Սերգեյ Փարաջանովի 100-ամյա հոբելյանի առիթով Հայաստան է ժամանել ճանաչված լուսանկարիչ եւ վավերագրող Յուրի Մեչիտովը, որը ավելի քան 10 տարի եղել է Փարաջանովի կողքին, նկարել նրան նկարահանման հրապարակում:
Մեչիտովը Փարաջանովի բազմաթիվ դիմանկարների հեղինակ է։ «Կարծում եմ Փարաջանովն այնպիսի խելահեղ խենթ էր, որ նման արձանը լրիվ սազում է նրան: Նա շատ դժվար էր ընկալում փողկապով մարդկանց, ես շատ մոտիկից գիտեի նրան… նա օրենքներից, կարգերից, կարծրատիպերից դուրս մարդ էր: Հիմա այս քանդակը, որտեղ նա մեկ ոտքի վրա է կանգնած, շատ բնորոշ է նրան, ու ինձ դուր է գալիս: Ժամանակի ընթացքում այն կզբաղեցնի իր տեղը»,-ասաց Մեչիտովը:
Aravot.am-ի խնդրանքին՝ որեւէ փոքրիկ դրվագ պատմել, Յուրի Մեչիտովն այսպես արձագանքեց. «Փարաջանովն ասում էր՝ դու ինձ նկարիր եւ հեռուն կգնաս։ Դրանից հետո ես եղա Լոս Անջելեսում, այնտեղ ցուցահանդես կազմակերպեցի, իսկապես շատ հեռուն գնացի: Նա այնպիսի մարդ էր, որին կամ հասկանում էիր կամ նեղանում: Փարաջանովը շատ հեշտությամբ էր վիրավորում մարդկանց, կարող էր վերցնել ու ասել՝ դու հիմար ես, ոչինչ չես հասկանում… Իսկ մարդը պետք է ինքնաքննադատություն ցուցաբերի եւ ասի՝ այո, ես ոչինչ չեմ հասկանում եւ դա ճանապարհ էր՝ դեպի ինչ-որ բան ընկալելը»:
Մեչիտովը հավելեց. «Սերգեյ Փարաջանովը սիրում էր գեղեցիկ ապրել: Նա ընդհանրապես այլ աշխարհի մարդ էր: Նա ցնցող մարդ էր, այդպիսիք հիմա չեն ծնվում: Ժամանակն է նման մարդկանց ծնում, ես չեմ կարող բացատրել, թե ինչու հիմա այդպես չէ: 1950, 60, 70-ականներին մեզանում հանճարներ կային, նայեք հայկական կինոն՝ Սոս Սարգսյան, Ֆրունզիկ Մկրտչյան, ինչ հսկաներ…»:
Կարդացեք նաև
Հարցին՝ կարոտո՞ւմ է Փարաջանովին, Մեչիտովը պատասխանեց. «Ես անընդհատ նրա հետ եմ»: Հաջորդ հարցին՝ արդյոք Փարաջանովը կհավանե՞ր իր արձանը, նա այսպես պատասխանեց. «Կասեր՝ էհ, այս հայերը (ծիծաղում է- Գ.Հ.)…Ընդհանրապես ինքը քննադատաբար էր վերաբերվում ամեն ինչին, նա հստակ գիտակցում էր իր հանճարեղությունը, քայլում էր ու ասում էր՝ ես հանճար եմ, ես հանճար եմ…
Փարաջանովն ասում էր՝ պետք է ազատ լինել… Նա երկու բան ուներ իրեն բնորոշ՝ գեղեցիկի ընկալում եւ ազատասիրություն… Ափսոսում եմ, որ այս ամենը չտեսավ Զավեն Սարգսյանը, որը փայփայում էր Փարաջանովի թանգարանը: Եթե նա չլիներ, ոչ թանգարանը կլիներ, ոչ այս արձանը, ոչ էլ Փարաջանովի հիշատակը: Փարաջանովի թանգարանը Հայաստանի մշակույթի կարեւոր մասն է, եթե նախկինում հայտնի մարդկանց, հյուրերին տանում էին կոնյակի գործարան, հիմա տանում են Փարաջանովի թանգարան»:
Հավելենք, որ Մեչիտովը ստեղծել է «Սերգեյ Փարաջանով։ Երկխոսության քրոնիկոն» գիրք-ֆոտոալբոմը։ Մեչիտովը լուսանկարել է նաեւ Փարաջանովի ընկերներին եւ հյուրերին, այդ թվում՝ Անդրեյ Տարկովսկուն, Մարչելո Մաստրոյանիին, Տոնինո Գուերրային, Մայա Պլիսեցկայային եւ այլոց:
Գոհար ՀԱԿՈԲՅԱՆ
