Խորհրդարանական երկրներում նախագահը պետք է սեփական հեղինակությամբ և նախաձեռնողականությամբ կարողանա հակազդել գործադիրի հնարավոր ծավալապաշտությանը։ Վրաստանում դա կա, Հայաստանում՝ ոչ։
«Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» վրացական օրենքի՝ արդեն երկրորդ ընթերցմամբ ընդունման ֆոնին մայրաքաղաք Թբիլիսիում իրվաիճակը թեժանում է։
Այս համատեքստում նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին համերաշխությամբ է վերաբերվում Վրաստանի եվրոպական ապագայի համար պայքարող ցուցարարներին՝ հայտարարելով՝ չի ստորագրելու այդ օրենքը։
Նախագահը ակտիվ է սոցիալական հարթակներում՝ ընդգծելով, որ վերոհիշյալ օրենքը ռուսական նմանատիպ օրենքի կրկնօրինակն է և հակասում է Թբիլիսիի եվրաատլանտյան հավակնություններին։ Նա նաև ոչ համաչափ է որակել օրեր առաջ տեղի ունեցած բողոքի ակցիաներից մեկի ժամանակ ոստիկանական գործողությունները։ Այս օրերին Զուրաբիշվիլին հարցազրույցներ է տալիս միջազգային մի շարք ԶԼՄ-ների՝ France 24, Sky News, DW News։
Կարդացեք նաև
Վրաստանը խորհրդարանական հանրապետություն է, ու թեև սահմանադրորեն նախագահի լիազորություններն ավելի լայն են, քան Հայաստանի նախագահինը, այստեղ կարևոր է արձանագրել նախագահի անձնական նախաձեռնողականությունը և/կամ հավատարմությունը երկրի ապագայի մասին իր պատկերացումներին։
Այստեղ չենք քննարկում՝ արդյո՞ք այս օրենքը ռուսական է, արդյո՞ք գործող իշխանությունն իրականում ռուսամետ է, արդյո՞ք նախագահի գաղափարախոսությունը ճիշտ է։ Փաստն այն է, որ Սալոմե Զուրաբիշվիլին պատասխանատվության զգացում է կրում իր հայրենիքի, պետության և ժողովրդի, նրանց ապագայի հանդեպ։
Նույնը հնարավոր չէ ասել Հայաստանի նախագահի մասին։ Հասարակությունը Վահագն Խաչատուրյանին տեսնում է հիմնականում միայն պաշտոնական և արարողակարգային միջոցառումների ժամանակ։ Բաղրամյան 26-ը, կարելի է ասել, որևէ կերպ չի անդրադառնում Հայաստանի ներքին և արտաքին քաղաքական զարգացումներին, բացառությամբ, երբ Սահանադրությամբ «պետության գլուխ» Խաչատուրյանը վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ իր հանդիպումների ժամանակ նրան գովասանքի է արժանացնում։
Ակներև է, որ Հայաստանի նախագահի մոտ բացակայում է նախաձեռնողականությունը, ինչը ՀՀ նախագահի պարագայում պարտադիր պայման է՝ հաշվի առնելով Սահմանդրությամբ իրեն վերապահված, քաղաքական կյանքում հիմնականում ազդեցություն չունեցող լիազորությունները։
Չորրորդ նախագահ Արմեն Սարգսյանը, թեև համեմատելի չէ Սալոմե Զուրաբիշվիլիին, շատ ավելի նախաձեռնող էր, քան հինգերորդ նախագահն է։ Հատկապես 44-օրյա պատերազմից հետո նա քաղաքական լայն խորհրդակցություններ էր անցկացնում՝ ջանալով համերաշխություն և միասնականություն բերել շոկի մեջ գտնվող հայ ժողովրդին։ Սարգսյանը նաև հակակշիռ էր Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությանը, քանի որ նա մի քանի անգամ չի ստորագրել Ազգային Ժողովի ընդունած օրենքները և ուղարկել է դրանք Սահմանադրական դատարան։
Այսպիսով՝ այսօր Վրաստանը քաղաքականպես ավելի հասուն է, քան Հայաստանը (թեև երկուսն էլ այս պահին կարելի է ոչ հասուն երկրների շարքին դասել)։ Այնտեղ կա նախագահ, որը զսպում է, հակակշռում է իշխող մեծամասնությանը՝ նպատակ ունենալով կանխել մեծամասնության բռնապետության առաջացումը։
Արսեն ԱՅՎԱԶՅԱՆ
