Այսօր 2008 թվականի մարտի 1-ի ոճրագործության զոհերի հիշատակի օրն է: Հայ ազգային կոնգրեսը Սուրբ Սարգիս եկեղեցում ներկա գտնվեց հոգեհանգստի արարողությանը, ապա Մյասնիկյանի արձանի առջեւ, որտեղ տեղի են ունեցել 2008 թվականի այդ օրվա գլխավոր իրադարձությունները, ծաղիկներ խոնարհեց:
Այսօր Ալեքսանդր Մյասնիկյանի արձանի հարակից այգում ՀՀ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանի, վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի, ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի եւ այլոց մասնակցությամբ կատարվեց նոր հուշարձանի բացման արարողություն:
ՀԱԿ փոխնախագահ Լեւոն Զուրաբյանը Aravot.am-ի հետ զրույցում մեկնաբանեց, թե ինչո՞ւ ներկա չէին այդ արարողությանը, երբ 2008-ի այդ օրը ժողովրդավարության հաստատման պայքարի առաջին շարքում նաեւ իրենք էին: «Ես այսօր մի ստատուս եմ հրապարակել եւ իմ դիրքորոշումն եմ արտահայտել այն կապակցությամբ, թե ինչպես են իշխանությունները նշում այս օրը: Այսօր բացել են խոստացված հուշարձանը: Բայց այդ հուշարձանն իրականում ոչ մի բան չի ասում, հուշարձանի իմաստը պարզ չի, ոչ միայն բան պատկերված չի, աբստրակտ է, այլեւ ես գիտեմ այդ առումով տրված բացատրությունը: Քանդակագործը ժամանակին ասում էր, թե իրեն հետաքրքրեց երկու՝ կոշտ եւ փափուկ, տարերքների բախման թեման: Դա իր իրավունքն է: Քանդակագործի համար դա գուցե իսկապես տարերքների բախման հարց էր: Բայց մենք այստեղ արվեստով չենք զբաղվում: Երբ հասարակական վայրում տեղադրվում է հուշարձան, որը ունի հասարակական, քաղաքական նշանակություն, այդտեղ խոսքն աբստրակտ արվեստի մասին չի կարող լինել: Պետք է իմաստ ունենա: Եվ իմաստը միշտ եղել է հետեւյալը, որ մենք այս արձանով պետք է հավերժացնենք ժողովրդավարության հաստատման համար իրենց կյանքը տված քաղաքացիների հիշատակը, պետք է դատապարտենք ոճրագործությունը, որ իրենց դեմ կատարվել է իշխանության կողմից, պետք է խրատ դարձնենք ապագա սերունդների համար, որ սա այլեւս չկրկնվի: Դա է իմաստը: Եթե դա չի արվում եւ մի այնպիսի ձեւակերպում են տալիս, որն այնքան լղոզված է, որ պարզ չի անգամ՝ ով՝ ում զոհն է դարձել, ով է մեղավոր, ինչ է կատարվել, դա ցույց է տալիս, որ մենք ունենք մի վախկոտ իշխանություն, որնիր ոչ մի խոստում չի կարողանում իրականացնել:
ՀԱԿ-ը ի սկզբանե, մարտի մեկի ոճրագործության զոհերի հուշարձան տեղադրելու հարցը դնում էինք ու միշտ ենք դրել: Իհարկե, չեմ բացառում, որ այլոք էլ են դրել: Բայց դա եղել է մեր պահանջների զինանոցում: Եթե յուրացնեին ու լավ կատարեին, մենք չէինք դժգոհի: Այստեղ յուրացնելու եւ հեղինակային իրավունքի հարց չկա: Թող ճիշտ անեին, լավ անեին, եւ մենք միայն կծափահարեինք: Բայց այս ձեւով անելը՝ խուսափելով պարզ պատասխաններից… Ինչ է, մենք գերեզմանաքա՞ր էինք դնում ընդամենը: Թե՞ հասարակական հնչեղություն, նշանակություն ունեցող հուշակոթող պիտի ունենայինք, որն ինչ-որ դեր պիտի խաղար, սերունդներ պիտի դաստիարակեր: 12 տարեկան դպրոցականը պետք է գար, արձանի առջեւ կանգներ, կարդար այդ գրությունը, ազդվեր, հասկանար, թե ինչ է եղել եւ ինքը որպես ապագա սերունդ, ապագա քաղաքացի, երբեք թույլ չտար նման բանի կրկնություն։
Կարդացեք նաև
Աշոտ ՀԱԿՈԲՅԱՆ
