Լրահոս
Օրվա լրահոսը

Հասկացնել տվեց, որ հնարավորություն է ստեղծվել հողերի վերադարձի համար. տարիներ անց իմացա, որ այդպիսի հանձնարարություն տվել էր Կարեն Դեմիրճյանը. «Ազգ»

Հունիս 21,2024 11:26

Այս օրերին, երբ Հայաստանն ու Ադրբեջանը սահման են զատում ու գծում, մեր երկրի առաջնորդն էլ, ոտ ու ձեռ ընկած, «հպարտներին եւ արժանապատիվներին» համոզում է, թե «իրական Հայաստանի սահմաններն է գծում», Տավուշում հիշում են խորհրդային տարիներն ու մտովի 40 տարի հետ գնում:

Վայ-հարեւանները Դովեղին պատկանող գյուղատնտեսական նշանակության հողերն ու անտառոտ հատվածները տարիներ ի վեր իրենցով էին արել: Քաղցր լեզու թափելով՝ ցանկանում էին տիրանալ նաեւ գյուղի չորս աղբյուրին: Եթե դա տեղի ունենար, դովեղցիները կզրկվեին ոչ միայն ոռոգման, այլեւ խմելու ջրի բնական պաշարից: Գյուղացիները սրա հետ համակերպվել չէին կարող: Մոսկվա նամակներ ուղարկում էին պարբերաբար, ի վերջո հաջողվեց կորզել Կրեմլի ստորագրությունն ու հայկական հողերը հետ բերել:

Այս պատմության մասին «Ազգ»-ը զրուցել է Կոմունիստական կուսակցության Դովեղի քարտուղար Հայկ Ղազարյանի հետ: Նրա ներկայացրածով՝ նախապատմությունը եղել է այսպես:

«Գյուղի տարեցները պատմում էին, որ 1927-ին, երբ տեղի է ունեցել Հայկական եւ Ադրբեջանական ԽՍՀ-ների միջեւ սահմանագծում, իրենք Մոսկվայից, Ադրբեջանից եւ Թբիլիսիից եկած «զեմլամերների» հետ  մասնակցել են այդ գործընթացին, սահմանային բոլոր կետերը շատ լավ հիշում են եւ այդ կետերում փայտածուխ են թաղել: Այնուհետեւ ադրբեջանցիները, օգտվելով այն ժամանակվա շրջանի ղեկավարության թողտվությունից, կարողացել են Դովեղի տարածքներից անօրինական ձեւով օգտագործել շուրջ 1850 հեկտար հող: Դովեղցիները անընդհատ դիմել են պատկան մարմինների, նույնիսկ պատվիրակություն են ուղարկել Մոսկվա: Բայց միայն 1984-ի մայիսին Նոյեմբերյանի կոմկուսի շրջկոմից  զանգահարեցին եւ ասացին, որ հաջորդ օրը պլենումից առաջ ինձ եւ սովխոզի տնօրենին ընդունելու է շրջկոմի առաջին քարտուղար Սայադ Պետրոսյանը: Այն ժամանակ ես Դովեղի կուսակցական կազմակերպության քարտուղարն էի: Նա մեզ անմիջապես ընդունեց եւ նրբորեն հասկացնել տվեց, որ հնարավորություն է ստեղծվել հողերի վերադարձի համար, եւ որ կարող ենք գյուղացիների անունից հեռագրեր ուղարկել Մոսկվա: Հետո տարիներ անց իմացա, որ  այդպիսի հանձնարարություն տվել էր Կարեն Դեմիրճյանը՝ Մոսկվայի հետ ձեռք բերելով պայմանավորվածություն: Այն ժամանակ ազգամիջյան միջադեպեր հրահրելը խիստ վտանգավոր էր եւ, առանց շրջանի ղեկավարության գիտության, մեզանից ոչ մեկը փոստում պարզապես հեռագրեր չէր ընդունի: Այդ օրն եւեթ ձեռնամուխ եղա տեքստերի կազմման գործին, եւ արդեն երեկոյան հեռագրեր ուղարկեցինք ԽՄԿԿ կենտկոմ, ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահություն եւ ԽՍՀՄ նախարարների խորհուրդ: Հեռագրերը ստորագրել տվեցինք գյուղի տարեց կոմունիստներին, որոնք կորցնելու ոչինչ չունեին: Հեռագրերը թարմացնում էինք 10-15 օրը մեկ: Եվ ահա, սեպտեմբերին արդեն ընդունվեց ԽՍՀՄ կառավարության որոշում Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ սահմանների ճշգրտման վերաբերյալ: Իսկ 1984-ի հոկտեմբերի 24-ին երկու հանրապետությունների նախարարների խորհուրդների նախագահների առաջին տեղակալների՝ Վլադիմիր Մովսիսյանի եւ Ռասիզադեի գլխավորությամբ կազմված հանձնաժողովները տեղում էին հարցը ուսումնասիրելու եւ սահմանների ճշգրտման գործընթացին նախապատրաստվելու համար»,- ներկայացնում է Ղազարյանը:

Սևակ ՎԱՐԴՈՒՄՅԱՆ

Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Ազգ» թերթի այսօրվա համարում:

Համաձայն «Հեղինակային իրավունքի եւ հարակից իրավունքների մասին» օրենքի՝ լրատվական նյութերից քաղվածքների վերարտադրումը չպետք է բացահայտի լրատվական նյութի էական մասը: Կայքում լրատվական նյութերից քաղվածքներ վերարտադրելիս քաղվածքի վերնագրում լրատվական միջոցի անվանման նշումը պարտադիր է, նաեւ պարտադիր է կայքի ակտիվ հղումի տեղադրումը:

Մեկնաբանություններ (0)

Պատասխանել

Օրացույց
Հունիս 2024
Երկ Երե Չոր Հնգ Ուրբ Շաբ Կիր
« Մայիս   Հուլ »
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930