Ի մտի ունենալով Պրիւքսէլեան վերջին հանդիպման ընթացքին քննարկուած հարցերուն օրակարգը, պէտք է շեշտել շատ կարեւոր հանգամանք մը։ Պաշտօնական Պաքու Երեւանի իշխանութիւններուն ներկայացուց հինգ կէտերէ բաղկացած առաջարկ մը՝ իրարու հողային ամբողջականութիւնը ճանչնալու, իրարմէ տարածքային պահանջներ չունենալու, սահմանագծման եւ սահմանազատման աշխատանքները կատարելու, դիւանագիտական յարաբերութիւններ հաստատելու եւ հաղորդակցութեան միջոցներն ու ուղիները վերաբանալու մասին։
Երեւան՝ ընդունելով Պաքուի հինգ առաջարկները, յայտարարեց, որ ունի վեցերորդ առաջարկ մը, որ կը վերաբերի Արցախի վերջնական կարգավիճակին եւ արցախցիներուն իրաւունքներուն։ Պաքու կտրականապէս մերժեց այս առաջարկը եւ շեշտեց, որ Լեռնային Ղարաբաղի տագնապը լուծուած է։
Հայաստան – Ատրպէյճան տագնապին պատճառը Արցախն է, որուն աւելի քան եօթանասուն առ հարիւրը ատրպէյճանական գրաւման տակ կը գտնուի։ Երբ կը յայտարարուի, որ Փաշինեան եւ Ալիեւ համաձայնած են արտաքին գործոց նախարարներու մակարդակով մէկ ամսուան ընթացքին յառաջընթաց արձանագրել խաղաղութեան համաձայնագրի պայմաններուն եւ կէտերուն բանաձեւման մէջ, հարց պէտք է տալ, թէ տագնապին իսկական դրդապատճառը՝ Արցախի վերջնական կարգավիճակի խնդիրը եւ իր հողին վրայ ազատ ու անկախ ապրելու արցախցիին իրաւունքը ինչ ճակատագիր պիտի ունենայ։ Այս խնդրին անդրադառնալու եւ զայն տագնապին էութիւնը համարելու հայկական կողմին պատրաստակամութենէն շատ բան կախեալ է։ Խնդիրը օրակարգի նիւթի վերածելու ճիգը պիտի թափուի հայկական դիւանագիտական ամբողջ համակարգին կողմէ։ Ասոր պէտք է հաւատալ եւ ակնկալել, որ հակառակը չպատահի։
Հայաստանի եւ Ատրպէյճանի միջեւ խաղաղութեան պայմանագիրը եւ Արցախի վերջնական կարգավիճակի հարցը իրարմէ անջատելու մօտեցման վտանգները, որոնք կրնան աղէտալի ըլլալ հայկական կողմին եւ արցախին համար, հաշուի պէտք է առնուին Երեւանի բանագնացներուն կողմէ, որովհետեւ եթէ նման բան պատահի, ապա միջազգային ընտանիքը խաղաղութեան պայմանագիրը պիտի ընդունի ինչպէս որ է եւ Արցախի խնդիրը մոռացութեան պիտի տրուի։ Երբ Հայաստանի Ապահովութեան Խորհուրդի քարտուղար Արմէն Գրիգորեան յայտարարեց, որ խաղաղութեան համաձայնագրի եւ Արցախի վերջնական կարգավիճակի հարցերը իրարմէ անջատելու խնդիրը պէտք է քննարկուի, հայաստանեան քաղաքական շրջանակներ օրին մտահոգութիւն յայտնեցին, թէ անջատումը ինքնին վտանգ մը կրնայ ըլլալ Արցախի վերջնական կարգավիճակին համար։ Այս մտահոգութիւնը պատճառաբանուած է եւ զայն չէզոքացնելու պարտաւորութեան տակ կը գտնուին Երեւանի իշխանութիւնները։
Ա.Ա.
Կարդացեք նաև
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Հայրենիք» թերթի այս համարում
