Դաժան պատերազմից եւ ավերածություններից աննշան հետքեր են այսօր մայրաքաղաքում մնացել: Այն աշխարհի համայն հայության օժանդակությամբ այնպես արագ է բարեկարգվել ու վերակառուցվել, որ Ստեփանակերտ առաջին անգամ ոտք դնողը հազիվ թե կարողանա լիարժեք պատկերացում կազմել տարիներ շարունակ շրջափակման եւ հրետակոծության, ռմբահարման տակ գտնվող մայրաքաղաքի, անդառնալի կորուստներ եւ զրկանքներ կրած բնակչության դառն ճակատագրի մասին:
Կիսավեր, գորշ տներն իրենց տեղը զիջում են նորակառույցներին, իսկ հին, ճարտարապետական հետաքրքրություն ունեցող շինությունները հիմնանորոգվում, ամրացվում, տեսքի են բերվում, համապատասխանեցվում հնագույն ազգային ոճին եւ ճարտարապետության պահանջներին: Այդ գործընթացն առավել նկատելի է քաղաքի Թումանյան փողոցում, որը հնագույններից է Ստեփանակերտում՝ իր պատմական անցյալով ու ներկայով, մշակութային առանձնահատկություններով, մարդկանց կենցաղով եւ սովորություններով, կենսունակությամբ եւ լավատեսությամբ:
Շուրջ մեկ տարի է, ինչ Հին թաղամասում կառուցապատման եւ բարեկարգման աշխատանքներն այսօր էլ չեն դադարում: Առաջին փուլով «շարքից դուրս են բերվել» վթարային շինությունները, նախկին տեսքը պահպանելով՝ վերականգնվում են ճարտարապետական որոշակի հետաքրքրություն ներկայացնող քարաշեն առանձնատները եւ հուշարձանները, հասարակական կառույցները՝ շինարարական աշխատանքներում հիմնականում օգտագործելով տեղական շինանյութեր: Առանձնակի շուք է հաղորդվել շինությունների ճակատային մասին՝ խուսափելով ավելորդ գունազարդումներից:
Ճարտարապետ Վլադիմիր Սարգսյանի խոսքով՝ համալիր աշխատանքների ապահովման առաջնահերթություններից է մնում սեյսմիկ անվտանգության պահանջների իրագործումը: Փողոցի կառուցապատումն ու բարեկարգումը պետք է իրականացվեն պատշաճ որակով, բացառապես արհեստավարժ մասնագետների եւ փորձառու շինարարների ուժերի համադրմամբ: Ըստ որում՝ բոլոր օղակներում ակտիվ վերահսկողություն պիտի սահմանվի, որպեսզի անվնաս պահպանվեն պատմամշակութային արժեք ներկայացնող հուշարձանները: Անշուշտ, փողոցի դիմագիծը թարմ գույներ կստանա ճարտարապետական նոր լուծումներով կառուցվող բնակելի նոր թաղամասով, որտեղ հիմնականում բնակություն կհաստատեն մշտական բնակավայրերից տեղահանված ընտանիքները:
Կարդացեք նաև
Քանի որ փողոցի երկայնքով «ձգվող» լորենիներն առանձնակի հմայք ու ներդաշնակություն են հաղորդում թաղամասին եւ քամուց պահպանող հուսալի շերտ են՝ արտադրելով հսկայական քանակությամբ թթվածին, հաշվի առնելով փողոցի ընդլայնման պահանջը, անհրաժեշտ է հնարավորինս խուսափել ծառահատումներից: «Բարեփոխիչ ցանկացած գործ պիտի կատարվի նվիրումով եւ պատասխանատվությամբ՝ դրսեւորելով գեղագիտական ճաշակ եւ ստեղծագործական մոտեցում, գիտակցելով, որ փողոցը վերակառուցվում, բարեկարգվում է դարերի համար, սերունդների համար, եւ ոչ մի մանրուք չպետք է վրիպի շինարարների տեսադաշտից», նշում է Վլ. Սարգսյանը:
Դավիթ ՄԻՔԱՅԵԼՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Հայաստանի Հանրապետություն» օրաթերթի այսօրվա համարում:
