Եկեք մերկացնենք այսօրվա ժամանակակից ընկեր փանջունիներին
Ասում են՝ նրանք, ովքեր պատմությունից ոչինչ չեն սովորում, որպեսզի չկրկնեն նույն սխալները, միշտ բախվում են նույն ճակատագրին: Հայերի պարագայում մեր պատմությունը լի է սրտաճմլիկներով, հիասթափությամբ, ցավով ու ողբերգությամբ։
Մի տարիքով մարդ մի անգամ ինձ ինչ-որ բան ասաց, որ իմ մտքում է: Նա հարցրեց, թե ինչ երգեր եք լսում, որոնք ցավ են արտահայտում, կոտրված սրտով զայրույթ, դառնություն, հիասթափություն: Ես իսկույն առանց մտածելու եւ երկմտանքի պատասխանեցի։
«Ինչո՞ւ»՝ հարցրեց, պատասխանեցի. «որովհետեւ դա հենց իմ տեսակն է», «ինչ տեսակ», «Իմ էությունը: Ես միշտ զգացմունքային եմ՝ կրքոտ՝ ինքնաբուխ՝ հիպեր (hyper), տաքարույն»:
Կարդացեք նաև
Ո՛չ, ասաց նա՝ դու պարզապես ավելի թափանցիկ ես, ավելի ազնիվ, չափազանց ծայրահեղ եւ հիպեր, բայց մնացած հատկանիշների մեծ մասը հայերի մեծ մասի համար ընդհանուր է՝ մեր գենում վիշտ եւ ցավ արտահայտող երաժշտությանն են հակված: Մեր երաժշտության մեծ մասը ստեղծված է վշտի հետեւանքով, քանի որ մենք շատ մեծ ողբերգություններ ենք կրել:
Դե, ես լավ պատմաբան չեմ, դպրոցական տարիքում ես ամենաշատը խանդավառ էի, երբ խոսքը վերաբերում էր հայոց պատմությանը, որտեղ իմ մանկական սիրտը լցված էր պատմություններով, որտեղ հայերը նվաճել եւ հաղթական են եղել, հերոսական ու քաջ եւ ծանր հարվածներ են հասցրել:
Բայց այն մասը, որը ես կարող եմ քննարկել, անցյալ դարն է եւ Հայոց ցեղասպանությունը եւ դրանից անմիջապես առաջ եղած ժամանակաշրջանը:
Կարդացել եմ հայ նշանավոր երգիծաբանների, իմ երկու սիրելիների՝ Հակոբ Պարոնյանի եւ Երվանդ Օտյանի գրքերը, մանուկ հասակում դրանք դիտարկել եմ որպես զվարճալի հումոր, բայց հետո տեսա այս երկու հանճարների իրական արժեքը, ովքեր ուզում էին ահազանգել եւ զգուշացնել, թե ինչ վտանգ է սպասվում: Նրանք մարգարեներ էին, ովքեր կանխատեսում էին սպառնալիքը:
Անշուշտ, նրանք գիտակցում էին, որ Օսմանյան կայսրությունը թշնամական լուրջ վտանգ էր հայերի համար, ովքեր միշտ պետք է մնային զգոն, արթուն՝ խելացի եւ ամենակարեւորը՝ ՊԱՏՐԱՍՏՎԱԾ, եւ միայն ազգային բարձրագույն գիտակցությամբ, ոգով, մտածելակերպով եւ մոտեցմամբ կառչած ազգը կարող է մնալ ամուր, այն, ինչ պահանջվում էր, լիակատար զգաստություն եւ ԿԵՆՏՐՈՆԱՑՈՒՄ էր:
Բայց այս երկու իմաստուն մարդիկ հասկացան, որ նման իրավիճակի համար անհրաժեշտ է բարոյականության բարձր մակարդակ ունեցող ազգ, որն ապահովում է հեռատես, նվիրված, գիտակից իրազեկում, ինչպես ղեկավարության, այնպես էլ հասարակ զանգվածների կողմից:
Եվ այս որոնումն իրականացնելու համար կան բազմաթիվ գործոններ, եւ նրանք հասկացան, որ դա ոչ միայն հասարակ մարդկանց խնդիրն է եւ նրանց արթնացնելու եւ իրազեկելու մարտահրավերը, այլ նաեւ մի մեծ վտանգ, դա կիսաինտելեկտուալների ծայրահեղ վտանգավոր տարրն է։ Կամ՝ մտավորական ձեւացողները, ովքեր համաձայն են իսկական անկեղծ մտավորական գաղափարների, հավանություն են տալիս դրանք, եւ իրական վտանգը գալիս է, որ մարդիկ տեսնում են իրական մտավորական հայրենասերներին եւ պատեհապաշտ շահահմոլ կեղծ չեմպիոններին, բոլորին որպես մեկ խումբ:
Եվ այս նախազգուշացման անհրաժեշտությունը ոչ միայն քաղաքական կամ հայրենասիրական մակարդակով, այլ նաեւ «հայրենասիրության» կեղծ վաճառականներից ծնեց բազմաթիվ գրքեր, որտեղ մեր իմաստունները գիտեին, որ այդ «մտավորականիկները»՝ իրենց խաբեությամբ ու կոռուպցիայի շահամոլության եւ կեղծ մտադրություններով, վաղ թե ուշ հիասթափեցնելու են զանգվածներին՝ հսկայական շփոթություն եւ անվստահություն ստեղծելով նրանց եւ մեր ազգի համար փրկություն եւ ընդհանուր բարիք փնտրող իրական հայրենասերների միջեւ։ Այս ամենը ծնեց բազմաթիվ ոսկեզօծ գրքեր, ինչպիսիք են «Ընկեր Փանջունին», որտեղ «հայրենասեր սոցիալիստը» երեւակայական կռիվներ է ստեղծում, ցույց տալու իր հովանավորներին՝ «Իրական լուրջ ջանքեր եմ անում – մի քիչ փող ուղարկեք ինձ»:
«Մեծապատրիվ մուրացկաններ», որտեղ թուրքերի արեւելյան մտածելակերպը՝ թափանցելով հայկական ոգու ներս, ստեղծում է շողոքորթների, քծնողների սերունդ՝ որը փոքր ժամանակ ֆինանսական օգուտ է փնտրում, նույնիսկ ամենաէժանը, ինքնիրեն էժանացնելով ու դառնալով պնակալեզ:
Մյուս գլուխգործոցը՝ «Թաղականին կինը», որը կարծում եմ, ինտելեկտուալ տարբերակն է, որը պետք է լինի հայկական քաղաքական Աստվածաշնչի մի գլուխ՝ արտահայտված այդքան անուղղակի խելացի պատգամներով՝ Ստեփան Սաբահ Գուլյանի «Պատասխանատուները» գրքի քաղաքական տարբերակի հետ միասին, որտեղ նա մանրամասնում է իր ջանքերը եւ ինչու դրանք ձախողվեցին մեր ազգի նույն բարոյական հոգեւոր աղետի հիվանդության՝ եսասիրության պատճառով:
Եվ այսօր մենք ունենք երկու հիմնաքարային մարտահրավեր. դա մեր թշնամիների դիմաց կրկին ազգի պահպանումն է, երկրորդ մարտահրավերը, որը Հայաստանում ծնված արեւելահայերի եւ սփյուռքահայ-արեւմտահայ հայրենադարձների միջեւ քիմիա եւ ներդաշնակություն ստեղծելն է, եւ երրորդը՝ դրդել եւ խրախուսել մնացած հայերին հայրենիք վերադառնալ։
Այս հրեշը եւս մեկ անգամ հանդգնորեն եւ ամբարտավանորեն մարտահրավեր է նետում եւ անարգում մեզ բոլոր անկյունաքարերում՝ այս 3 մակարդակներում: Սա այն հրեշն է՝ որին մենք պետք է բարոյապես գլխատենք՝ մերկացնելով եւ հիվանդ վերաբերմունքը, եւ արարքները, եւ անողոքաբար նրանց վատ հերոսները։ Բարոյահոգեբանական եւ հայրենասիրական մակարդակի տեխնիկական հանցագործներ՝ հանցագործություն, որը պարտադիր չէ, որ ունենա տեխնիկական օրենքներ եւ կանոնակարգեր, որոնք կանխում եւ զսպում են նրան, որտեղ միակ զենքը, որը մենք ունենք՝ մեր ԽՈՍՔՆ է, որը ցույց է տալիս հիվանդ վարքագիծը եւ մեզ ուղղորդում է հայտնաբերել եւ ճանաչել, թե ովքեր են ազգային ինքնասպանության տանող այս խելագարության սարսափելի դավաճանները:
Հույսով եմ, որ շատերը կմիանան ինձ այս մարտում. եկեք շարունակենք Երվանդ Օտյանի, Հակոբ Պարոնյանի, Սաբահ Գյուլյանի եւ մյուս բոլոր մեծ հայրենասերների առաքելությունը:
Քաղաքական մակարդակի վրա ինձ տագնապում է ոմանց հայտնվելը, մինչդեռ մենք կանգնած ենք զանգվածներին արթնացնելու շատ ծանր մարտահրավերի առաջ, «հանկարծակի բուսած ՆԵՈ-Հայրենասեր» պատեհապաշտ տարրերի հանկարծակի հայտնվելը, քանի որ գիտեմ նրանց գործողությունները։ Նրանք կհիասթափեցնեն, եւս մեկ անգամ կշփոթեցնեն զանգվածներին, իսկ այդ «նոր եկածները» միայն անհատներ են, որոնք իսկապես օգնում են գործին՝ տարածելով ազգային հայրենասիրական ուղերձը, բայց վաղ թե ուշ գործելու են ըստ իրենց բնույթի եւ պարզապես սեւացնեն ազգային հոսանքը:
Մասամբ պատասխանատվություն են կրում հայրենադարձները, եւ այստեղ ես մեղադրում եմ նրանց, որովհետեւ մինչ օրս նրանք կազմակերպված չեն: Առավել վտանգավորն այն է, որ պատեհապաշտները գիտակցում են այս վակուումը եւ երբեմն խորամանկ ձեւով լրացնում են այն, իհարկե, կարճաժամկետ ժամանակով եւ այդ տարրերը կստեղծեն այնքան վատ տպավորություն, եւ, իհարկե, այս արդյունքով մենք երբեք չենք կարող հասնել 3-րդ կետին:
Ժամանակն է դասակարգելու՝ ինչպես կարելի է տարբերել, ինչ է նշանակում մտավորական, քանի որ մարդկանց մեծ մասը թերի պատկերացում ունի մտավորականի մասին, կարծում է, որ մտավորականն այն է, ով շատ բան գիտի, ունի շատ գիտելիքներ, մեկը, ով գիտի ամեն ինչ եւ ունի բոլոր պատասխանները:
Սխալ պատկերացում՝ գիտելիքը հավասարման միայն մի մասն է: Իրականում դա նույնիսկ անկախ գործոն չէ, դրա աճը սերտորեն կապված է այլ գործոնների հետ, եւ երբ դրանք բացակայում են, ընկալում ունեցողը կարող է հստակ տեսնել, որ նա միայն իմաստակ է, ով ձեւացնում է, թե գիտի բոլոր պատասխանները, բայց իրականում նրա գիտելիքները սահմանափակ են. նա «կես գիտելիքի» մարդ է։
Ինտելեկտուալությունն ամբողջական փաթեթ է, այն գիտելիք է, իմաստությունը նկարագիր, կեցվածք, պատասխանատու վերաբերմունք, ինքնազոհություն, անկեղծություն, ոգի՝ դրանք միախառնված ապահովում են գիտակցություն, իսկ առանց գիտակցության եսասեր պատեհապաշտ հոգին ու ոգին մնում են ստրուկ, ինչպես Պարոնյանը որակեց՝ «պնակալեզ» եւ անձնական մտքերն անկարող են ստեղծագործել:
Ահա թե ինչու կարող եք նկատել շատ ձեւական-արհեստական, կեղծ «ինտելեկտուալների», ովքեր ձեւացնում են, թե բարոյականության ջատագովներ են՝ կրկնելով հայտնի հանճարների փայլուն գաղափարները, քանի որ նրանք ի վիճակի չեն ինքնուրույն որեւէ գաղափար ստեղծել՝ նույնիսկ չեն կարող զարգացնել որեւէ հնչուն միտք: Այսօր նրանք ցրված մեր համայնքում, դրանք պետք է բացահայտվեն, այս դեպքում ես ավելի շուտ գերադասում եմ հայ ազգի ինքնապահպանումը եւ անխնա ծաղրել եւ խայտառակել նրանց, քան վարքագծի սկզբունքներով զուսպ լինել:
Եկեք մերկացնենք այսօրվա ժամանակակից ընկեր փանջունիներին, նրանք խարխլում են մեր ազգային պաշտպանության համակարգը, նրանք վիրուս են, մեր թշնամիների փամփուշտներն են:
Պետրոս ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ
25.07.2024
Գլուխ գործոց։