«Ազգ»-ի զրուցակիցն է Արցախի Ազգային ժողովի «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը
– Բերձորի, Աղավնոյի ու Սուսի մասին մոտ տասն օր առաջ բոլորին զայրացրած լուրը կարծես հենց այնպես, հարեւանցի, ցնցեց ու անցավ, այնինչ դրա մասին դեռ 2020-ի նոյեմբերիննյան հայտարարությունից հետո էինք ահազանգում, որ այլընտրանքային ճանապարհի կառուցումը մեր շահերից չի բխում: Հայաստանյան իշխանությունները հստակ հայտարարել են, որ այդ գյուղերից պետք է հեռանանք, ի՞նչ են մտածում Արցախում: Որեւէ ելք, լուծում, միջոց տեսնո՞ւմ եք:
– 2021-ի նոյեմբերից արդեն իսկ գիտեինք, որ ինչ-որ ճանապարհ է կառուցվում, եւ այն որեւէ կապ չունի 2020-ի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության հետ: Հայկական իշխանությունները լռում էին, իսկ Ալիեւը անդադար խոսում էր դրա մասին ու հայտարարում, որ այն կարճ ժամանակում շահագործման է հանձնվելու: Բազմաթիվ անգամ փորձել ենք ոչ հրապարակային ճշտել՝ խոսքն արդյո՞ք թշնամու օկուպացրած տարածքներով անցնող ճանապարհի մասին է: Սակայն հայաստանյան իշխանություններն, իրենց որդեգրած ուղուց չշեղվելով, այս անգամ եւս խոսեցին այն ժամանակ, երբ ամեն բան ակնհայտ էր, կառուցվող ճանապարհն էլ եկել, հասել է մեզ:
Այն, որ այլընտրանքային ճանապարհը մեր շահերից չի բխում, հստակ է: Ի դեպ, այն որեւէ առնչություն չունի 2020-ի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության 6-րդ կետի հետ: Ըստ այդ կետի՝ հստակ ձեւակերպված է՝ նոր երթուղին պիտի անցնի Լաչինի միջանցքով, իսկ այդ դեպքում չի կարող քննարկվել Բերձորի, Աղավնոյի եւ Սուսի հանձնումը: Սակայն այն երթուղին, որը առաջարկվում է՝ դուրս է Լաչինի միջանցքից, այսինքն՝ անցնում է 5 կմ-ի սահմանը եւ չունի միջանցքի իրավական կարգավիճակ: Եվ այս պարագայում, երբ հայկական իշխանությունները հերթական պարտությունն են գրանցում, ոչ միայն Բերձորն, Աղավնոն ու Սուսն են հանձնում, այլեւ անվտանգային լուրջ խնդիր են առաջացնում մի պատառիկ մնացած Արցախի ու Արցախում բնակվողների համար: Ե՛վ ելք, եւ՛ միջոց, եւ՛ լուծում միշտ կա, երբ կա բանակցող: Ցավոք մենք զրկված ենք այդ ամենից, քանզի ադրբեջանական կողմի հետ «բանակցում» են Հայաստանի՝ պարտված եւ Ադրբեջանի շահերը սպասարկող իշխանությունները: Հակառակ դեպքում՝ պետք էր կասեցնել այս գործընթացը եւ պահանջել եռակողմ հայտարարության կետերի իրականացում, որոնք առ այսօր Ադրբեջանը բացահայտ խախտում է, իսկ հայկական իշխանությունները լուռ հնազանդվում են:
Կարդացեք նաև
– Պատերազմից ավելի քան տարիուկես է անցել, ու դրանից հետո թե՛ Հայաստանը, թե՛ Արցախը կարծես միայն զիջողի դերում են եղել: Դուք՝ որպես Արցախում ապրող, երբեւէ կմտածեի՞ք, որ կգա մի օր, երբ ամեն բան այսքան անիրական թվացող գորշ կլիներ:
– Դեռ 2018-ի իշխանափոխությունից հետո արդեն իսկ ակնհայտ էր, որ իշխանությունը զավթել են մարդիկ, որոնք զուրկ են ազգային մտածողությունից, ազգային արժեքների կրողները չեն եւ «ժողովրդավարության» ու «ազատության» քողի տակ ազգին հրամցնելու են աշխարհի վատ բարքերն ու մտածողությունը: Իշխանազավթումից մեկ տարի անց, երբ արդեն որոշակի «հաջողություն» էին գրանցել, սկսեցին բացահայտ խոսել ու գործել ի շահ Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի: Ազգի այն հատվածը, որը սթափ գնահատում էր իրավիճակը եւ տեսնում մոտեցող արհավիրքը, տեսնում էր նաեւ այս օրը: Մեծ ցավ ու տառապանք են այն հիշողությունները, երբ հատկապես Արցախում դեռեւս պատերազմից մեկ տարի առաջ մարդկանց խնդրում էինք սթափվել, իրականությունից չկտրվել ու տեսնել ակնհայտը: Ավա՜ղ, ազգի մի հատվածը չցանկացավ տեսնել, լսել, այլ գերադասեց տրվել խաբկանքին, հավատալ տրված սին ու դատարկ խոստումներին:
– Ի՞նչ տրամադրություն, հոգեվիճակ է այսօր արցախցու մոտ: Մենք Երեւանում շատ ենք քննարկում, քննադատում, այնինչ իրական պատերազմ տեսած մարդու մտորումներն ու կյանքը բոլորվին այլ է: Այսօր ի՞նչ է մտածում ու անում արցախցին:
– Արցախցին կորցրել է իր վաղվա օրը, այն այլեւս չի պլանավորվում, քանզի անորոշ է, մշուշապատ: Առաջին հայացքից կարծես ամեն բան հունի մեջ է ընկել. մարդիկ աշխատում են, առօրյա հոգսերով են զբաղված, սակայն օդում լարվածություն ու կախված մի հարց կա՝ էլ ի՞նչ սպասել, իսկ սպասելիքները լավատեսական չեն: Սակայն մի բան հաստատ գիտենք. պիտի ապրենք Արցախում, թեկուզ եւ վիրավոր, վտանգված, ոչ բարեկեցիկ, բայց պիտի ապրենք այստեղ:
Սևակ ՎԱՐԴՈՒՄՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Ազգ» թերթի այս համարում
