Հնդկաստանի և Հայաստանի միջև երկկողմ հարաբերությունների աճող ներուժը հիմնված է պաշտպանության և անվտանգության ոլորտում համագործակցության վրա։ Որպես վերջինիս կենտրոնական բաղադրիչ, հետախուզական կապերը կարող են քաղաքականություն մշակողներին հնարավորություն տալ իրացնել այս երկկողմ հարաբերությունների ողջ ներուժը: Դրա մասին ասված է Observer Research Foundation-ում հրապարակված հոդվածում։
«Ուկրաինայի պատերազմի արդյունքում նվազել է Հարավային Կովկասի անվտանգության ավանդական երաշխավոր Ռուսաստանի տարածաշրջանային ազդեցությունը։ Տարածաշրջանային աշխարհաքաղաքականության վերահսկողության համար հետագա բազմակողմ պայքարում Հայաստանը ձգտում էր վերաիմաստավորել իր ռազմավարական դիրքը հետխորհրդային նույնականությունից հեռու: Այդ փոփոխությունը հաստատել է Երևանի համար ռազմավարական գործընկերների ավելի մեծ բազմազանության անհրաժեշտությունը, և Հնդկաստանը վայելում Հայաստանի վստահությունը: Պաշտպանական հարաբերություններն ամրապնդվել են 2020 թվականից՝ Ադրբեջանի դեմ պաշտպանական պատերազմում Հայաստանին Հնդկաստանի դիվանագիտական և ռազմական աջակցության արդյունքում։ Այդ համատեքստում կարևոր են Հնդկաստանի հետ անվտանգության սերտ կապերը, հատկապես հետախուզության ոլորտում:
Հայաստանի կառավարությունը 2022 թվականի վերջին սկսեց վերակազմավորել և բարեփոխել իր հետախուզական համայնքը՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով Ազգային անվտանգության ծառայությանը (ԱԱԾ): Այս փոփոխությունները պայմանավորված են ինչպես ավելի մեծ հետախուզական վերահսկողություն ապահովելու ցանկությամբ, այնպես էլ նրա անվտանգության ապարատի ռուսական ենթադրյալ դիվերսիան հետ մղելու ցանկությամբ: Փոփոխությունները հնդկա-հայկական հետախուզության ավելի սերտ համագործակցության մեծ ներուժ են ենթադրում:
Ամենաէական փոփոխությունն արտաքին հետախուզության ծառայության (ԱՀԾ) ձևավորումն էր 2022 թվականին։ ԱՀԾ-ի ստեղծումը արտացոլում է Հայաստանի ցանկությունը՝ դիվերսիֆիկացնել իր ռազմավարական գործընկերությունները՝ փոփոխվող տարածաշրջանային կարգի համատեքստում: Պատմական և մշակութային բեռից զերծ օտարերկրյա հետախուզական նոր ծառայության ձևավորումը պայմանավորված էր Ղարաբաղյան Երկրորդ պատերազմում Հայաստանի տարածքի անվտանգությունը չապահովելու Ռուսաստանի ձախողմամբ և Մոսկվայի արմատավորված գործակալների մտահոգությամբ:
Կարդացեք նաև
Որպես պաշտպանական ոլորտում Հայաստանի առանցքային դաշնակից, Հնդկաստանը լավ դիրքերում է ԱՀԾ-ին վերազինելու և կապելու համար: Հատուկ քաղաքականության առումով դա կարող է հետախուզության փոխանակման փոխըմբռնման հուշագրերի ստորագրում ներառել:
Հայկական հետախուզական համայնքում իրականացվող բարեփոխումները միաժամանակ մեծացնում են Հնդկաստանի՝ որպես Հայաստանի հետախուզական գործընկերոջ դիրքերն ամրապնդելու կարողությունը: Չնայած այս բարեփոխումները ցույց են տալիս ռուսական ազդեցությունից հեռացում, աշխարհառազմավարական հանգամանքները պահանջում են հայկական և ռուսական հետախուզական ծառայությունների միջև հետադարձ կապի որոշ ուղիների պահպանում: Հնդկաստանի հետ հետախուզության սերտ համագործակցությունը Հայաստանին հնարավորություն կընձեռի իր ներքին հետախուզական համայնքում բարեփոխումներ իրականացնել:
Տարածաշրջանային տեխնոլոգիական հանգույց դառնալ ձգտող Հայաստանը Հնդկաստանում փնտրում է փորձաքննական գիտելիքներ, նյութական ռեսուրսների, ինչպես նաև ռազմավարական կարևոր ոլորտներում արտադրության և նախագծման կարողություններ, մասնավորապես՝ կիսահաղորդիչների և տիեզերական տեխնոլոգիաների հատվածներում: Հնդկական ընկերություններն իրենց հերթին ձգտում են օգտվել Հայաստանի արագ զարգացող, բայց համեմատաբար չօգտագործված ներքին տեխնոլոգիական շուկայից: Այդ ոլորտում նոր տեխնոլոգիաների զարգացման և երկկողմ համագործակցության ապահովումն այս համագործակցության մեջ առանցքային է, և հետախուզական համագործակցությունը կարևոր գործիք է:
Հնդկաստանի և Հայաստանի միջև հետախուզության ընդլայնված համագործակցությունը կարող է իրականացվել միայն արտաքին անվտանգության ընդհանուր մարտահրավերների համատեքստում։ Դրանք ներառում են Թուրքիա-Պակիստան ռազմավարական առանցքի աճող պաշտոնականացումը և դրա հետևանքները Հարավային Ասիայի և Կովկասի համար, ինչպես նաև անդրազգային անվտանգության մարտահրավերները»,- նշվում է հոդվածում:
Հոդվածի թարգմանությունն ամբողջությամբ՝ «168 ժամ»-ում։
