ՄԱՆԻԼԱ, ՖԻԼԻՊԻՆՆԵՐ (2024 թվականի ապրիլի 11)․ Կանխատեսվում է, որ այս տարի Ասիայի և Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի զարգացող երկրները կարձանագրեն միջինում 4.9%-ով աճ, քանի որ տարածաշրջանը շարունակում է իր դիմակայուն աճը հաստատուն ներքին պահանջարկի պայմաններում՝ բարելավորելով կիսահաղորդիչների արտահանումը և վերականգնելով զբոսաշրջությունը։
Ասիական զարգացման բանկի (ԱԶԲ) կողմից այսօր լույս տեսած Ասիական զարգացման հեռանկարների (ԱԶՀ) 2024 թվականի ապրիլյան թողարկման համաձայն՝ աճը հաջորդ տարի կպահպանվի նույն տեմպերով։ 2024 և 2025 թվականներին սպասվում է գնաճի չափավորում, ինչը կհաջորդի վերջինիս վերելքին, որ արձանագրվել էր նախորդ երկու տարիների ընթացքում բազմաթիվ երկրներում՝ պայմանավորված պարենային ապրանքների ավելի բարձր գներով:
Հարավային և Հարավարևելյան Ասիայի երկրներում ներքին պահանջարկի և արտահանման շնորհիվ թափ առած հաստատուն աճը կոմպենսացնում է Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության (ՉԺՀ) տնտեսական անկումը, որի պատճառը անշարժ գույքի շուկայի թույլ և սպառման ոլորտի կաշկանդված լինելն է: Ակնկալվում է, որ Հնդկաստանը կշարունակի մնալ Ասիայի և Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի աճի հիմնական շարժիչ ուժը՝ հանձինս այս տարվա 7․0% և հաջորդ տարվա 7․2% աճի ցուցանիշների: Ըստ կանխատեսումների ՉԺՀ-ի աճը կդանդաղի՝ նախորդ տարվա 5․2%-ից նվազելով մինչև 4․8% այս տարի և 4․5%՝ հաջորդ տարի:
«Զարգացող Ասիայի տնտեսությունների մեծ մասի մոտ նկատվում է ուժեղ, կայուն աճ այս և հաջորդ տարիներին», նշել է ԱԶԲ-ի գլխավոր տնտեսագետ Ալբերտ Փարկը «Սպառողների վստահությունը բարձրանում է, իսկ ներդրումներն, ընդհանուր առմամբ, դիմակայուն են: Կարծես արտաքին պահանջարկը նույնպես հասել է իր վերջնագծին, մասնավորապես, երբ խոսքը վերաբերում է կիսահաղորդիչներին»:
Կարդացեք նաև
Այնուհանդերձ, քաղաքականություն մշակողները պետք է շարունակեն զգոն մնալ, քանի որ կան մի շարք ռիսկեր։ Դրանք ներառում են մատակարարման շղթայի խափանումները, ԱՄՆ-ի դրամավարկային քաղաքականության մասով անորոշությունը, ծայրահեղ եղանակային պայմանների հետևանքները և ՉԺՀ-ում անշարժ գույքի շուկայի հետագա թույլ վիճակը:
Ասիայի և Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի զարգացող երկրներում սպասվում է, որ գնաճն այս տարի կնվազի մինչև 3․2%, իսկ հաջորդ տարի՝ 3․0%, ինչը պայմանավորված կլինի համաշխարհային գնային ճնշումները թուլացմամբ, իսկ շատ երկրներում՝ կոշտ դրամավարկային քաղաքականության պահպանմամբ: Եթե այս տարածաշրջանը դիտարկենք առանց ՉԺՀ-ի, ապա գնաճն, այդուհանդերձ, դեռևս ավելի բարձր է, քան ՔՈՎԻԴ-19-ի համավարակին նախորդող շրջանում։
Բրնձի գները նպաստել են պարենային ապրանքների ավելի բարձր գնաճին, հատկապես՝ ներմուծումից կախում ունեցող տնտեսությունների համար: Ըստ 2024 թվականի ապրիլյան ԱԶՀ–ի՝ այս տարի բրնձի գները, ամենայն հավանականությամբ, կմնան բարձր: Պատճառները ներառում են անբարենպաստ եղանակային պայմանների հետևանքով բերքի կորուստները և Հնդկաստանի կողմից բրնձի արտահանման սահմանափակումները: Ըստ զեկույցի՝ Ասիայում գնաճը կարող է է՛լ ավելի խորանալ նաև համաշխարհային բեռնափոխադրումների ծախսերի աճի արդյունքում, ինչը պայմանավորված է Կարմիր ծովում նավերի վրա հարձակումներով և Պանամայի ջրանցքում երաշտով։
Բրնձի աճող գների դեմ պայքարելու և պարենային անվտանգությունը պաշտպանելու նպատակով՝ կառավարությունները կարող են նպատակային սուբսիդիաներ տրամադրել խոցելի բնակչությանը և բարելավել շուկայի թափանցիկությունն ու մոնիթորինգը՝ գնային մանիպուլյացիաներն ու պաշարների կուտակումները կանխելու նպատակով: Միջնաժամկետից երկարաժամկետ հեռանկարում քաղաքականությունը պետք է նպատակաուղղվի բրնձի ռազմավարական պաշարների ստեղծմանը՝ գները կայունացնելու համար, կայուն գյուղատնտեսության խթանմանը ու գյուղատնտեսական մշակաբույսերի դիվերսիֆիկացիային, ինչպես նաև արտադրողականությունը բարձրացնելու նպատակով՝ գյուղատնտեսական տեխնոլոգիաներում և ենթակառուցվածքներում ներդրումներ կատարելուն: Զեկույցում նշվում է, որ տարածաշրջանային համագործակցությունը կարող է նաև օգնել բրնձի գները և դրանց ազդեցությունը կառավարելու հարցում։
ԱԶԲ-ն հանձնառու է Ասիայի և Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում հասնել բարգավաճման, ներառականության, դիմակայունության և կայունության` միաժամանակ հետևողական ջանքեր գործադրելով ծայրահեղ աղքատության վերացման ուղղությամբ: ԱԶԲ-ն հիմնադրվել է 1966 թվականին, այն ունի 68 անդամ երկրներ, որոնցից 49-ը՝ այդ տարածաշրջանից։
Ասիական զարգացման բանկ
