ՀՀ վարչական դատարանն այսօր դռնփակ ռեժիմով քննության առավ Ֆրանսիայի հայկական ընկերությունները համակարգող խորհրդի նախագահ, ՀՅԴ Բյուրոյի անդամ Մուրադ Փափազյանի գործը։ Հիշեցնենք, որ այս գործով նախնական դատական նիստը կայացել էր օգոստոս ամսին, սակայն հոկտեմբերին Մուրադ Փափազյանին ու նրա պաշտպաններին տեղեկացրել են, գործը քննող դատավոր Մհեր Պետրոսյանը փոխարինվել է այլ դատավորով, եւ պետք է նոր նախնական դատական նիստ անցկացվի։
Հիշեցնենք, որ 2022 թվականի հուլիսի 13-14-ի գիշերը Մուրադ Փափազյանն ընտանիքով ժամանել էր Հայաստան, սակայն «Զվարթնոց» օդանավակայանում արգելել էին նրա մուտքը՝ առանց լրացուցիչ պարզաբանման։ Մեկ օր նրան օդանավակայանում պահելուց հետո հետ էին ուղարկել Ֆրանսիա: Փափազյանը հայց էր ներկայացրել ՀՀ Վարչական դատարան՝ ընդդեմ Ազգային անվտանգության ծառայության՝ պահանջով, որ դատարանը պարտավորեցնի ԱԱԾ-ին ՀՀ տարածքում անցանկալի համարվող օտարերկրացիների տվյալների բանկից Փափազյանի տվյալները հանեն։
Մուրադ Փափազյանի փաստաբան Սիրանուշ Սահակյանը նիստից հետո լրագրողների հետ զրույցում տեղեկացրեց, թե ինչո՞ւ է փոխվել գործը քննող դատավորը։ «Այս գործի շրջանակներում մենք անխուսափելիորեն պետք է առնչվենք պետական գաղտնիք հանդիսացող տեղեկությունների հետ։ Առնվազն Ազգային անվտանգության ծառայությունը դիրքորոշում է հայտնել, որ տվյալները, որոնք հիմք են հանդիսացել անցանկալի անձանց բանկում ներառելու, ստացվել են օպերատիվ ճանապարհով, ուստի, դրանք որակվում են որպես պետական գաղտնիք հանդիսացող տեղեկություններ։ Նախորդ դատավորը հարցում էր արել, որին ի պատասխան ասվել էր, որ դրանք համարվում են որպես հույժ գաղտնի տեղեկություններ, եւ այս հանգամանքով պայմանավորված՝ դատարանը որոշում կայացրեց գործը դռնփակ քննել։ Նաեւ գոյություն ունի ընդհանրական խնդիր, որ դատարանները հավասար չափով հասանելիություն չունեն պետական գաղտնիք հանդիսացող տեղեկություններին։ Այստեղ թույլատվական ռեժիմն է գործում, Ազգային անվտանգության ծառայությունը տալիս է որոշակի հասանելիություն, որի սահմանները կարող են տարբեր լինել։ Որոշ դատավորներ ընդհանրապես հասանելիություն չունեն, կան դատավորներ, որոնք ընդհուպ հույժ գաղտնի տեղեկություններին կարող են ծանոթանալ։ Այս հանգամանքով պայմանավորված՝ գործը վերամակագրվել է մի դատավորի, որն իրավասու է ծանոթանալու հույժ գաղտնի տեղեկությանը»,- ասաց նա։
Նշենք, որ Մուրադ Փափազյանի գործով նախկին դատավորը Մհեր Պետրոսյանն էր, գործը մակագրվել է դատավոր Ռուզաննա Ազրոյանին։
Կարդացեք նաև
Սիրանուշ Սահակյանն ասաց, որ Ազգային անվտանգությունը ապացույցները չի ներկայացրել դատարանին, ուստի, դատական նիստը հետաձգվեց։ «Դատարանը պահանջեց ապացույցի տրամադրում, հստակ ժամկետ ներկայացրեց՝ այս ապացույցները ներկայացնելու համար՝ 10-օրյա ժամկետ։ Ապացույցները հասանելի լինելուց հետո նոր կորոշվի գործի հետագա ընթացքը»,- ասաց փաստաբանը։
Ըստ Սահակյանի՝ գործի իրավական հիմքերը խարխուլ են, եւ այսպես ժամանակ շահելը կարող է նաեւ տակտիկական նկատառում լինել։ «Բայց դրական եմ գնահատում, որ դատավորները հետեւողական կերպով փորձում են բովանդակային դատական վերահսկողություն իրականացնել եւ պահանջում են այդ ապացույցները, որոնք գնահատելով՝ մենք կկարողանանք պարզել իրականությունը»,- հավելեց նա։
Սիրանուշ Սահակյանն ասաց, որ սփյուռքահայ գործիչների գործերով, որոնց մուտքը Հայաստան արգելվել է, որեւէ փաստական տվյալ չկա, որ նրանք իրավախախտ են։ «Մենք վերահաստատում ենք, որ նրանք այլընտրանքային քաղաքական տեսակետներ ունեն, երբեմն քննադատել են նաեւ իշխող քաղաքական ուժերին եւ շատ ավելի սուր են եղել այն քննադատություններում, որոնք առնչվել են Արցախյան հիմնախնդրին կամ ՀՀ-ի տարածքային ամբողջականությանը։ Ես ուզում եմ դրական հույս հայտնել, որ դատարանները լիարժեք կիրականացնեն իրենց առաքելությունը, հնարավոր կլինի սփյուռքահայերի շահերի պաշտպանությունը ՀՀ դատական համակարգի միջոցով իրականացնել, եւ մենք ստիպված չենք լինի հասնել իրավունքների վերականգնման Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում։ Դա անցանկալի ու ամոթալի կլինի, որովհետեւ նախ կարձանագրվեն փաստեր, որոնք առնչվելու են ԱԱԾ-ին, իսկ այդ ծառայության անունը, համբավն ու վստահությունը բարձր պահելը, կարծում եմ, կարեւոր է յուրաքանչյուրիս համար։ Մյուսը՝ եթե հակաժողովրդավարական այս տենդենցներն արձանագրվում են միջազգային դատական ակտով, դրանք հասանելի են լինում մեծ թվով անձանց ու հասարակությունների, որոնք կտեղեկանան Հայաստանում տեղի ունեցող զարգացումների մասին»,- հավելեց նա։
Ըստ Սիրանուշ Սահակյանի՝ Մուրադ Փափազյանը տեղի չի տվել եւ շարունակում է իր հայանպաստ գործունեությունը եվրոպական համայնքներում։ «Մուրադ Փափազյանն ազդեցիկ է ֆրանսիական համայնքում եւ վերջին ամիսներին իր բարենպաստ գործունեությունն է իրականացրել՝ թե ադրբեջանական ագրեսիայի մասին իրազեկելու, քաղաքական ճնշում բանեցնելու եւ թե ռազմագերիների խնդիրներով եվրոպական համայնքներին տեղեկացնելու հարցում։ Բարեբախտաբար, Մուրադ Փափազյանի գործունեությունը չի վտանգվել, սակայն ընդհանուր բարոյալքվածություն գոյություն ունի, երբ հայանպաստ գործունեություն իրականացնող անձինք չեն կարողանում հայրենիք վերադառնալ, սա սխալ ուղերձ է հղում, որ հայանպաստ գործունեությունը կարող է պատժելի լինել։ Եվ բազում սփյուռքահայեր, որոնք կարող էին գտնվել Հայաստանի կողքին, կարող են բարդ անձնական որոշումներ կայացնել։ Այսինքն՝ մենք սրանով հեռու ենք պահում սփյուռքահայությանը հայկական խնդիրները լուծելուց, որն անցանկալի է։ Մենք պետք է գնանք համախմբման ճանապարհով եւ Սփյուռքի ներուժն օգտագործենք՝ արտաքին խնդիրները լուծելու համար։ Այս տրոհումը ես գնահատում եմ որպես հակապետական»,- հավելեց նա։
Մուրադ Փափազյանի մուտքը Հայաստան արգելելուց հետո վարչապետի աշխատակազմը պարզաբանում էր տարածել, որում նշվում էր․ «Տվյալ անձը հանդիսանում է նախորդ տարվա հունիսի 1-ին Ֆրանսիայում ՀՀ դեսպանության մոտ վարչապետի գլխավորած կառավարական պատվիրակության՝ ՀՀ պետական դրոշակիր ավտոշարասյան դեմ հարձակում կազմակերպած անձանցից մեկը: Ավտոշարասյան ուղղությամբ նետվել են տարբեր իրեր, առարկաներ: Վարչապետի ՀՀ պետական դրոշակիր ավտոմեքենան ենթարկվել է հարձակման և ստեղծված իրավիճակը հաղթահարվել է միայն ֆրանսիական ոստիկանության և անվտանգության ուժերի ջանքերի արդյունքում»։
Անդրադառնալով այս հայտարարությանը՝ Սիրանուշ Սահակյանն ասաց, որ Մուրադ Փափազյանի անձնական մասնակցությունը հիմնավորող որեւէ ապացույց չկա այդ դեպքին։ «Եվ վերջինիս առնչությունը պարզապես չի հաստատվում։ Բայց ինքնին այն հանգամանքը, որ վարչապետի աշխատակազմը նման պարզաբանումներ է տվել, ցույց է տալիս քաղաքական հետապնդման տարրը։ Եթե նույնիսկ մենք տեսականորեն համարենք, որ նման հարձակում եղել է, սա տեղավորվում է քաղաքական իրավունքների կոնտեքստում։ Գիտեք, որ հանրությանը ցնցող զարգացումների պարագայում հանրությունը կարող է նաեւ չափազանցված լինել իր քաղաքական ակցիաներում։ Եվ տեսել ենք բազմաթիվ միջադեպեր, երբ ղեկավարների ուղղությամբ կամ նրանց մեքենաների ուղղությամբ նետվել են բանջարեղեն, ձու։ Սրանք համարվում են քաղաքական ակցիաներ, որպես կանոն՝ դրանց չի հաջորդում պատժամիջոցների կիրառումը։ Այս հարձակման մասնակիցները ֆրանսիական օրենսդրության համաձայն՝ չեն ենթարկվել վարչական կամ քրեական պատասխանատվության, այսինքն՝ այս ակցիան տեղավորվել է Ֆրանսիայում պաշտպանվող հավաքների ազատության իրավունքի շրջանակում»,- ասաց նա։
Փաստաբանը նաեւ հավելեց, որ Օտարերկրացիների մասին օրենքը նախատեսում է լրջագույն հիմքերով օտարերկրացիների մուտքի արգելք, օրինակ, հանցավոր կազմակերպություններին անդամակցելը։ Այս պարագայում, ըստ նրա, մեր պետական անվտանգությունը չի կարող նույնանալ անձերի եւ նրանց վարած քաղաքականության հետ։ Եվ անգամ եթե պետական սիմվոլների ուղղությամբ տեղի է ունենում քննադատություն կամ քաղաքական ակցիա, սա ամենեւին չի նշանակում, որ վտանգված է ՀՀ պետական անվտանգությունը։ Պետական անվտանգությունը դա ավտոնոմ է։
Ռոզա ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
Լուսանկարը՝ Մուրադ Փափազյանի ֆեյսբուքյան էջից
