Մայիսի 28-ին Հայաստանը կրկին իր տեղը գտավ համաշխարհային քարտեզի վրա: Մայիսի 28-ը դարձավ մեր ժամանակակից պատմության ամենահատկանշական օրերից մեկը: Պատմություն առարկայով չհետաքրքրվող անձինք հաճախ ասում են. «Ինչների՞ս է պետք իմանալ, թե ինչ է եղել անցյալում»: Առաջին հայացքից այս պնդումը կարող է տրամաբանական թվալ: Անցյալում կատարվածն անցյալում է: Ավելի լավ է կենտրոնանալ ներկայի ու ապագայի վրա:
Այս թեզին հավատացող մարդիկ չեն գիտակցում, սակայն, որ պատմությունը ազդում է թե՛ մեր ներկայի, թե՛ մեր ապագայի վրա, թե՛ դրական, թե՛ բացասական կերպով:
Հայերի նման փոքր, բազմաչարչար և ծանրագույն խնդիրների առջև կանգնած ազգը պարզապես չի կարող իրեն թույլ տալ սեփական պատմությանը պատշաճ ուշադրություն չդարձնել:
Ցավոք, քչերն են գիտակցում մայիսի 28-ի պատմական անգնահատելի նշանակությունը հայ ժողովրդի կյանքում: Չլիներ առաջին հանրապետությունը, չէր լինի Հայկական ԽՍՀ-ն և հետևաբար չէր լինի երրորդ հանրապետությունը: Մի քանի հարյուրամյակ պետականություն չունենալուց հետո, երբ վաղուց մաշվել էր ազատ և անկախ երկիր ունենալու իղձը, մեզ նորից հնարավորություն ընձեռվեց կառուցել մեր երազանքների երկիրը՝ հանրապետական, ժողովրդավարական և քաղաքացու իրավունքների հարգման սկզբունքներով։ Հանրապետության օրվա տոնակատարությունը չպետք է սահմանափակվի բարձրագույն ղեկավարության՝ Սարդարապատ այցով:
Կարդացեք նաև
ԱՄՆ-ում, օրինակ, ժողովրդական մակարդակում անկախության տոնը մեծ իրադարձություն է: Մարդիկ շնորհավորում են միմյանց կարևորագույն տոնի կապակցությամբ, հավաքվում են, տոնական ընթիք վայելում, պատվում անկախության համար պայքարած գործիչների և զինվորականների հիշատակը:
Բնականաբար, ամեն երկիր տոնակատարություն իր առանձնահատկություններն ունի, բայց Հայաստանում ժողովրդական մակարդակում զգալի որևէ տոնական միջոցառմամբ չի զուգորդվում ո՛չ Հանրապետության օրը, ո՛չ Անկախության օրը: Մի մասը տեղյակ էլ չէ, որ պետական տոներ են։ Այս երկու շրջադարձային տոներին կարելի է գոնե միմյանց ողջունելիս շնորհավորել տոնի առիթով:
Տոներն անտեսելը խոսում է իր պատմությամբ չհպարտացող և իր պատմությունն անտեսող ժողովրդի մասին: Մինչդեռ, միայն պատմությունը հարգելով և այն ըստ արժանվույնս իմանալով կարելի է զարգացնել ներկան և ապագան: Եթե հետ չնայենք մեր պատմությանը, որպեսզի ընդօրինակենք ճիշտ քայլերը և չկրկնենք սխալները, երրորդ հանրապետությունը կմնա այնպես, ինչպիսին այսօր է:
Առաջին հանրապետության նշանակությունը հայերի համար լավագույնս ներկայացրել է այդ ժամանակ Գերագույն Խորհրդի նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, 1990-ի մայիսքսանության գլխավոր միջոցառման ժամանակ:
«Եթե չլիներ այդ երկուսուկես տարվա անկախությունը չէր լինի նաև Խորհրդային Հայաստանը, չէր լինի այսօր մեր երեքուկես միլիոնանոց հանրապետությունը, որը հիմք է դնում իր նոր պետականության»:
Իսկ առաջին վարչապետ Հովհաննես Քաջազնունին իրավացիորեն շեշտել է, որ մայիսի 28-ը հայկական պատմության ամենամեծ տոնն է։ «Հեռու չէ այն օրը, երբ մայիսի 28-ը կտոնվի իբրև համազգային անհերքելի ամենամեծ տոն, և ամեն հայ երկյուղածորեն պետք է խոնարհվի այդ տոնի առջև»,- նշել է վարչապետը Քաջազնունին։
Արսեն ԱՅՎԱԶՅԱՆ
