ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայում տեղի ունեցավ «Գրականագիտական և մշակութաբանական փոխառնչությունների խնդիրները համընդհանրացման դարաշրջանում» միջազգային գիտաժողով՝ նվիրված ռուս պոետ, արձակագիր, դրամատուրգ, թարգմանիչ, գրականագետ, պատմաբան Վալերի Բրյուսովի մահվան 100-րդ տարելիցին:
Վալերի Բրյուսովը թարգմանել է հայ պոեզիայի՝ հնագույն ժամանակներից մինչև 20-րդ դարը ներկայացնող 170-ից ավելի գործեր։ Նա խորապես ուսումնասիրել է հայոց պատմությունն ու մշակույթը և անկեղծացել․ «Հայաստանի ուսումնասիրության մեջ ես գտա վեհ, հոգեկան հրճվանքների մի անսպառ աղբյուր, որ որպես պատմաբան, որպես գիտության մարդ՝ ես Հայաստանի պատմության մեջ գտա մի ամբողջ ուրույն աշխարհ, որտեղ բարդ հարցերը բորբոքում էին գիտական հետաքրքրությունս, իսկ որպես բանաստեղծ, որպես արվեստագետ՝ Հայաստանի պոեզիայի մեջ տեսա մինչ այդ ինձ անհայտ, տիեզերական գեղեցկություն, որի մեջ փայլում ու շողշողում էին իսկական գեղարվեստական ստեղծագործության բարձր կերտվածքներ»:
1916 թվականին Մոսկվայում Վալերի Բրյուսովի ջանքերով լույս տեսավ «Հայաստանի պոեզիա» ժողովածուն, որի համար 1923 թվականին նրան շնորհվեց Հայաստանի ժողովրդական բանաստեղծ պատվավոր կոչումը:
Կարդացեք նաև
«Բոլորը գիտեն՝ ով է Վալերի Բրյուսովը, ինչ ներդրում ունի մեր ժողովուրդների հումանիտար կապերի զարգացման գործում։ Հայ ժողովրդի համար ողբերգական 1915 թվականին Բրյուսովի և նրա կողմնակիցների կողմից այդպիսի քայլը շատ կարևոր էր։ Դա տվեց իմպուլս նրա հոգեկան զարգացմանը, նա դա խոստովանել է։ Վերջնարդյունքում ունենք գրական հարուստ ժառանգություն, որը, ի թիվս այլ ձեռքբերումների, Բրյուսովի անունն անմահ դարձրեց», – նշեց Հայաստանում արտակարգ և լիազոր դեսպան Սերգեյ Կոպիրկինը՝ ընդգծելով, որ հայ և ռուս ժողովուրդների փոխհարաբերությունները հումանիտար գիտության ոլորտում շատ խորը պատմություն ունեն։
Վալերի Բրյուսովի գրական ժառանգությունը և նրա մեծ ներդրումը հայկական պոեզիան աշխարհին ծանոթացնելու գործում արժևորեց ՀՀ ԳԱԱ Հայագիտության և հասարակական գիտությունների բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղար Յուրի Սուվարյանը։ «Տարբեր ժողովուրդների միջև գրականագիտական, մշակութաբանական առնչությունները չափազանց կարևոր են, ինչը, ցավոք, այսօր պակասում է։ Կարևոր է քննարկել, առանձնակի կարևորություն տալ նրան, թե ինչպես կատարելագործել առանձին ժողովուրդների մշակութաբանական, գրական առնչությունների կառույցակարգերը, այն հաշվով, որ մարդիկ դառնան միմյանց ավելի լավ ճանաչող և սովորեն ապրել համերաշխության մեջ», – ասաց Յուրի Սուվարյանը։
ՀՀ ԳԱԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտի տնօրեն Հերիքնազ Որսկանյանը նշեց․ «Բրյուսովն այն քիչ գիտնականներից էր, որ կարողանում էր կարդալ հին ձեռագրերը, բացել հայկական պոեզիայի հայ ոգու գանձարանը: Անգնահատելի է Բրյուսովի ներդրումը ռուս-հայկական գրական-հասարակական կապերի զարգացման, Ռուսաստանում հայ մշակույթի հանրահռչակման գործում»:
Ռուսաստանի Գիտությունների ակադեմիայի Մաքսիմ Գորկու անվան համաշխարհային գրականության ինստիտուտի տնօրեն Վադիմ Պոլոնսկին իր ուղերձում կարևորեց ՀՀ ԳԱԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտի հետ համագործակցությունը և նշեց, որ գիտաժողովը նոր խթան է այդ համագործակցության շարունակական զարգացման համար։
Ելույթներ ունեցան ՀՀ ԳԱԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտի բնագրագիտության բաժնի վարիչ Ավիկ Իսահակյանը, ՀՀ ԳԱԱ «Պատմաբանասիրական հանդեսի» գլխավոր խմբագիր Անուշավան Զաքարյանը։ Զեկուցումներով հանդես եկան բանասերներ, գրականագետներ, պատմաբաններ Հայաստանից և Ռուաստանից։
Գիտաժողովի կազմակերպել էին ՀՀ ԳԱԱ Հայագիտության և հասարակական գիտությունների բաժանմունքը, Ռուսաստանի Գիտությունների ակադեմիայի Մաքսիմ Գորկու անվան համաշխարհային գրականության ինստիտուտը և ՀՀ ԳԱԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտը։
ՀՀ ԳԱԱ գիտության հանրայնացման և հասարակայնության հետ կապերի բաժին
