Իրանի խորհրդարանի Ազգային անվտանգության և արտաքին քաղաքականության հանձնաժողովի անդամ Ահմեդ Բախշաեշ Արդեստանին կարծում է, որ « Զանգեզուրի հարցի նկատմամբ ՌԴ նախագահ Պուտինն այսպես է վարվում երկու պատճառով։ Նախ Ռուսաստանը ուզում է պատժել Հայաստանին, որ Վրաստանի նման չպետք է մերձենա Արևմուտքին, և երկրորդ պատճառն այն է, որ նրանք կարծում են, որ Իրանի նախագահ Փեզեշքիանի իշխանությունը շահագրգռված է հարաբերություններ ունենալ Արևմուտքի հետ և մի կողմ թողնել Չինաստանն ու Ռուսաստանին»:
Խորհրդարանի Ազգային անվտանգության հանձնաժողովի անդամ Ահմադ Բախշաիշ Արդեստանին ասել է. «Հայաստանի նկատմամբ քաղաքավարությունը և Արևմուտքի հետ բժշկական կառավարության մոտ լինելու Պուտինի ընկալումը Ռուսաստանի վերջին դիրքորոշումների պատճառն է»։
Ահմադ Բախշաեշ Արդեստանին eslahatnews.com-ին տված հարցազրույցում Զանգեզուրի միջանցքի մասին ասել է. «Ադրբեջանը, Հայաստանը, Վրաստանը և Նախիջևանը 1990 թվականին հայտարարեցին իրենց անկախությունը Ռուսաստանից: Խնդիրը, որ առաջացավ, հարավկովկասյան տարածաշրջանի սահմաններն էին։ Սահմանները միշտ էլ հիմնական խնդիր են երկրների միջև։ Օրինակ՝ մենք մի փոքր խնդիր ունենք Աֆղանստանի և Պակիստանի հետ։ Այնուամենայնիվ, երկրները միշտ խնդիրներ ունեն սահմանների հետ կապված»։
Նախիջեւան գնալու համար Ադրբեջանը պետք է մտնի Իրանի տարածք, ապա գնա Նախիջեւան։ Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև գտնվում է Հայաստանին պատկանող Սյունիքի մարզը։
Կարդացեք նաև
Բացի Հայաստանի հետ սահմանների շուրջ խնդիր ունենալուց, Ադրբեջանը նաև խնդիր ունի Հայաստանի Սյունիքի նահանգի հետ։ Ադրբեջանն ասում է, որ ինձ տվեք Սյունիքի նահանգը, որպեսզի Ադրբեջանից դեպի Նախիջևան տանող ճանապարհ կառուցի, այնպես որ Թուրքիան կապվի Ադրբեջանին և այսպես Բաքուն հեշտությամբ կարող է միանալ Եվրոպային Թուրքիայի միջոցով:
Եթե Ադրբեջանը կարողանա վերցնել Զանգեզուրի միջանցքը, Ադրբեջանն ու Նախիջեւանն ամբողջությամբ կկապվեն միմյանց հետ։ Հետեւաբար, Ադրբեջանը այլեւս կարիք չի ունենա Իրան տարածքով մտնել Նախիջեւանի ինքնավար մարզ և կապվել Թուրքիային։ Ուստի Ադրբեջանը ավելի շատ անկախություն է ձեռք բերում։ Իրանն ասում է, որ չի ցանկանում, փոփոխվեն աշխարհագրական և միջազգային սահմանները։
Արդեստանին հայտարարել է, որ Հայաստանը փորձում է մերձենալ Արևմուտքին, և դա ռուսների համար վտանգի զգացում է առաջացրել, ուստի Մոսկվան ցանկանում է պատժել Հայաստանին և թույլ չտալ, որ նրանք մոտենան Արևմուտքին, ինչպես Վրաստանը, և դրա համար էլ ցանկանում են ստեղծել Զանգեզուրի միջանցքը։ Եթե Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանների մի մասը պետք է անջատվի, կարող են փոխվել նաև այլ սահմաններ, ինչը լարվածություն կառաջացնի տարածաշրջանում։
Անդրադառնալով այս հարցում Ռուսաստանի դիրքորոշմանը, Արդեստանին ասաց. «Մենք կարծում ենք, որ քանի որ Իրանն ու Ռուսաստանը ռազմավարական գործընկերներ են, բոլոր այն հարցերը, որ Ռուսաստանը առաջ է քաշում, պետք է լինի հօգուտ Իրանի, մինչդեռ Ռուսաստանը նույնպես իր շահն է հետապնդում։ Ի՞նչ վատ բան կա, որ երկու երկրներն ունեն ռազմավարական հարաբերություններ միմյանց հետ, բայց երբեմն ունեն նաև որոշ տարաձայնություններ: Այդ տարբերություններից մեկը Իրանի աջակցությունն է Ճապոնիային Կուրիլյան կղզիների հարցում, որոնք վիճելի են Ռուսաստանի և Ճապոնիայի միջև:
Հայաստանին պատժելու համար Ռուսաստանն ասում է՝ «Հայաստանը չպետք է շարժվի դեպի Արևմուտք և դառնա Արևմուտքի դաշնակիցը և ՆԱՏՕ-ին հրավիրի տարածաշրջան, ուստի Մոսկվան աջակցում է Ադրբեջանին»։
Այն, որ Իրանն ու Ռուսաստանը ռազմավարական դաշնակիցներ են, դեռ չի նշանակում, որ Ռուսաստանը գործում է հօգուտ Թեհրանի, բնականաբար Ռուսաստանը դիտարկում է իր շահը։
Արդեստանին ընդգծել է. « Եթե Ռուսաստանը ինչ-որ բան է հայտարարում, դա չի նշանակում որ նա չի պատրաստ է այն իրագործել, ինչպես Պարսից ծոցում իրանական երեք կղզիների հարցում, Ռուսաստանը չաջակցեց Իրանին։
Իհարկե, Իրանը կցանկանար, որ Պուտինն այս բաները չասեր և սատարեր Իրանին, բայց Պուտինն ասում է դա երկու պատճառով, մեկը Հայաստանի մերձեցումն է Արևմուտքին, և երկրորդը, որ նա կարծում է, որ Իրանի նախագահ Փեզեշքիանի կառավարությունը շահագրգռված է Արևմուտքի հետ հարաբերությունները բարելավելով, Չինաստանին և Ռուսաստանին հեռու պահել Կովկասյան տարածաշրջանից։
Թարգմանեց՝ Սահակ ՇԱՀՄՈՒՐԱԴՅԱՆԸ
eslahatnews.com
