Այսօր՝ հուլիսի 21-ին, Արմենիա Մարիոթ հյուրանոցում տեղի ունեցավ «Դատաիրավական բարեփոխումների և արդարադատության մատչելիությունը» խորագրով համաժողովը:
Համաժողովը կազմակերպվել էր Եվրոպական միության աջակցությամբ իրականացվող «Հայաստանում արդարադատության համակարգի ամրապնդում» երկամյա ծրագրի շրջանակներում Եվրոպական բիզնես ասոցացիայի (ԵԲԱ) հետ համագործակցությամբ:
Համաժողովին բացման խոսքով հանդես եկան Հայաստանում Եվրոպական միության պատվիրակության ղեկավար, դեսպան Անդրեա Վիկտորինը և ՀՀ արդարադատության նախարարի տեղակալ Երանուհի Թումանյանցը:
«Մենք պետք է շարունակենք մեր համատեղ ջանքերը և հավաստիանանք, որ Հայաստանում դատաիրավական համակարգը ծառայում է քաղաքացիներին և բիզնեսին։ Նույնքան կարևոր է, որ շարունակենք ստեղծել բարենպաստ միջավայր Հայաստանում տնտեսական աճի և աշխատատեղերի համար», – նշեց Հայաստանում Եվրոպական միության պատվիրակության ղեկավար, դեսպան Անդրեա Վիկտորինը:
Կարդացեք նաև
Արդարադատության փոխնախարար Երանուհի Թումանյանցը համաժողովի բացման խոսքում շնորհակալություն հայտնեց ծրագրի թիմի ղեկավար Փիթեր Գյորթլերին, ծրագրի շրջանակներում արդյունավետ համագործակցության համար, և կարևորեց ծրագրի շրջանակներում փորձագետների կողմից տրամադրված աջակցությունը հաշտարարության ոլորտում իրականացվող բարեփոխումների, և Հայաստանում արբիտրաժային կենտրոն հիմնադրելու կարիքների գնահատման ուղղությամբ:
Համաժողովի ընթացքում ներկայացվեցին նաև վերոնշյալ ծրագրի շրջանակներում իրականացված Հայաստանում դատական համակարգի և դատախազության վերաբերյալ հասարակական կարծիքի հետազոտության արդյունքները:
Հայաստանի բնակչության 65%-ը համարում է, որ դատարաններին բնորոշ է պրոֆեսիոնալիզմը, 66%-ը պրոֆեսիոնալիզմ է վերագրում դատախազությանը:
Հարցվողների 70%-ը գտնում է, որ Հայաստանում դատավորները պրոֆեսիոնալ են, 74%-ն էլ դատավորներին համարում է բարեկիրթ:
Ծրագրի շրջանակներում Արինսայթս հետազոտական ընկերության կողմից անցկացված հանրային կարծիքի հարցումները անցկացվել են 3000 քաղաքացիների շրջանում 2022թ ապրիլ և մայիս ամիսների ընթացքում:
Հետազոտության համաձայն բնակչության 52%-ը տարբեր պատճառներով վստահում է Հայաստանի դատական համակարգին, իսկ 40%-ը այնուամենայնիվ չի վստահում դատական համակարգին, հարցվածների 8%-ն էլ դժվարացել է գնահատել դատական համակարգի նկատմամբ իր վստահության մակարդակը: Դատական համակարգի նկատմամբ միջին վստահությունը 1-4 բալով կազմում է 2.55:
Չնայած դատական համակարգի նկատմամբ աճող վստահությանը այնուամենայնիվ դեռ մտահոգիչ են մնում դատարաններում արդարություն գտնելու մարդկանց ընկալումները:
Հայաստանի քաղաքացիների 61%-ի կարծիքով մարդիկ չեն դիմում դատարան քանի որ հույս չունեն այնտեղ արդարություն գտնելու, իսկ 60%-ի համաձայն դատարանում հաղթում է այն կողմը, որը ֆինանսապես ավելի ապահովված է:
Համաձայն նույն հետազոտության արդյունքների Հայաստանի բնակչության 56%-ը տարբեր պատճառներով վստահում է դատախազությանը, հարցվածների 32%-ը չի վստահում, հարցվածների 12%-ն էլ դժվարացել է գնահատել դատախազության նկատմամբ իր վստահության մակարդակը:
Ծրագիրն իրականացնող կոնսորցիումի գործընկերներից Էքսպերտիզ Ֆրանսի ներկայացուցիչ Աուրելիա Շաֆի կարծիքով դատարանների նկատմամբ վստահության աճին կնպաստեն դատարանների գնահատման կայուն գործիքների ստեղծումը: «Դատարանների աշխատանքի գնահատումը կնպաստի հանրային վստահության բարձրացմանը արդարադատության համակարգի նկատմամբ», – նշեց տիկին Շաֆը:
Եվրոպական բիզնես ասոցացիայի նախագահ Դիանա Սարումովան անդրադառնալով դատաիրավական համակարգի բարեփոխումներին և տնտեսական ներդրումների միջև փոխկապակցվածությանը, նշեց, որ արդյունավետ դատաիրավական համակարգը արտաքին ներդրողների հիմնական առաջնահերթություններից է և դրա հետագա բարելավման ուղղությամբ տեսանելի ապագայում կատարվելիք քայլերը շատ կարևոր են:
Հայաստանում արդարադատության համակարգի ամրապնդում ծրագրի տնօրեն Թերեզա Թալհայմերը ևս բարձր գնահատեց դատաիրավական համակարգի հայաստանյան գործընկերների հետ համատեղ ջանքերը, նշելով, որ «Այս ծրագրի ձեռքբերումները ծրագրի թիմի և դատաիրավական հաստատությունների համատեղ ջանքերի արդյունքներն են։ Մենք արդարադատության ոլորտը բարեփոխելու շատ բարձր հանձնառություն ենք ունեցել, և համոզված ենք, որ դա շարունակական կլինի նաև ապագայում»:
«Հայաստանում արդարադատության համակարգի ամրապնդում» ծրագիրը իրականացվում է Միջազգային իրավական համագործակցության գերմանական հիմնադրամի (IRZ)-ի կողմից՝ Էքսպերտիզ Ֆրանսի և Լատվիայի դատական իշխանության կառավարման մարմնի հետ համագործակցությամբ: Ծրագիրը ֆինանսավորվում է Եվրոպական միության կողմից:
Եվրոպական բիզնես ասոցացիա
