Այսօր «ՀՀ-Արևելյան գործընկերություն-ԵՄ. մարտահրավերներ և հնարավորություններ» թեմայով համաժողովի ժամանակ ԱԺ Եվրաինտեգրման հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Արման Եղոյանն ասաց, որ շփոթ կա «եվրաինտեգրում» տերմինի հետ կապված, շատերը դա ԵՄ-ին անդամակցություն են համարում, հոմանիշներ, այնինչ դա փուլերից մեկն է. «ՀՀ-ն նոր չի, որ սկսել է եվրաինտեգրման պրոցեսը: Մեր հանձնաժողովը, ես ուզում եմ հիշեցնել, որ ստեղծվել է հեռավոր 2007-ին, երբ դեռ ոչ CEPA-ն (Հայաստան-ԵՄ համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիր.-խմբ.) կար, ոչ ԵՄ-ի հետ սերտ հարաբերություններ կային: Բայց եվրաինտեգրման պրոցեսը սկսել էր: Այսինքն, ի՞նչ էր դա նշանակում՝ քաղաքական երկխոսություն, հանրային կառավարման որակի բարելավում՝ դեռ այն ժամանակ ինչպես դա ընկալվում էր, որոշ ոլորտների նորմերի եւ ստանդարտների բարելավում, ինչը հետո ավելի խորացավ՝ CEPA-ի համաձայնագիրը կնքելով: Այսօրվա եվրաինտեգրման հետ կապված ես կցանկանայի 2 ասպեկտ առանձնացնել՝ քաղաքական եվրաինտեգրում եւ տեխնիկական: Ինձ թվում է, որ մեր քաղաքական եվրաինտեգրումը ավելի արագ է տեղի ունենում, քան տեխնիկականը, այսինքն, քաղաքական երկխոսությունը գտնվում է ավելի բարձր մակարդակի վրա»:
Եղոյանին կոշտ արձագանքեց «Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի» ղեկավար Արթուր Սաքունցը. «Պարո՛ն Եղոյան, երբ ասում եք՝ ԱԺ եվրաինտեգրման հարցերի հանձնաժողովը 2007-ից է հիմնադրված, դա նշանակում է, որ մենք 2018-ին չե՞նք ունեցել հեղափոխություն: Գիտեք, հղում կատարել մինչեւ 2018-ը ստեղծված որեւէ պայմանագրի վրա, նշանակում է չեզոքացնել հեղափոխության նշանակությունը: Ի՞նչ է նշանակում եվրաինտեգրում Սերժ Սարգսյանի նախագահության օրոք, կներեք, մենք նրա շարունակությո՞ւնն ենք հանդիսանում»:
Նա հարցրեց՝ ԱԺ-ում ռուսական ներկայությունը չկա՞՝ հանձինս տարածաշրջանային եւ եվրասիական ինտեգրման հանձնաժողովի. «Մենք՝ հարկատուներս վճարում ենք: Դուք քաղաքական մեծամասնության ներկայացուցիչ եք, այդ հանձնաժողովի նախագահը ՔՊ-ից է, հանձնաժողովում 6-ից 4-ը ՔՊ-ից է: Մենք՝ հարկատուներս փող ենք վճարում ԱԺ-ում տարածաշրջանային եւ եվրասիական ինտեգրման հարցերո՞վ զբաղվելու մի ձեռքով, մյուս ձեռքով էլ եվրաինտեգրմա՞ն: Դիվերսիֆիկացիայի մասին երբ խոսում ենք, չի կարող դիվերսիֆիկացիան լինել արժեքների վրա: Դա տեխնիկական բնույթի հարց է՝ ճանապարհներ, էներգետիկա եւ այլն: Բայց հիմա, երբ ժողովրդավարության վրա լայնածավալ ու ուղիղ հարձակում կա, նույնիսկ այդ տեխնիկական միջոցների դիվերսիֆիկացիայի տարածքն է նեղ: ԵՄ-ն նայում է, ասում է՝ ՀՀ ԱԺ-ում կա երկու ինտեգրման հարցերի հանձնաժողով, երկու ուղղությամբ էլ աշխատում են: Չեն հասկանա, կասեն՝ դուք արժեքային տեսանկյունից ո՞ր զարգացումն եք ապահովում, սա քաղաքական որոշման հարց է, լուծեք էդ հարցը, կամ ունե՞ք այդ հարցի պատասխանը»:
Նա ասաց, որ երբ CEPA-ի պայմանագրով հանձնառություն է Հայաստանը վերցնում, ասում է՝ ես գալիս եմ ԵՄ, բայց ռազմավարությունը չկա. «ԵՄ-ն բանկոմատ չի, որ քարտը դնես, փողը վերցնես: Ո՞նց է հնարավոր եվրասիական ինտեգրման հետ համատեղել եվրաինտեգրումը»:
Կարդացեք նաև
Արման Եղոյանը պատասխանեց. «Փաստն եմ արձանագրել, պարոն Սաքունց, այդ հանձնաժողովը 2007-ին է ստեղծվել, հլը Սերժ Սարգսյանն էլ չէր, նախ Ռոբերտ Քոչարյանն էր այդ ժամանակ, ասեմ՝ իմանաք: Ես ուզում եմ ասել, որ եվրաինտեգրումը սկսել է շատ փոքր քայլերից: Այն ժամանակ, եթե դուք հանձնաժողովի մանդատը կարդաք, դա նույնիսկ ԵՄ-ի հետ հարաբերությունների մանդատ չէր, Եվրոպայի խորհրդի հետ հարաբերությունների մասին էր: Մենք նոր-նոր անդամակցել էինք, դրանից մի քանի տարի առաջ, եթե հին մանդատը բացեք, կարդաք, ԵԽ-ի կոնվենցիաներին համապատասխանեցնելու մասին էր»:
Տեղից Ստյոպա Սաֆարյանը միջամտեց, որ այդ տարիներին այդ հանձնաժողովը մեկ նիստ անգամ չի գումարել:
Եղոյանը պատասխանեց, որ ինքն ուզում էր ասել՝ եվրաինտեգրում տերմինը հայեցողաբար չընկալեն, որովհետեւ այսօր ԵՄ անդամ երկրներն էլ են եվրաինտեգրվում. «Խոսո՞ւմ ենք ԵՄ անդամակցությունից, խոսենք անդամակցությունից, հարց չկա: Միշտ այդ տերմինը օգտագործեք, որ մարդիկ շփոթի մեջ չընկնեն: Խոսում ենք՝ ԵՄ անդամակցության հայտ տալի՞ս ենք, թե՞ չէ, այդ հարցը բաց է՝ ե՞րբ ենք տալիս, ինչ ենք ակնկալում, երբ կստանանք հնարավոր թեկնածուի կարգավիճակ, հնարավո՞ր է դա, ռիսկերի կառավարում հնարավո՞ր է եւ այլն»:
Նա նշեց, որ կառավարության ամեն մի որոշման մեջ եվրաինտեգրման մի տարր կա. «Եթե մենք ուզում ենք ԵՄ անդամակցության հայտ ուղարկել, սկզբից պիտի հանենք դարակից Ասոցացման համաձայնագիրը՝ ազատ առեւտրի գոտիով, որը չենք ստորագրել, հանենք բերենք, բանակցենք նորից, որովհետեւ ահագին ժամանակ է անցել, ասենք՝ ԵԱՏՄ-ից դուրս ենք գալիս: Կա՛մ պիտի ԵԱՏՄ-ից դուրս գանք, կա՛մ ասենք, որ պատրաստվում ենք դուրս գանք ու բանակցենք: Սա է ԵՄ անդամակցության հաջորդ տրամաբանական քայլը»:
Հետագայում «Հանուն Հանրապետության» կուսակցության նախագահ Արման Բաբաջանյանը նույնպես ասաց, որ զարմանում է, երբ Եղոյանը 2007-ին հանձնաժողովի ստեղծումն է հիշատակում, քանի որ 2008-ին Հայաստանը մտավ ԵԱՏՄ՝ ջնջելով նաեւ եվրաինտեգրման իմիտացիան:
Հռիփսիմե ՋԵԲԵՋՅԱՆ
