Ցանկացած ապստամբություն, անհնազանդություն, հեղափոխություն, անգամ երիտասարդական շարժում իր մեջ մերժելու տարրեր ունի՝ դա հնի մերժումն է, ինչը, սակայն, բավական չէ առաջընթաց ապահովելու համար, եթե իր մեջ ինչ-որ առաջարկ կամ այլընտրանք չի պարունակում։ Ամերիկյան, ֆրանսիական, ռուսական, իրանական հեղափոխությունները մերժելով հանդերձ՝ ներկայացնում էին նման առաջարկներ՝ անկախ նրանից, թե ով ինչպես է դրանց վերաբերվում։
Բայց, օրինակ, ուկրաինական «Մայդանը» եւս հիմնված լինելով մերժման գաղափարի վրա, առաջարկ չէր ձեւակերպել, քանզի «դեպի Եվրոպա գնալը» առաջարկ չէ, այլ փախուստ է իրականությունից, սեփական մշակույթից, դա ավելի շուտ ինքնամերժում է։ Նույնը կարելի է ասել հայկական «մերժման»՝ 2018-ի իշխանափոխության մասին. այն իրականացավ, սակայն պարզվեց, որ տեղի ունեցածն ընդամենը ինքնամերժում է՝ առանց ապագայի նախագծի, այսինքն՝ առանց զարգացման ճանապարհային քարտեզի մասին որեւէ տեսլականի։ Պատահական չէր, որ մերժողները՝ դեռ չվերապրած «թավշյա» կոչվող իշխանափոխության պերճանքն ու թշվառությունը, հրապարակավ հայտարարեցին, թե ՀՀ նորագույն պատմության մեջ այդ իրադարձությունը շատ ավելի կարեւոր է, քան, նույնիսկ, արցախյան ազատամարտը:
Իրականում հայկական ժխտողականությանը վիճակված չէր գտնել իր բնականոն ընթացքը: Ի տարբերություն եվրոպական ժխտողականության, որը 19-րդ դարի երկրորդ կեսին զուգորդվեց արվեստի ու մշակույթի մեջ առաջացած նոր երեւույթով՝ դեկադանսով, հայկական դեկադանսը մտավ քաղաքականություն՝ շրջանցելով արվեստն ու մշակույթը: Այդ առումով հատկանշական է Քաղաքացու օրը «քաղաքացիական խորովածակերության» վերածելու գռեհկությունը։ Դեկադանսի նմանատիպ աղճատված դրսեւորումներից են ՀՀ հյուսիսային մարզերի ավերիչ ջրհեղեղի օրերին վարչապետի տիկնոջ կազմակերպած սեւ-սպիտակի «փարթիները», առավել եւս՝ այդ քեֆերին զոհված զինծառայողների ծնողներին հրավիրելը:
Հիրավի՝ խրախճանք ժանտախտի ժամանակ:
Կարդացեք նաև
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Հայացք Երևանից» թերթի այս համարում
