2022 թ. նոյեմբերի 1-ի նիստում ԿԲ խորհուրդը որոշեց բարձրացնել վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը 0.5 տոկոսային կետով՝ սահմանելով 10.5 տոկոս: Ինչքանո՞վ էր սա ճիշտ, անհրաժե՞շտ էր, արդյոք, գնաճի այս համապատկերում։ Եթե արդարացումը տնտեսական աճն է, ապա չմոռանանք, որ վիճկոմիտեի հրապարակած տվյալներն անվանական են եւ ոչ փաստացի։
«Ընդհանուր առմամբ սա ստիպողական քայլ էր, քանի որ սպառողական շուկայում 12-ամսյա գնաճը մեզ մոտ վերջին տվյալով կազմել է 9.9 տոկոս, իսկ սննդամթերքի շուկայում 13.7 տոկոս է: Սա այն դեպքում, երբ ԿԲ կողմից սահմանված գնաճի նպատակային շեմը 4+/-1.5 տոկոս է: Թեեւ մեզ մոտ, սկսած դեռեւս գարնան սկզբից, դրամի կտրուկ արժեւորման գործընթաց է սկսվել առաջատար արժույթների նկատմամբ, սակայն համաշխարհային շուկայում ձեւավորված գնաճային բարձր միջավայրից ածանցվող գործոնները նոր գնաճային ճնշումներ են առաջացնում ներքին շուկայում, եւ նման պարագայում դա զսպելու ամենաարագ գործիքը մնում էր վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումը, ինչը եւ կատարվեց»,- «ՀՀ»-ի հետ զրույցում պարզաբանեց տնտեսագետ Կարեն Սարգսյանը:
2022 թ. 3-րդ եռամսյակում ՀՀ տնտեսությունում բարձր ակտիվության միտումները պահպանվում են: Տնտեսագետը, սակայն, բացատրեց, որ տնտեսական աճը գերազանցապես կրում է արտաքին պահանջարկի դրական ազդեցությունը՝ արտահայտվելով ծառայությունների ոլորտի էական ավելացմամբ: Պահանջարկի ընդլայնմանը նպաստում է միջազգային այցելուների եւ ՌԴ-ից դրամական փոխանցումների ներհոսքի շարունակական աճը: Սա միաժամանակ արտահայտվում է ՀՀ արտաքին հաշվեկշռվածության դիրքի բարելավմամբ եւ դրամի փոխարժեքի արժեւորմամբ: Բարձր պահանջարկը նպաստում է աշխատուժի շուկայի աշխուժացմանը, ընդհանուր գնաճային միջավայրի ընդլայնմանը եւ բարձր գնաճային սպասումների պահպանմանը: Նման իրավիճակում կարեւորվում է հարկաբյուջետային եւ դրամավարկային կոորդինացված զսպող քաղաքականության իրականացումը:
«Հարկ է նշել, որ տնտեսական աճի տեմպերը հիմնականում պայմանավորված են արտաքին պահանջարկի ազդեցություններով, եւ այս պայմաններում վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումը, կարծում եմ, էականորեն չի ազդի այդ գործոնների վրա, այլ կկրճատի ներքին պահանջարկը, որն արդեն իսկ որոշակիորեն կրճատվել էր արձանագրված բարձր գնաճի պայմաններում: Սակայն մյուս կողմից գնաճի բարձր տեմպերի պահպանումը կարող էր որոշակիորեն խոչընդոտել դրամավարկային եւ հարկաբյուջետային քաղաքականությունների կոորդինացմանը, ուստի ԿԲ-ն որոշեց գնալ այս քայլին: Բացասական ազդեցությունը կլինի այն, որ ԿԲ այս քայլը կարող է զսպել տնտեսական աճի տեմպերը հատկապես այն ոլորտներում, որտեղ արտաքին պահանջարկի ազդեցությունը չնչին է կամ գոյություն չունի»,- եզրափակեց մասնագետը:
Կարդացեք նաև
Արմենուհի ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Հայաստանի Հանրապետություն» օրաթերթի այսօրվա համարում:
