Բերձորում, Աղավնոյում և Ներքին Սուսում ավարտվել է անկախության շրջանի հուշարձանների տարհանման գործընթացը
Պայմանավորված 2022 թվականի հունիսի 27-ին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի՝ մամուլի ասուլիսի ընթացքում արված հայտարարությամբ, որ Աղավնո գյուղի մոտով անցնող Գորիս-Ստեփանակերտ ճանապարհի երթուղու փոփոխությունից հետո Բերձոր քաղաքն ու հարակից Աղավնո և Ներքին Սուս գյուղերն անցնելու են ադրբեջանական զինված ուժերի վերահսկողության տակ և բնակիչները տարհանվելու են, Արցախի իշխանությունները օգոստոսի սկզբին սկսեցին այդ բնակավայրերից մշակութային հուշարձանների տարհանումը: Օգոստոսի 25-ի դրությամբ տարհանվել է 47 մշակութային հուշարձան այդ թվում խաչքարեր (նկ. 1-4), հուշաքարեր (նկ. 5-7), կիսանդրիներ (նկ. 8), հուշաղբյուրներ (նկ. 9-10):
Աղավնո, խաչքար
Բերձոր, խաչքար
Աղավնո, խաչքար
Սուս, խաչքար
Սուս, հուշաքար
Աղավնո, հուշաքար
Բերձոր, հուշաքար
Սուս, Զորավար Անդրանիկի կիսանդրին
Սուս, հուշաղբյուր
Բերձոր, հուշաղբյուր
Ցավոք, նման սեղմ ժամկետում տեխնիկապես անհնար է եղել իրականացնել սբ. Համբարձման (Բերձոր, նկ. 11) և սբ. Նահատակաց (Աղավնո, նկ. 12) եկեղեցիների և Բերձորի Արցախյան ազատագրական պատերազմին նվիրված հուշահամալիրի (նկ. 13) տարհանումը:
Սուրբ Նահատակաց եկեղեցի, Աղավնո
Սուրբ Համբարձման եկեղեցի, Բերձոր
Բերձոր, Արցախյան ազատագրական պատերազմին նվիրված հուշահամալիր
Սակայն հնարավոր է եղել մասնակիորեն տարհանել Բերձորի սբ. Համբարձման եկեղեցու առանձին էլեմենտներ (մուտքի բարավորը (նկ. 14), արևելյան ճակատի արծվի քանդակը (նկ. 15), սուրբ սեղանը, մկրտարանի ավազանը, գլխավոր եկեղեցու և ռոտոնդայի խաչերը):
Կարդացեք նաև
Բերձորի սբ. Համբարձման եկեղեցու մուտքի բարավորը
Բերձորի սբ. Համբարձման եկեղեցու արևելյան ճակատի արծվի քանդակը
Ադրբեջանական մեդիա դաշտում ակտիվ քննարկվում է այս հուշարձանների տարհանումը, մեղադրանքներ են հնչեցվում սբ. Համբարձման եկեղեցին «թալանելու» վերաբերյալ (Telegram: Contact @KarabakhBulletin): Եթե թշնամին սպառնում է վերացնել, վերափոխել, ջնջել և պղծել «օկուպանտականը», եթե մենք արդեն բազմիցս ականատես ենք եղել նոր հուշարձանների հանդեպ Ադրբեջանի առանձնակի բարբարոս քաղաքականության դրսևորումներին (թվարկենք մի քանիսը՝ Մատաղիս գյուղի մատուռ ու շրջակայքի խաչքարեր, Որոտան քաղաքում՝ Արցախյան առաջին ազատամարտին նվիրված խաչքար, Ջրականի (Ջաբրայիլ) շրջանի Շյուքյուրբեյլի գյուղի խաչային հորինվածքով հուշարձան, Հադրութի Առաքել գյուղի խաչքար, Մարտակերտի շրջանի Թալիշ գյուղի՝ «Վերածնված Թալիշ» հուշարձան, Մեխակավան (Ջաբրայիլ) բնակավայրի եկեղեցի և այլն), ցավոք, տարհանումը այդ հուշարձանները պղծումից և ավերումից փրկելու միակ ելքն է։
Նշենք, որ դեռևս 2021 թվականից ադրբեջանական սոցիալական հարթակներում շրջանառվում է Ադրբեջանի «Հուշարձանների պահպանության հասարակական կազմակերպության» նախագիծը, որով առաջարկվում է Բերձոր քաղաքի սբ. Համբարձում եկեղեցին վերածել մզկիթի:
Տարհանմանը աջակցելու և կազմակերպչական աշխատանքներն իրականացնելու համար հատուկ շնորհակալություն ենք հայտնում ՀՀ վարչապետի աշխատակազմին, ԱՀ կառավարության և ԿԳՄՍ նախարարության աշխատակիցներին, փոխնախարար Լեռնիկ Հովհաննիսյանին։ Հատուկ շնորհակալություն Բերձորի վարչակազմի նախկին ղեկավար Ալեքսան Հակոբյանին:
«Արցախի մշակութային ժառանգության մշտադիտարկում» (Monument watch) ակադեմիական հարթակ
