետությունները կարող են սահմանները գծել այլ կերպ, քան խորհրդային վարչական սահմաններն էին»,- բացատրում է «Հրապարակ»-ի զրուցակիցը՝ հիշեցնելով ԵԱՀԿ 2017 թ. հրապարակած սահմանային հարցերի լուծման ուղեցույցը, որում կան օրինակներ, թե ինչպես է տրամաբանական՝ փոխել սահմանները, որպեսզի դրանով պետություններն իրար չվնասեն, այն դեպքում, երբ Ադրբեջանի գործողություններն ուղղված են Հայաստանի հաղորդակցության ուղիները հնարավորինս սահմանափակելուն, ասել է թե՝ Հայաստանին «խեղդելուն»։ Եվ Ադրբեջանը դա անում է՝ արհամարհելով, այդ թվում, ԽՍՀՄ վարչական սահմաններն ու միջազգային հանրության կարծիքը, որոնց հղում է անում Փաշինյանը։
Մարիաննա ՂԱՀՐԱՄԱՆՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Հրապարակ» օրաթերթի այսօրվա համարում:
