Լրահոս
2024 թվականի դեկտեմբերի 17-ին Tik-Tok հարթակում տարածվեց մի տեսանյութ, որտեղ հստակ երևում է, որ ադրբեջանական կողմը օկուպացված Արցախի Հաթերք գյուղում ավերել է Հայրենական պատերազմի զոհերի հիշատակին նվիրված հուշարձանը(https://www.tiktok.com/@09_parfum/video/7449331303104728327?_t=8sJuU8mUwlj&_r=1): Հուշարձանը կառուցվել էր 1965-1966 թվականներին՝ գյուղի կենտրոնում: Հաթերք գյուղից Հայրենական պատերազմին մասնակցել է 400 մարտիկ, որոնցից 195 զոհվել են (Բալայան 2020, 314): Հուշարձանն իրենից ներկայացնում էր աղբյուր-հուշակոթող, որի վրա արձանագրված են եղել զոհված հաթերքցիների անուն ազգանունները (նկ. 1): Հուշարձանը որոշակիորեն տուժել էր նաև Արցախյան առաջին պատերազմի տարիներին. նրա վրա անզեն աչքով էլ երևում են ինքնաձիգով կրակահերթի հետքերը: Մեր արձագանքը Արցախի Հաթերքի շրջանի Հայրենական պատերազմի զոհերի հիշատակին նվիրված հուշարձանի կանխամտածված ոչնչացումը խախտում է Հռոմի Ստատուտի 8-րդ հոդվածը և համարվում մարդկության դեմ ծանր հանցագործություն։ Հուշարձանին հասցված վնասը համաձայն «Զինված հակամարտությունների ժամանակ մշակութային արժեքների պաշտպանության մասին» Հաագայի 1954 թ. կոնվենցիայի 4-րդ հոդվածի և լրացուցիչ՝ 1999 թ. ընդունված Երկրորդ արձանագրության 15-րդ հոդվածի ա կետի, «լուրջ խախտում» է, որը՝ որպես ռազմական հանցագործություն, կարող է հետապնդվել միջազգային դատարաններում։ Հուշարձանի ոչնչացումը նաև խախտում է Միջազգային մարդասիրական իրավունքի 38-րդ, 39-րդ, 40-րդ և 41-րդ կանոնները։ Հույժ կարևոր է ընդգծել այն հանգամանքը, որ Արդարադատության միջազգային դատարանը հաստատել է, որ օկուպացված տարածքներում գործող օրենքները՝ ներառյալ մշակութային արժեքների պաշտպանության դրույթները, ձեռք են բերել միջազգային սովորութային իրավունքի (infra Jurisprudence) կարգավիճակ, այսինքն գործում են որպես համընդհանուր և անշրջանցելի կանոն և պարտադիր են բոլոր պետությունների համար։ Հարկ է հավելել, որ Հայրենական մեծ պատերազմին նվիրված հուշարձանների ոչնչացումը Ադրբեջանի պետական քաղաքականության ուղղություններից է և 2020 թվականի պատերազմից ի վեր, արդեն իսկ ոչնչացվել են Հադրութի ազատամարտիկներին նվիրված հուշարձանը (https://monumentwatch.org/hy/alerts/հադրութի-ազատամարտիկների-հուշարձանի/), Շուշիի Արցախյան ազատամարտի և Հայրենական պատերազմի զոհերի հիշատակին նվիրված հուշահամալիրը (https://monumentwatch.org/hy/alerts/շուշիում-հայոց-ցեղասպանության-զոհեր/)։ Բացի այդ, Հադրութի Ազոխ գյուղում ավերվել են երեք առանձին հուշարձաններ՝ նվիրված Հայրենական մեծ պատերազմի, Արցախյան առաջին պատերազմի և Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին (https://monumentwatch.org/en/alerts/destruction-of-the-memorial-complex-in-azokh-village-of-hadrut/)։ Գրականություն Բալայան 2020 – Բալայան Վ., Արցախի Հանրապետության բնակավայրերի պատմության ուվագծեր, Երևան:
COP29-ի հակառակ կողմը
Օրվա լրահոսը

Ազերիները արդէն իրենց երկիրը կը սեպեն Հայաստանը եւ կը փորձեն մնացեալ պատառը կուլ տալ եւ զայն կոչել «Արեւմտեան Ատրպէյճան»․ «Հայրենիք»

Մարտ 16,2024 09:40

Պայքարողն ու նպատակները կարծէք թէ փոխուած են։
Խօսքը Երեւանի իշխանաւորներուն մասին է: Ո՛չ միայն փոխուած, այլ տարբեր կողմ անցած եւ ազգութիւն փոխած են։
Զարմանալի ակնասեւեռում։ Լա՛ւ ու մօտէն նայեցէ՛ք ու սերտեցէ՛ք։ Հայորդիին համար, այս քարտէսը առանց վէճի իր հայրենիքն է, որ բազմիցս շերտ առ շերտ խլուած է, վերջինը՝ Արցախը։ Յաւելեալ բծախնդրութեամբ դիտելով՝ ոչ մէկ բան հասկնալի է նշուած գրութիւններէն։
Ազերիները արդէն իրենց երկիրը կը սեպեն Հայաստանը եւ կը փորձեն այս անգամ մեծ շերտ մը, աւելի ճիշդը՝ մնացեալ պատառը կուլ տալ եւ զայն կոչել «Արեւմտեան Ատրպէյճան»։

Տեղանուններն ալ աղաւաղուած ու տարբեր անուններով օժտուած են։
Տաւուշի ու Արարատի մարզերու շրջապատուած կարգ մը հողամասերը՝ անկլաւները Ատրպէյճանի տարածքային ամբողջականութեան մէջ ճանաչելու մասին չէ խօսքը։ Հայաստանը ամբողջութեամբ կը նկատուի ատրպէյճանական անկլաւ մը։ Որսորդին նպատակը տկարութիւն չի ճանչնար, մանաւանդ երբ նոյնինքն որսը չի գիտակցիր, չ’ըմբռներ, թէ նմանօրինակ գաղափարի մը իրականացումը ճանացուածի վերածել «խաղաղութեան ճանապարհ» չնաշխարհիկ «գիւտը»։ Եւ արդէն կը տեսնենք, որ անոր մասին նուազ յաճախ կը խօսին գիւտարարները…
Պաքու ժամանողը կրնայ վայելել ասպնչականութիւնը «Արեւմտեան Ատրպէյճանի Հետազօտութիւններու Կեդրոն»-ին, որ կը գտնուի քաղաքի պետական մանկավարժական համալսարանին մէջ, ուր վերջերս կատարուած է այս հիմնարկին պաշտօնական բացման արարողութիւնը։

Վիթխարի է այդ կեդրոնին մէջ զետեղուած՝ «Արեւմտեան Ատրպէյճան»-ի ամբողջական քարտէսը, իր ազերիաթրքերէն տեղանուններով։
Բացման արարողութեան, իրենց մասնակցութիւնը բերին պետական պաշտօնատարներ եւ խորհրդարանականներ, ինչպէս նաեւ համալսարանին վարչական կազմը։ Անոնց միտք բանին եւ յորդորանքը միեւնոյնն էր․- «Մեր հայրենիքի անբաժան մասն է Արեւմտեան Ատրպէյճանի տարածաշրջանը»։

1989-էն ի վեր կը գործէր «Ատրպէյճանի Պատսպարեալներու ընկերակցութիւնը» (“Azerbaijan Refugee Society”), որուն կիզակէտը Արցախէն հեռացած ազերիներն էին։ Արցախի 44-օրեայ պատերազմէն ետք, Օգոստոս 2022-էն ի վեր, այս հիմնարկին անունը փոխուած է եւ կը կրէ «Արեւմտեան Ատրպէյճանի Համայնք» (“Azerbaijan Refugee Society”) անունը։
Նոյնիսկ լսատեսողական պատրաստութիւններ կան, որոնց մէջ կը բացատրուի, թէ ներկայ Հայաստանը պատմականօրէն կը պատկանի Ատրպէյճանի։ Արդեօք ո՞ր պատմագէտը պիտի հաւատայ նմանօրինակ հաստատումներու, թէեւ կարելի է մտածել, որ փեթրօ-տոլարները կրնան հաւատացողներ եւ քարոզողներ գնել…

…Տասնամեակներ շարունակ, աւելի քան մէկ դարէ ի վեր, զանազան գիտաժողովներու, խորհրդաժողովներու եւ քաղաքական բարձր մակարդակի հանդիպումներու ընթացքին, մեզի համար սուրբ էր Արեւմտահայաստանը: Զգացականէ աւելի, անիկա ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՊԱՀԱՆՋԱՏԻՐՈՒԹԵԱՆ խորհրդանշան էր ու սեւեռակէտ։ Հեւ ի հեւ աշխատանք կը կատարուէր, պաշտպանելու համար բռնագաղթի ենթարկուած, Ցեղասպանութեան զոհ գացած հայորդիին իրաւունքը՝ բարոյական, թէ նիւթական։

Նյութն ամբողջությամբ՝ «Հայրենիք» թերթի այս համարում

Համաձայն «Հեղինակային իրավունքի եւ հարակից իրավունքների մասին» օրենքի՝ լրատվական նյութերից քաղվածքների վերարտադրումը չպետք է բացահայտի լրատվական նյութի էական մասը: Կայքում լրատվական նյութերից քաղվածքներ վերարտադրելիս քաղվածքի վերնագրում լրատվական միջոցի անվանման նշումը պարտադիր է, նաեւ պարտադիր է կայքի ակտիվ հղումի տեղադրումը:

Մեկնաբանություններ (0)

Պատասխանել

Օրացույց
Մարտ 2024
Երկ Երե Չոր Հնգ Ուրբ Շաբ Կիր
« Փետ   Ապր »
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031