«Ամերիկայի ձայնի» ռուսական ծառայության փորձագետների կարծիքով, ՌԴ նախագահը սահմանափակ է այցերի ընտրության հարցում: Դրանք փոխկապակցված են այն հանգամանքի հետ, թե արդյոք այս կամ այն երկիրը հանդիսանում է Հռոմի ստատուտի անդամ: Հիշեցնենք, որ այն ստեղծել է Միջազգային քրեական դատարանը (ICC), որը Պուտինին ձերբակալելու օրդեր է տվել՝ ուկրաինացի երեխաներին ապօրինի տեղահանելու համար։
Այս առումով, Ադրբեջանն ապահով վայր է Ռուսաստանի ղեկավարի համար. Այստեղ չկա կալանավորվելու վտանգ:
… Պուտինի համար այժմ ավելի կարևոր է շփվել Ալիևի հետ, վստահ է քաղաքական դիտորդ Իվան Պրեոբրաժենսկին: «Հանդիպման մի քանի հիմնական պատճառ կա. Հայաստանի շուրջ ստեղծված իրավիճակը և նրա տարածքով տարանցիկ միջանցքի կառուցումը, որը չափազանց անհրաժեշտ է խեղդվող ռուսական տնտեսությանը, որովհետև այդ դեպքում Ռուսաստանը շատ ավելի հարմար ելք կունենար դեպի թուրքական շուկա, և ոչ միայն այնտեղ։ Մոսկվայի համար, թերեւս, ավելի կարևոր է ադրբեջանական էներգառեսուրսների քողի տակ ռուսական նավթն ու գազը Եվրոպային վաճառելու ցանկությունը։ Մոտավորապես նույն սխեմայով, ինչ Թուրքիայի դեպքում, որտեղ ռուսական գազը խառնվում է և, ըստ էության, մաքսանենգ ճանապարհով: Եթե գործարքը հնարավոր լինի ամբողջովին իրականացնել (Բաքվում), դա կավելացնի ռուսական բյուջեն, որը տառապում է միջոցների սղությունից»։
Քաղաքագետը գտնում է, որ Ադրբեջանի ղեկավարը հարմար գործիչ է Մոսկվայի համար: «Նա այժմ հսկայական անշարժ գույք ունի Մոսկվայում… Սա նաև ազդանշան է, որ Ռուսաստանը դեռ ցանկանում է, որ Երևանը համաձայնի Բաքվի պայմաններին (խաղաղության մասին համաձայնագրում) որքան հնարավոր է շուտ, ինչը հնարավորություն կտա բացել տարանցիկ միջանցք Հայաստանի տարածքով»։
Կարդացեք նաև
Ինքը՝ Ռուսաստանը, դադարել է միջնորդ լինել երկկողմ հակամարտությունում այն պահից, երբ իր խաղաղապահները Լեռնային Ղարաբաղում ոչ մի դիմադրություն չցուցաբերեցին Ադրբեջանի կողմից անկլավի շրջափակմանը, նշել է Իվան Պրեոբրաժենսկին։ Այս պահից սկսած Մոսկվան դե ֆակտո հանդես է գալիս որպես Բաքվի և Անկարայի դաշնակից, եզրափակեց նա։
Պուտինը Բաքու գնաց, քանի որ երկիրը հայտնվեց ծանր իրավիճակում, իր հերթին, ասում է «Ազատություն» ռադիոկայանի լրագրող Վադիմ Դուբնովը, «Էխո Կավկազա»-ի խմբագրությունից «Ամերիկայի Ձայն»-ին տված մեկնաբանությունում: Նրա խոսքով՝ ՌԴ նախագահը նույնիսկ ակնարկել է դրա մասին, թեև շարունակել է պատերազմն անվանել է «ճգնաժամ Ուկրաինայի հետ»։
«Իհարկե, միջազգային մեկուսացման պայմաններում Պուտինի համար շատ կարևոր էր ցույց տալ, որ աշխարհում դեռևս կան բարեկամ (ռուսական) երկրներ, որոնք անտեսում են Միջազգային քրեական դատարանը»,- կարծում է լրագրողը։ «Ի դեպ, Բաքվի համար նույնպես կարևոր էր դա ցույց տալ՝ սեփական կարևորությունն ընդգծելու համար»։
Դուբնովն ընդգծեց, որ ներկա այցի տակ մի քանի իմաստային շերտ է թաքնված. «Ինձ թվում է, որ առաջին և հիմնական շերտը ծիսական և խորհրդանշական, ինչը ոչ մի կերպ չի նվազեցնում պետական այցի նշանակությունը որպես այդպիսին։ Սա, ասես, նշանակում է մարդու հակազդեցություն հնարավոր մեկուսացմանը և ինչ-որ նոր ֆանտոմների, դաշինքների, կոալիցիաների ստեղծմանը: Բոլորը պետք է տեսնեն՝ Ռուսաստանը միայնակ չէ»։
Լրագրողի խոսքով, թվում է, թե ձևավորվում է չարիքի նոր առանցք. «Սա մի տեսակ դաշինք է, որը ներառում է Ռուսաստանի նման խարդախ երկրներ և այնպիսի երկրներ, որոնք ինչ-որ կերպ կարող են շահագրգռված լինել դրանով, օրինակ` Ադրբեջանը, կամ երկրներ, որոնք հավակնում են նման դաշինքներին իրենց համաշխարհային առաջնորդության համար, ինչպիսին Չինաստանն է: Այս ամենը ծածկված է Միջին միջանցքի մասին խոսակցությունների հովանոցներով (Տրանսկասպյան միջազգային տրանսպորտային երթուղի Չինաստանով, Ղազախստանով, Կասպից ծովով, Ադրբեջանով, Վրաստանով և հետագայում դեպի Թուրքիա և եվրոպական երկրներ – Վ.Վ.): Որովհետև այն տալիս է համընդհանուր պատասխան բացարձակապես բոլոր հարցերին։ Նրանք անմիջապես ձեզ կմատնանշեն Միջին միջանցքը, որը «հսկայական և հիմնարար նշանակություն ունի ողջ մարդկության համար»:
Դուբնովը կարծում է, որ դրան հարում է մեկ այլ շերտ. «Ադրբեջանը ցույց է տալիս Ռուսաստանի հետ բարեկամության և համագործակցության իր ըմբռնումը։ Միևնույն ժամանակ, կարծում եմ, Բաքուն շուտով ինչ-որ չափով իր համաչափության նշան կտա (ազդեցության հիմնական համաշխարհային ուժերից) և հավանաբար քիչ թե շատ մարսելի բան կասի Արևմուտքի ուղղությամբ, որի հետ հարաբերությունները աստիճանաբար պետք է բարելավվեն»:
Դրան գումարած այն է, ինչ ոմանք փորձում են անվանել որպես գլխավոր՝ հայ-ադրբեջանական կարգավորում, ասում է փորձագետը: «Այնուամենայնիվ, այստեղ, ինձ թվում է, գործընթացը շարունակվում է։ Վստահ չեմ, որ ուրվագծեր են ի հայտ գալիս, բայց առաջընթաց կա՝ դատելով նրանից, որ Ադրբեջանն ու Հայաստանը պայմանավորվել են հանել Զանգեզուրի միջանցքի հարցը խաղաղ համաձայնագրի նախագծից»։
Իսկ այժմ ընթանում է դիրքային խաղ, որի մի մասն էլ կարող էր լինել Պուտինի այցը Բաքու, եզրափակում է Վադիմ Դուբնովը։
Վիկտոր ՎԼԱԴԻՄԻՐՈՎ/«Ամերիկայի ձայն»
