Ով և ինչու է պաշտպանում Ադրբեջանին միջազգային պատժամիջոցներից:
Ինչո՞ւ միջազգային հանրությունը չի պատժում Ադրբեջանին Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի դեմ կրկնվող ագրեսիաների համար: Այս հարցի պատասխանը կարելի է գտնել Մարդու իրավունքների խորհրդում։ Դա Միավորված ազգերի կազմակերպության (ՄԱԿ) ամենահզոր կառույցներից մեկն է, որն ունի ճնշման իրական լծակներ։
Ուստի անհասկանալի է, թե ինչու է Հայաստանի կառավարությունը այնտեղ պաշտպանում Ադրբեջանին ցանկացած միջազգային պատժամիջոցներից: Ինչպե՞ս: Տարին երեք անգամ նրան Ժնևում մեծ նվեր մատուցելով։ Խոսքը պաշտոնական Երևանի լռության մասին է Մարդու իրավունքների խորհրդում, որը տարեկան երեք նիստ է կազմակերպում այս քաղաքում:
Եվ սա այն դեպքում, երբ իրավիճակը օրհասական է. մեր հարյուրից ավելի հայրենակիցներ դեռևս ապօրինի պատանդ են պահվում Արցախյան պատերազմից (2020 թ.) ի վեր, իսկ մյուսները առևանգվում կամ սպանվում են Հայաստանի ինքնիշխան տարածքում: Այս ընթացքում, 2020 թվականի վերջից ի վեր, Մարդու իրավունքների խորհրդի ութ նիստերի ընթացքում պաշտոնական Երեւանը երբեք չի խնդրել, որ Հայաստանն ու Արցախը ներառվեն քննարկումների օրագրում, ոչ էլ առաջարկել է հայերի իրավունքների պաշտպանությանը վերաբերող բանաձեւի թեկուզ մեկ տեքստ: Նույնը` արցախահայության շրջափակման վերաբերյալ Մարդու իրավունքների խորհրդի 52-րդ նիստի ժամանակ, որը տեղի է ունեցել 2023 թվականի փետրվարի 27-ից ապրիլի 4-ը
Կարդացեք նաև
Ադրբեջանի համար միջազգային շատ լուրջ հետևանքներով այս կոնկրետ գործողությունների փոխարեն՝ Հայաստանի ներկայացուցիչները զգալի թվով անօգուտ ելույթներ են ունեցել, սովորաբար գրեթե դատարկ դահլիճներում:
2023 թվականի հունիսի 19-ին կբացվի Մարդու իրավունքների խորհրդի 53-րդ նիստը, որտեղ Հայաստանը որդեգրել է նույն կեցվածքը՝ լռությունը։
Դրա պատճառները հասկանալու համար այս չորս հարցերը էլեկտրոնային փոստով ուղարկվել են Շվեյցարիայում Հայաստանի դեսպանություն հունիսի 15-и 2023թ. առավոտյան: Նրանց բանավոր պատասխանն էր. «Ձեր հարցերն ուղղեք Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարությանը (ԱԳՆ)»:
Ուրեմն ահա այս չորս հարցերը, որոնց համար ես՝ որպես լրագրող և հայ, կառավարությունից պահանջում եմ փաստացի պատասխաններ.
1.Այս 53-րդ նստաշրջանում նույնպես Հայաստանը բացակայում է քննարկումների պաշտոնական ծրագրից։ Սակայն Հայաստանի կառավարությունը հրապարակայնորեն պնդում է իր հանձնառությունը՝ դատապարտելու Ադրբեջանի կրկնվող ռազմական ագրեսիան Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի նկատմամբ Միավորված ազգերի կազմակերպության բոլոր կառույցների առջև։ Ինչո՞ւ այդ դեպքում Հայաստանը չի մտնում քննարկումների պաշտոնական ծրագրում ընդգրկված հինգ երկրների կազմում:
2. Ի տարբերություն Հայաստանի, 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի զինադադարի համաձայնագրից ի վեր Ադրբեջանը չի հարգել իր ստորագրած պարտավորություններից և ոչ մեկը: Բաքվի կողմից դեռևս պահվող հայ գերիների վերադարձը դրանցից մեկն է։ Ինչո՞ւ այս 53-րդ նստաշրջանում այս հարցը կրկին քննարկման օրակարգում չկա։
3. Այս 53-րդ նստաշրջանի ընթացքում կքննարկվի 27 բանաձեւ։ Ինչո՞ւ դրանցից ոչ մեկը չի վերաբերում Հայաստանում և Լեռնային Ղարաբաղում մարդու իրավունքների ոտնահարմանը: Եվ սա այն դեպքում, երբ Ադրբեջանը հայերի սպանություններ ու առևանգումներ է իրականացնում Հայաստանի ինքնիշխան տարածքում և շրջափակման մեջ պահում 2022 թվականի դեկտեմբերի 12-ից արցախահայությանը:
4. Իմ «Ինչո՞վ է զբաղված Շվեյցարիայի Հայաստանի դեսպանատունը» հոդվածին իր պատասխանում, Սարգիս Շահինյանը պնդում էր, որ «Հոս խնդիր ունենք, այո՛, բայց դեսպանատունը մեղավոր չի, դեսպանատունն անում է այն, ինչ իրեն ԱԳՆ-ն ասում է, որ անի, այդքան բան»։ Հաստատո՞ւմ եք, որ 44-օրյա պատերազմի ավարտից հետո Մարդու իրավունքների խորհրդի տեղի ունեցած այս ութ նիստերի ընթացքում Շվեյցարիայում Հայաստանի ներկայացուցիչների լռությունը պայմանավորված է ձեր, երկրի կառավարության, հրահանգով։
Խնդրում եմ նկատի ունենալ, որ «լռություն» տերմինը վերաբերում է Շվեյցարիայում Հայաստանի ներկայացուցիչների կողմից Մարդու իրավունքների խորհրդի բոլոր վերանշված նիստերում չիրականացվող կոնկրետ գործողություններին, ինչպիսիք են
– Հայաստանին և Արցախին քննարկումների պաշտոնական ծրագրում ներառելու պաշտոնական հայցին, ինչպես նաև
– բանաձեւերի մշակմանը հօգուտ հայ ժողովրդի իրավունքների
Պաշտոնական այս նախաձեռնությունների բացակայության պայմաններում, Հայաստանի ներկայացուցիչների ելույթները ներառված չեն «լռություն» տերմինի կազմում, քանի որ դրանք ազդեցություն չունեն միջազգային հանրության կողմից հայ ժողովրդի մարդու իրավունքների հարգմանն առնչվող կոնկրետ որոշումների վրա:
Աննա ԱԶՆԱՈՒՐ
