Տարիներ շարունակ հայաստանյան քաղաքականությանը հետեւելն ինձ ստիպեց գալ դժվար եզրահանգման
2022 թվականին մի փակ հանդիպման ժամանակ քաղաքական առաջնորդին ասել եմ, որ կարծում եմ վարչապետ Փաշինյանն այնքան էլ խելացի չէ: Ինձ շատ տարօրինակ հարց տվեց՝ առաջին հանդիպումն էր, որ ունեցել ենք առանց այլ մասնակիցների. երկուսս էլ գիտեինք, որ դա քաղաքական հանդիպում չէր, այլ հանդիպում, որտեղ կարող ենք հասկանալ միմյանց բնավորությունն ու մտածելակերպը, արձագանքներն ու ոգին։
«Ի՞նչ ես կարծում՝ ո՞վ է ավելի խելացի՝ դու Պետրոս, թե Փաշինյանը»։
Պատասխանը ինչ-որ կերպ գրգռեց ինձ, դա կարող էր դիտվել որպես ծաղր կամ ստուգել, թե արդյոք ես այդքան հիմար էի, որպեսզի երբեւէ մտածեի, որ ես ավելի շատ բանականություն ունեմ, քան երկրի վարչապետը:
Կարդացեք նաև
«Ինձ ծաղրո՞ւմ ես»,- զարմանքից ու գրգռվածության մեջ խառնված տոնով պատասխանեցի. «Իհարկե, նա ինձնից հարյուրապատիկ խելացի է, եթե նրան բերես սենյակ, եւ մենք վիճենք, նա ժամերով կծաղրի իմ տրամաբանությունը, եւ ես չեմ կարողանա թեկուզ մի նախադասություն ասել, որը հակազդի նրա տրամաբանությանը»:
«Բայց դուք ասում եք, որ նա հիմար է»: Նա հարցրեց. «Ես նկատի ունեի պետական ղեկավարության մակարդակով, որպես պետական ղեկավար, նա խելացի չէ, բայց նա տարիներ շարունակ հայտնի լրագրող էր, քաղաքական կուսակցության առաջնորդ, խորհրդարանի անդամ, նա այսպիսի համոզիչ ելույթ ունեցավ թե խորհրդարանի ներսում, թե ի դեմս։ Տասնյակ հազարավոր բազմություն, մենք պետք է խոստովանենք, որ նա հանճար է, որն ունի այնպիսի տաղանդ ու հմտություններ՝ գրավելու հազարավոր հայերի զգացմունքները»:
Եվ այո, Փաշինյանի կերպարն ու մոդելը վկայում է, որ Հայաստանի քաղաքական սպեկտրը Հայաստանի ներսում ունի խորը ճգնաժամ եւ քաղաքականության տարրական հիմունքները հասկանալու պակաս, ինչը նշանակում է, որ հայաստանյան ընդդիմության առաջնորդները պետք է գտնեն իրենց ամենապարզ սկզբունքները դաստիարակելու աղբյուր:
Թվում է, թե ընդդիմության առաջնորդները կարծում են, որ քաղաքական գաղափարների որոշակի մակարդակի ըմբռնումը, տեսություններ ներկայացնելը, ճիշտ ուղիներն են, որ դրանք բավարար են քաղաքական հող ձեռք բերելու համար, եւ որ հասարակական կարծիքը պետք է ի վերջո հասկանա, ըմբռնի եւ ընդունի այս գաղափարները եւ միանա իրենց շարքերին:
Եթե որոշակի ժամանակ որդեգրված այս ռազմավարությունը եւ դրանից հետո ապացուցեր իր ձախողումը, ապա ընդդիմության առաջնորդները կհասկանային, որ ժամանակն է մտածել եւ վերանայել, բայց զարմանալի փաստը, որ նրանք համառորեն հավատարիմ են մնում այդ մարտավարությանը եւ մեթոդներին, եւ պնդում են, որ «վաղ թե ուշ», «ի վերջո», «վերջապես մի օր» «մարդիկ խելքի կգան» եւ որ նրանք պետք է հասկանան նրանց, ապացուցում է, որ նրանք ապրում են այլ մոլորակի վրա, պետք է իջնեն երկիր: Մյուս քաղաքական առաջնորդների համար Փաշինյանը հանճար է քաղաքականության մեջ՝ անկախ նրանից, որ նա ձախողված պետական ղեկավար է:
Այն, ինչ հասկացավ Փաշինյանը, դա է որոշիչը՝ կարեւորը
Նա գիտի, որ գլխավորը հոգեբան լինելն է, նա գիտի, թե ինչն է հետաքրքրում մարդկանց, չնայած այն բանին, որ երբեք չի տրամադրելու այդ լուծումները, բայց գիտի, թե ինչն է գրավում զանգվածներին: Օրինակ, այս զանգվածային տոնակատարություններն են, որոնք գրավում են սոցիալապես զրկված աղքատ սոցիալական խավին։ Նրանք գրգռում են նրանց երեւակայությունը՝ «հոգեկան ձգտումները»:
Ընդդիմությունը կարծում է, թե իրենք կարող են հակադարձել եւ հիմնվել այն դժգոհության վրա, որը զգում են վարչապետի դեմ հազարավոր քաղաքացիներ, բայց այն ուժերը, որոնք իրական վերահսկողություն ունեն զանգվածային հսկա լրատվամիջոցների վրա՝ տառապում են հավասար դժգոհությունից ու մերժումից։
Իսկ մնացած բոլորը, ովքեր չեն վայելում հսկայական ֆինանսական եւ լրատվական միջոցների այդ մակարդակը՝ եւ նրանց համբավն անձեռնմխելի էր, նույնպես չկարողացան ըմբռնել, որ իրենց համբավն իրենց կապիտալն է, որը պետք է պաշտամունքի պես պահպանվեր, բայց կարծես նրանք նաեւ կորցրեցին ներքին ճեղքվածքների եւ հանրային վեճերի մեջ իրենց լավագույն իդեալների շարքում՝ մի հասարակությունում, որտեղ քաղաքացիները տեսել են մեկ չափից ավելի հիասթափություն եւ իրական խնդիր ունեն վստահության տրամադրման հետ՝ նրանք չկարողացան լուծել այս տատանումները ու վերապահությունները եւ վստահություն ձեռք բերել՝ եւ ավելի շատ նման էին մեքենայի, ով խոստանում է հասնել լուսին (առանց բացատրելու՝ թե ոնց այն կգարգանա ու կվերածվի հրթիռի ճամփորդության ընթացքում), նույնիսկ չհասցրեց հասնել նպատակակետ մի մարզից մյուսը ու կանգ առավ կես ճանապարհից նվազ հատվածում:
Եվ մինչեւ քաղաքական ուժերը վերջապես հասկանան եւ ըմբռնեն քաղաքականության ամենապարզ հայեցակարգը, որ քաղաքականությունը մարդկանց կյանքը բարելավելու արվեստն է եւ վերջ տան պնդելու «ժողովրդին բացատրել քաղաքական վեհ նպատակներն ու ազգային ձգտումները»՝ պետական մակարդակով ձախողված ղեկավարը կգերազանցի նրանց ու համեմատած իրենց՝ կմա հանճար:
Պետրոս ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ
16.10.2024
