Սննդային թունավորումն ամենևին էլ հազվադեպ խնդիր չէ, և առավել հաճախ է հանդիպում հատկապես տոնական օրերին, երբ մեծ է տարատեսակ ուտեստների ու խմիչքեղենի անվերահսկելի օգտագործման հավանականությունը։
Կախված հարուցիչից՝ սննդային թունավորման ախտանշանները կարող են տարբերվել՝ դրսևորվելով հետևյալ կերպ՝
- որովայնային կծկումներ,
- փորլուծություն,
- սրտխառնոց,
- փսխում,
- ախորժակի կորուստ,
- ջերմության բարձրացում,
- թուլություն,
- գլխացավ։
Սննդային թունավորման՝ կյանքի համար վտանգավոր ախտանշաններն են՝
- փորլուծություն, որը տևում է 3 օրից ավելի,
- 38,9°C-ից բարձր ջերմություն,
- տեսողական խանգարումներ, խոսքի խանգարումներ, ձեռքերի ծակծկոց, կլման ակտի խանգարում,
- ուժեղ ջրազրկման դրսևորումներ՝ բերանի չորություն, սակավամիզություն, միզապահության հետ կապված խնդիրներ,
- արյունոտ մեզ, արյունոտ կղանք,
- որովայնի ուժեղ ցավեր, կծկումներ և այլն։
Այս ախտանշանները անհապաղ բժշկական օգնության դիմելու ցուցումներ են։
Կարդացեք նաև
Թունավորման ախտանշանների դրսևորման ժամկետները ևս կախված են վարակի տարատեսակից․ դրանք կարող են ի հայտ գալ 30 րոպեից մինչև 8 շաբաթվա
ընթացքում։
Սննդային թունավորում առաջացնող հիմնական հարուցիչներն են բակտերիաները, վիրուսներն ու մակաբույծները, որոնք կարող են սննդի, ջրի, ըմպելիքների միջոցով հայտնվել օրգանիզմում պատրաստման կանոնների խախտման, ջերմային անբավարար մշակման, սնունդը սխալ պահելու և այլ պատճառներով։
Հատկապես վտանգավոր են այս միկրոօրգանիզմներով թունավորումները՝
- Լիստերիայով թունավորումը հղիների շրջանում մեծացնում է վիժման, վաղածամ ծննդաբերության, պտղի ախտահարման վտանգը։
- Աղիքային ցուպիկի որոշ շտամներ կարող են խթանել հեմոլիտիկ-ուրեմիկ համախտանիշի զարգացում, որը կարող է հանգեցնել երիկամների անբավարարության։
- Կլոստրիդիում բոտուլինումը լուրջ հիվանդություն է առաջացնում, որը ախտահարում է նյարդային համակարգն ու մկանների պարալիզ առաջացնում՝ երբեմն հանգեցնելով վատագույն ելքի։
Սննդային սովորական թունավորումը, սովորաբար, բուժվում է տնային պայմաններում։ Հիմնականում խորհուրդ է տրվում՝
- Կանխել ջրազրկումը՝ բավականաչափ հեղուկներ օգտագործելով։
- Խուսափել կոֆեինից, քանի որ այն կարող է գրգռել մարսողական համակարգը։ Ստամոքսի խանգարումը կարող են հանգստացնել խոտաբույսերով թեյերը, դաղձը, երիցուկը, խատուտիկը։
- Փորլուծությունն ու սրտխառնոցը, իհարկե, կարելի է հաղթահարել առանց դեղատոմսի վաճառվող դեղամիջոցների օգնությամբ, սակայն ավելի լավ կլինի նախապես խորհրդակցել բժշկի հետ, քանի որ օրգանիզմն օգտագործում է այդ ախտանշանները տոքսիններից ազատվելու համար, և դեղերի օգտագործումը կարող է քողարկել հիվանդությունը։
Ինչ ուտել սննդային թունավորման դեպքում
Խորհուրդ է տրվում նախապատվությունը տալ փափուկ, անյուղ, դյուրամարս սննդատեսակներին՝ օգտագործելով վարսակի, բրնձի հիմքով շիլաներ, խաշած բանջարեղեն, կարտոֆիլ, հավի մսի արգանակ, բանան, աղի կրեկերներ և այլն։
Ստամոքսի խանգարման խորացումը կանխելու համար խուսափել տապակած, յուղոտ, համեմված ուտեստներից, քաղցր, կծու սննդից, կոֆեինից, ալկոհոլից ու նիկոտինից։
Պատրաստեց Մարինե ԱԼԵՔՍԱՆՅԱՆԸ
