JAMnews. Հոկտեմբերի 5-ին Եվրախորհրդարանի պատգամավորները բանաձեւ են ընդունել՝ կոչ անելով պատժամիջոցներ կիրառել Ադրբեջանի դեմ, վերանայել Բաքվի հետ համագործակցությունը և նվազեցնել ադրբեջանական բնական գազից կախվածությունը՝ Արցախում վերջին ռազմական գործողությունների պատճառով։ Այս բանաձևը իրավաբանորեն պարտադիր չէ, սակայն եվրոպական կառույցները կարող են դա հաշվի առնել որոշումներ կայացնելիս։
Ընդունված փաստաթուղթը կոչ է անում ԵՄ ղեկավարությանը դադարեցնել Ադրբեջանի հետ գործընկերության շուրջ բանակցությունները։ Առաջարկվում է նաև կասեցնել Ադրբեջանի հետ վիզային պարզեցված ռեժիմը և սահմանափակել համագործակցությունն այս երկրի հետ այլ ոլորտներում։ Նշվում է, որ եթե Բաքվի ու Երևանի միջև լարվածությունը վերսկսվի, Եվրոպան պետք է ամբողջությամբ դադարեցնի նավթի և գազի ներկրումն Ադրբեջանից։
Հարցի քաղաքական կողմը
Ադրբեջանական Հարավկովկասյան վերլուծական կենտրոնի (CSSC) փորձագետների կարծիքով՝ քաղաքական տեսանկյունից Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցների կիրառումը Հայաստանին և Ղարաբաղի հայերին պաշտպանելու նպատակով կարող է հանգեցնել անսպասելի հետևանքների՝ ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ եվրոպացիների համար։
Կարդացեք նաև
«Եթե Հայաստանին աջակցությունն իրականացվի Ադրբեջանի վրա ճնշում գործադրելով, ապա այս դեպքում Բաքուն ստեղծված իրավիճակում շահագրգռված կլինի տապալել Փաշինյանի իշխանությունը։ Եվ դա Ադրբեջանի պրոռուսական գիծը չէ, այս համատեքստում Բաքվի և Մոսկվայի շահերը իրականում համընկնում են։ Միայն հանգամանքների նման համակցությամբ Բաքուն կարող է Արևմուտքի հետաքրքրություններն ուղղել իր վրա տարածաշրջանում։
Եթե Արևմուտքը կրիտիկական վերաբերմունք ցույց տա իր տարածաշրջանային քաղաքականությանը և օպերատիվ փոփոխություններ կատարի, ապա Բաքուն կարող է շահագրգռված լինել Հայաստանում Փաշինյանի ռեժիմի պահպանմամբ։
Փաշինյանին աջակցելը Հայաստանում իրատեսական է միայն Բաքվի հետ համաձայնության գալով, և Արևմուտքը պետք է գիտակցի դրա անխուսափելիությունը։ Հակառակ դեպքում նրան սպասվում է իր տարածաշրջանային քաղաքականության հերթական և շատ ավելի մեծ ձախողումը»,- ընդգծում են ադրբեջանցի քաղաքագետները։
Ազատություն ռադիոկայանի ադրբեջանական խմբագրությունը վերլուծել է Ադրբեջանի դեմ ԵՄ հնարավոր պատժամիջոցների տնտեսական հետևանքները։
Խմբագրությունը նշում է, որ նավթի և գազի վաճառքից ստացված եկամուտները կենսական նշանակություն ունեն ավանդական էներգետիկ տնտեսություն ունեցող Ադրբեջանի համար։ Այս տեսանկյունից այդ եկամուտների նվազումը կարող է լուրջ ռիսկեր ստեղծել երկրի համար։
Եվրոպայի մասնաբաժինը Ադրբեջանի էներգետիկ ոլորտում
Ադրբեջանից հում նավթի երեք խոշոր ներկրողներից երկուսը եվրոպական երկրներն են։ 2023 թվականի առաջին ութ ամիսներին Ադրբեջանը հում նավթի վաճառքից վաստակել է 11,1 մլրդ դոլար։ Այս շահույթի 42 տոկոսը (4,7 միլիարդ դոլար) ստացվում է Իտալիայից:
Ադրբեջանական նավթի կարևորագույն ներկրողների շարքում երկրորդ տեղը զբաղեցնում է Իսրայելը (1,1 մլրդ դոլար), երրորդը՝ Իսպանիան (700 մլն դոլար)։ Ադրբեջանից նավթի արտահանման մեջ Եվրամիության մասնաբաժինը, ինչպես ծավալային, այնպես էլ դրամական արտահայտությամբ, գերազանցում է 60 տոկոսը։
Բնական գազի վաճառքում նույնպես առաջատար դիրքեր են զբաղեցնում ԵՄ երկրները։ Ադրբեջանի էներգետիկայի նախարարության տվյալներով՝ 2023 թվականի առաջին ութ ամիսներին Ադրբեջանը արտահանել է ընդամենը 15,8 միլիարդ խորանարդ մետր գազ։ Այս ծավալի 48%-ը (7,6 մլրդ խմ) ներմուծվել է եվրոպական երկրների կողմից։ Եվս 42 տոկոսը բաժին է ընկնում Թուրքիային, 10-ը՝ Վրաստանին։
Նյութն ամբողջությամբ՝ սկզբնաղբյուր կայքում:
