Ես անընդհատ լսում եմ, թե ինչպես են մարդիկ բողոքում, որ Հայաստանի Հանրապետության վարչապետն իրենց խաբել է, ստել, չի կատարել իր տված խոստումները։ Սկսեմ լուրջ մասից. գործող իշխանությունը, ով եկել է իշխանության, կարողացել է մոբիլիզացնել քաղաքացիներին, քանի որ լավատեսական հույսեր է ներշնչել, մարդիկ շատ ոգեւորված էին եւ հույսով լցված, կարող է այս հարցում որեւէ մեկն առարկի ինձ, բայց գոնե բացարձակ մեծամասնությունը համաձայն է ինձ հետ:
Կարո՞ղ է որեւէ մեկը չհամաձայնել, որ մարդկանց մեծ մասը հիասթափված է քաղաքացիական խաղաղ հեղափոխությունից, երբ պարոն Փաշինյանը, ով շատ արագաշարժ եւ ճարպիկ գտնվեց այս պահը գրավելու եւ դառնալու այս բողոքի շարժման խորհրդանիշը: Վստահաբար կային այլ ընդդիմադիր խմբեր, բայց այս ոգեւորության պահին Փաշինյանին հաջողվեց պոպուլիստական շարժումով մղել ամբոխին վանկարկել իր անունը, որպես «ժողովրդի կամքի ներկայացուցիչ», սակայն այս շարժումը ծնած կառավարությունը չկարողացավ անկեղծ լինել, կատարելու իր խոստումները։ Հիմա երբեմն տեսազրույցների ժամանակ, անկախ նրանից, ես հարցեր եմ տալիս, թե հարցերի պատասխանում, լուրջ ջանք եմ գործադրում չօգտագործել «վարչապետը խաբել է» արտահայտությունը: Ինչու, որովհետեւ Քրիստոսը մեզ սովորեցրել է եզրակացություններ չանել, թե մենք ճանաչում ենք այլ մարդկանց մտադրությունները:
Ես չեմ կարող վճռել, որ դա եղել է պարոն Փաշինյանի մտադրությունը, ով հետագայում դարձավ վարչապետ, հակառակը, կարող եմ ասել, որ «նա չկարողացավ ապացուցել, որ անկեղծ է», ինչին կարող էր հասնել խոստումները կատարելով, նա չկարողացավ կատարել իր խոստումները, եւ հետեւաբար, մարդիկ հիասթափված են: Սա այն է, ինչ մենք հաստատ գիտենք: Ուզում եմ խոսել փաստերով եւ թվերով, ոչ թե տեսություններով եւ ենթադրություններով: 2018 թվականի խորհրդարանական ընտրություններում «Քաղաքացիական պայմանագիրը» հայտարարեց՝ «Իմ քայլը դաշինքը» հավաքել է 884 864 ձայն (70,44%) եւ ստացել 88 մանդատ։ 2021 թվականին եղան արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ: «Քաղաքացիական պայմանագիրը» հավաքեց 688 761 ձայն, ձայների 53,95%-ով եւ ստացավ 71 մանդատ։ 2023 թվականի քաղաքապետարանի ընտրություններում «Քաղաքացիական պայմանագիրը» հավաքեց 75463 ձայն, որը կազմում է ձայների 32,60%-ը: Արժի նշել, թե ընտրություններն ունեցել են ամենացածր մասնակցությունը Երեւանի պատմության մեջ։ «Քաղաքացիական պայմանագիրը» ստացել է 24 մանդատ, ձայների 32,60%-ով, հավաքել է ձայների միայն 9%-ը, հետեւաբար, երկրի մայրաքաղաքի 91%-ը չի քվեարկել հօգուտ այս կուսակցության։
Բայց ինչպես ասացի, այնպես, ինչպես մեզ սովորեցրել է Աստվածաշունչը, ես չեմ դատի մտադրությունները, միգուցե այս քաղաքական կուսակցության խոստումները սխալ են հասկացվել, թերեւս հարցը խորքի մեջ է, պարզապես թյուրիմացության հարց է:
Կարդացեք նաև
«Մարդկանց կենսամակարդակը կբարելավվի»: Միգուցե մենք սխալ ենք հասկացել, գուցե վարչապետը նկատի ուներ, որ ոմանք ականատես կլինեն իրենց կենսամակարդակի բարելավմանը, վստահաբար չենք կարող ակնկալել, որ նա կարող է գոհացնել այս ոլորտում բոլոր մարդկանց, գուցե դրան սպասելն ու պահանջելը համազոր է, երբ բոլորը շահում են վիճակախաղը: Հիշեք Ջիմ Քերի ֆիլմը, երբ նա դառնում է Աստված, եւ բոլորն աղոթք են ուղարկում վիճակախաղում շահելու համար, եւ նա դառնում է ծույլ Աստված, ով չի ուզում կարդալ այս աղոթքները մեկ առ մեկ, ուստի նա լուծում է հարցը, թույլ տալով, որ բոլորը շահեն վիճակախաղը եւ ժողովուրդը հայտնվում է փողոցում բողոքի ցույցով, քանի որ բոլորն ի վերջո շահում են վիճակախաղը եւ 10 ցենտ…
Օրինակ, խորհրդարանի անդամների կենսամակարդակը իսկապես բարելավվել է, պարոն Սիմոնյանը հնարավորություն է ունեցել խորհրդարանի նախագահի մեքենան 100 000-ից դարձնել 300 000, պատգամավորները կողմ են քվեարկելու մի բանաձեւի, որը կբարձրացնի նրանց աշխատավարձը, եւ չեմ ասում այն մասին, որ պետական պաշտոններում այդքան շատ մարդիկ շարունակում են բոնուսներ եւ պարգեւավճարներ ստանալ:
«Ապագա կա»: Մենք նորից մեկ անգամ գուցե սխալ ենք հասկացել: Էջմիածնում մի գյուղի տարածք կա, կոչվում է «Ապագա», գուցե դա նկատի ուներ վարչապետը: Իսկ գուցե ավելի կոնկրետ չեղանք։ Վարչապետ, ի՞նչ նկատի ունեք «ապագա» ասելով, նկատի ունեք հանրապետության ապագա՞ն, թե՞ մեկ այլ երկրի, եւ արդյո՞ք փայլուն ապագայի մասին եք խոսում, ինչպիսի ապագա նկատի ունեք:
«Հաղթելու ենք»: Խոսքը ռազմական հաղթանակի՞ մասին է, որովհետեւ սոցցանցերում անընդհատ տեսնում եմ հոդվածներ, «Տեսեք, թե ինչ արեց այս հայ հերոսը, այս հայ առյուծը ադրբեջանցուն» վերնագրերով, որոնք բացահայտում են մերգուցե միամիտ, միգուցե անիրատեսական, բայց ամենավատը՝ մեր գոռոզ, ինքնահավան, լոպազ մտածելակերպը, որ հայ բռնցքամարտիկը հաղթում է ադրբեջանցի բռնցքամարտիկին, միգուցե ոմանք կասեն, որ դա լավ բան է, բայց ես համաձայն չեմ, այս կարգի «լավատեսական մոտեցումը» զարգացել է եւ մեզ դարձրել ռոմանտիկ, անիրատես, անգործնական երազողներ ավելի քան մեկ դար։
«Տնտեսության աճ կլինի»: Տնտեսական աճ ասելով նկատի ունեք «գնա՞ճ», պարոն վարչապետ, որովհետեւ դա մեզ անշուշտ հաջողվեց:
«Սա կլինի «խաղաղության, սիրո եւ ներդաշնակության» դարաշրջան»: Ո՞ւմ հետ, պարոն վարչապետ, միգուցե եւս մեկ անգամ սխալ հասկացանք, որ դուք խոսում եք հայկական ներքաղաքական մթնոլորտի եւ սպեկտրի մասին, որովհետեւ այս ոլորտում մենք ունենք ընդամենը պառակտում, միմյանց նկատմամբ հանդուրժողականության բացակայություն, շփման իսպառ բացակայություն, այլամերժություն: Երեւի խոսում էիք, որ սա է լինելու արտաքին քաղաքականության ուղենիշը եւ սկզբունքը, որտեղ մենք ներում ենք մեր թշնամիներին իրենց ռազմական գործողությունների եւ հանցագործությունների, Արցախը բռնազավթելու համար։
«Հանրապետության ներսում մարդիկ աշխատանք կգտնեն»: Ո՞ր ժողովուրդը, հայերը, թե՞ օտարերկրացիների հսկայական թիվը, մի երկրում, որտեղ գործազրկությունն ամենավատ թշնամիներից մեկն է, որը մարդկանց ստիպում է լքել երկիրը, նկատի ունեի՞ք, որ մեծ թվով օտարերկրացիներ են գալու եւ կզբաղեցնեն այդ աշխատանքները: Բայց սպասեք, վարչապետն էլ այս մասին ասաց ու խոստացավ թե՝
«Կլինի ներքին հոսք», սա թերեւս ամենակարեւոր ոլորտն է, որը մենք նույնպես չկարողացանք տալ կենսական կարեւորագույն վճռորոշ հարցը։ Հայաստանում նորեկները հայե՞ր են լինելու, թե՞ օտարերկրացիներ։ Եզրակացությունը մեկն է, որ մեղավոր կողմեր չկան, սա ուղղակի թյուրիմացության արդյունք է:
Սիրելի ազգակիցներ, հանրապետության ներսում «հումորն ավարտված է», հաջորդ անգամ սա թող լինի արժեքավոր դաս, խանդավառ պահին պոպուլիզմի զոհ մի դարձիր, պարտադիր չէ, որ հայ ազգի գլխում ամեն մի նոր հնարք մեր վրա հաջողացնեն, իսկ Սփյուռքի մեջ իրենց իմաստուն կարծողներին հուշեմ՝ դրսից տեսական խորհուրդներ մի տվեք:
Պետրոս ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ
13.01.2024
