ՀՀ արտակարգ դեսպանորդ եւ լիազոր նախարար, հասարակական-քաղաքական գործիչ Էդգար Ղազարյանը «Հայելի» ակումբում ամփոփելով անցած շաբաթ տեղի ունեցած կարեւոր իրադարձությունները՝ առանձնացրեց Ազգային ժողովում Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ սահմանազատման հանձնաժողովների կանոնակարգի վավերացման գործընթացը:
«Մի խայտառակ իրավիճակ տեղի ունեցավ: Սա մի ողբերգություն է, որի դեմը չգիտեմ ոնց է հնարավոր առնել: Իրավական մեխանիզմները, համենայն դեպս, սպառվել են:
Նախ, հոկտեմբերի 21-ին՝ նախորդ երկուշաբթի օրը, տեղի է ունեցել քննարկում ԱԺ արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովում: ՔՊ-ից համարյա ոչ-ոք չի մասնակցել այդ քննարկմանը: Մի հարց չեն տվել Մհեր Գրիգորյանին: Միակ հարցը, որ տվել է, եղել է Վլադիմիր Վարդանյանը, որը արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի անդամ չի: Նա պետաիրավական հարցերի հանձնաժողովի նախագահն է եւ այնտեղ գնացել էր ի աջակցություն Մհեր Գրիգորյանի, որը թշվառ վիճակում էր ու որեւէ հարցի չէր կարողանում պատասխանել:
Պատգամավորը հարցնում է. եթե սահմանազատում եք իրականացնում, ինչի՞ եք կանգնել այդ 12 կմ-ի վրա, ինչի՞ չեք գնում 13-րդ կիլոմետր, ինչի՞ չի շարունակվում այդ պրոցեսը: Պատասխանը չունի: Հարցնում են. սահմանազատումը հաջորդիվ որտե՞ղ, ո՞ր հատվածում է իրականացվելու, պատասխանում է՝ «չգիտեմ»: Ինքն էլ հանձնաժողովի նախագահն է: Ինչի՞ չգիտի: Ասում է, որ պրոցեսը սկսեցին Տավուշում, որովհետեւ ամենաբարդն այնտեղ էր: Ստացվում է, որ ամենաբարդն արդեն անցել են, հասել են հեշտերին: Տրամաբանությունը հուշում է, որ եթե սահմանազատումը Հայաստանի հյուսիսից սկսել ես, պետք է կիլոմետր-կիլոմետր սահմանազատում անելով հասնես մինչեւ հարավ՝ Մեղրի: Այդտեղ ի՞նչ կա շփոթելու, չանելու: Որովհետեւ ինքը չգիտի, թե ինչ պետք է արվի, որովհետեւ ասողը, որոշողը ինքը չի: Նիկոլ Փաշինյանն էլ եթե իմանա, Մհեր Գրիգորյանին կասի:
Կարդացեք նաև
Միայն Վլադիմիր Վարդանյանն է ընդամենը մի հարց տվել: Այսինքն, ՔՊ-ին չի հուզում: Ասում են, եղբայր, ինչ ուզում եք, բերեք: Հանձնարարություն ունեք, բերեք համաձայնությունը տանք՝ գնացեք:
Հարցը ԱԺ նիստ տարել են ԱԺ կանոնակարգի խախտումով, որովհետեւ ԱԺ խորհուրդը երբ որ օրակարգը հաստատում է, օրակարգում կարող է ընդգրկել միայն այն հարցերը, որոնք խորհրդին ներկայացվել են երկուշաբթի օրը մինչեւ ժամը 12:00-ն: Եթե որեւէ հանձնաժողովում հարցի քննարկումը ավելի երկար է տեւել, ուշ է ավարտվել, հարցը թողնվում է հաջորդ նիստերի օրակարգում ընդգրկելու համար: Դրա համար շատ հանձնաժողովների նիստեր արվում են ոչ թե երկուշաբթի, այլ ուրբաթ օրը կամ նախորդ շաբաթվա ընթացքում:
Սրանք ստացել են երկուշաբթի ժամը 12:00-ից հետո, բայց, միեւնույն է, ընդգրկել են օրակարգ: Ու հենց ԱԺ նիստն սկսվում է, քննարկման 1-ին հարցն է դառնում: Այնտեղ էլի միջազգային պայմանագրեր կան, օրակարգում նախորդ նիստերից մնացած հարցեր կան, որոնք պետք է հերթով քննեին: Բայց առաջինը դա են անում, որովհետեւ Ալիեւի հանձնարարությունն է: Ու պարզվում է, որ երբ այստեղ վավերացման գործընթացը ավարտվում է՝ նախագահը ստորագրում է, նոր է այնտեղ Իլհամ Ալիեւը ստորագրում առանց վավերացման գործընթացի:
Սա չափազանց կարեւոր հանգամանք է, ինչի մասին մենք, մասնավորապես՝ ես, բազմիցս որպես անհանգստություն հայտնել եմ, որ Ադրբեջանում այս փաստաթուղթը չի վավերացվելու: Եվ չի վավերացվել»,-ասաց Էդգար Ղազարյանը եւ բացատրեց տեղի ունեցածի վտանգավորության աստիճանը Հայաստանի համար: Նրա մեկնաբանությամբ, գոյություն ունեն միջազգային երկու տեսակի պայմանագրեր. վավերացման ոչ ենթակա եւ վավերացման ենթակա:
«Մեր սահմանադրությունն ասում է. վավերացման ոչ ենթական պայմանագրերը ստորագրում եւ հրապարակում է հանրապետության նախագահը: Ադրբեջանում այս կանոնակարգը համարել են վավերացման ոչ ենթակա: Իսկ վավերացման ոչ ենթակա պայմանագիրը պետության համար պարտավորություններ չի առաջացնում: Այսինքն, Ադրբեջան պետությունը այս կանոնակարգով որեւէ պարտավորություն չի ստանձնել: Իսկ Հայաստանի Հանրապետությունը ստանձնել է, որովհետեւ իշխանության բոլոր ճյուղերը՝ կառավարություն, Սահմանադրական դատարան, Ազգային ժողով, ՀՀ նախագահ, իրենց իրավական ակտերով, որոշումներով համաձայնություն տվել են դրան:
Այս ամենը արդեն պետության վախճան է: Վերջ: Ադրբեջանն արդեն իր ձեռքի տակ ունի Հայաստանի կառավարության, ՍԴ-ի, ԱԺ-ի որոշումները, որով սրանք հավանություն են տվել, որ Հայաստանի Հանրապետություն, այն պետությունը, որը ստեղծվել է Անկախության հռչակագրով, այլեւս գոյություն չունի: Դա լրիվ իրավական հիմք է տալիս Ալիեւին, որպեսզի հարձակվի եւ Հայաստանի ցանկացած տարածք զավթի»,-ասաց Էդգար Ղազարյանը:
Աշոտ ՀԱԿՈԲՅԱՆ
