«Տարածաշրջանն ինքնին կարևոր է ԱՄՆ-ի համար։ Վերջիվերջո, Հարավային Կովկասի հարևանն է ԱՄՆ-ի թիվ մեկ հակառակորդ ՌԴ-ն, այստեղ է ԱՄՆ-ի ռազմավարական կարևոր դաշնակից Թուրքիան և ԱՄՆ թիվ մեկ ախոյան Իրանը։ Ուստի այս տարածաշրջանում Վաշինգտոնի համար չափազանց կարևոր է ներգրավվածությունը»,- «Գլոբալ անվտանգություն և աշխարհաքաղաքական մարտահրավերներ» խորագրով միջազգային համաժողովի ժամանակ այսպիսի կարծիք հայտնեց քաղաքագետ Սուրեն Սարգսյանը։
Ըստ նրա՝ ԱՄՆ-ն կուզեր, որ Հարավային Կովկասի պետություններն ունենային միանման աշխարհաքաղաքական ձգտումներ, վարեին միանման արտաքին քաղաքականություն․ «Վերջին ընտրությունները Վրաստանում գլոբալ տեսանկյունից եղանակ են փոխում մեր տարածաշրջանում։ Եվ հասկանալի է, որ ԱՄՆ-ն շարունակելու է աշխատել տարածաշրջանի առանձին պետությունների հետ ավելի ցածր օրակարգով։ Ես շատ դժվար եմ պատկերացնում՝ ինչով կարող է ՀՀ-ն հետաքրքիր լինել ԱՄՆ-ի համար՝ թե′ զուտ աշխարհագրական տեսանկյունից, թե′ ռեսուրսների տեսանկյունից։ Ի՞նչ ներդրումներ կցանկանա ԱՄՆ-ն անել փոքր տնտեսություն ու բնակչություն ունեցող ՀՀ-ում։ Հետևաբար հայ-ամերիկյան հարաբերությունների օրակարգը պտտվել է ԱՄՆ կողմից տրամադրվող օգնության շուրջ։ Վերջին 30 տարիների ընթացքում 2,5-3 միլիարդ դոլարի օգնություն է ցուցաբերել ՀՀ-ին ԱՄՆ-ն։ Ըստ աջակցություն ստանալու ծավալի՝ առաջին տեղում Իսրայելն է, Ուկրաինան, բայց ՀՀ-ն վստահաբար կարող է լինել առաջին տասնյակի մեջ»։
Անդրադառնալով Դոնալդ Թրամփի քաղաքականությանը Հարավային Կովկասում՝ մասնավորապես ՀՀ-ի նկատմամբ, Սուրեն Սարգսյանն ասաց․ «Թրամփը որևէ տեսակի հանդիպում չի ունեցել ՀՀ-ի՝ իր գործընկերոջ հետ և դարձել է ԱՄՆ առաջին նախագահը, որը իր՝ ՀՀ-ի գործընկերոջ հետ ոչ միայն չի հանդիպել, այլև հեռախոսազրույց էլ չի ունեցել։ Նույնը վերաբերում է Բայդենին։ Իր նախագահության չորս տարիների ընթացքում որևէ հեռախոսազանգ, հանդիպում ՀՀ-ի գործընկերոջ հետ տեղի չի ունեցել։ Սա բացառիկ դեպք է, որովհետև բոլոր նախկին նախագահները հանդիպումներ ունեցել են իրենց հայ գործընկերների հետ։ Առաջին բարձր մակարդակի շփումը, որ տեղի է ունեցել, օրեր առաջ ՀՀ վարչապետը շնորհավորական հեռախոսազանգ է կատարել Թրամփին։ Սովորաբար այս պրոտոկոլային երկխոսությունը տևում է երկու-երեք րոպե։ Եթե չեմ սխալվում, Թրամփը շուրջ 87 այդպիսի հեռախոսազանգ է ստացել աշխարհի տարբեր առաջնորդներից։ Եթե պետության ղեկավարներն իրար հետ չեն խոսում, նշանակում է, որ երկկողմ հարաբերություններում չկան այնպիսի կարևորագույն հարցեր, որոնք կարող են արժանանել երկրների ղեկավարների ուշադրությանը։ Ի տարբերություն իր առաջին նախագահության, Թրամփի երկրորդ շրջանն ավելի ակտիվ է լինելու արտաքին քաղաքական ներգրավվածության տեսանկյունից, որովհետև երբ հեռանում էր 2020-ին, աշխարհն էապես տարբերվում էր այն աշխարհից, երբ վերադառնում է 2024-ին։ Եվ նա չի կարող ինչ-որ գործընթացներ մի կողմ դնել և ինչ-որ բաների վրա աչք փակել՝ այդ թվում հայ-ադրբեջանական հարաբերութունների և բանակցային գործընթացի վրա։ Եկել, հասել էր մի կետի, երբ Բայդենը նամակ էր ուղարկում ՀՀ-ի և Ադրբեջանի ղեկավարներին, ասում ՝ ստորագրեք նամակը մինչև իմ գնալը՝ մինչև տարեվերջ ստորագրեք երկկողմ պայմանագիրը։ Համաձայնություն կար, որ կարելի էր տեքստը նախաստորագրել։ Ի՞նչ է անելու այս պայմաններում Թրամփը, բարդ է ասել։ Չեմ կարծում՝ կգա, կասի, ստորագրեք և շնորհակալություն հայտնեք պարոն Բայդենին այս հզոր ձեռքբերման համար։ Կարող է մի փոքր ժամանակ ձգել, շարունակել բանակցային գործընթացը, հասնել ինչ-որ մի կետի, որ կարողանա դափնու պսակները վերցնել, Նոբելյան մրցանակ ստանալ խաղաղության հասնելու համար։ Կարծում եմ՝ առաջիկա ամիսներին գուցե քայլեր տեսնենք Թրամփի կողմից»։
Կարդացեք նաև
Տաթև ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ
