Ստրասբուրգում մեկնարկել է Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի (ԵԽԽՎ) ամառային նստաշրջանի լիագումար նիստը։ Այս նստաշրջանի օրակարգում ուղղակիորեն Հայաստանին վերաբերող թեմա ընդգրկված չէ։ Սակայն Վեհաժողովը կանցկացնի «Հյուսիսային Կովկասի տարածաշրջանում մարդու իրավունքների և օրենքի գերակայության վերականգնման շարունակական անհրաժեշտությունը» թեմայով, Ուկրաինայի դեմ ՌԴ ագրեսիայի հետ կապված հումանիտար հետևանքներին, ինչպես նաև ՌԴ-ում քաղբանտարկյալների վերաբերյալ քննարկում։
Նստաշրջանի մեկնարկին քննարկման դրվեց նաև «Թուրքիայի ագրեսիվ պահվածքը և ռեվիզիոնիզմի սպառնալիքը եվրոպական կայունության համար» թեմայով հրատապ քննարկում անցկացնելու մասին առաջարկը։
Սակայն վեհաժողովը չընդունեց այս առաջարկը։
ԵԽԽՎ-ում հայկական պատվիրակության ղեկավար Ռուբեն Ռուբինյանը լիագումար նիստի ընթացքում բարձրացրեց հայ ռազմագերիների վերադարձի հարցն ու հայտարարեց․ «Համարյա երկու տարի է անցել հրադադարի մասին եռակողմ հայտարարության ստորագրումից հետո, որով Ադրբեջանը հանձնառություն է ստանձնել վերադարձնել հայ ռազմագերիներին, ազատազրկված անձանց։ Բայց մինչև այժմ ընդամենը 38 ռազմագերիներ են հաստատվել Ադրբեջանի կողմից, որոնցից երեքը քաղաքացիական անձինք են։ Ադրբեջանը հրաժարվում է վերադարձնել հայ ռազմագերիներին և օգտագործում է նրանց որպես պատանդների՝ նրանց վերաբերվելով որպես սակարկության առարկա՝ հետագա քաղաքական շահեր ստանալու համար: Հայ ռազմագերիներից շատերը կեղծ և արագ քրեական դատավարություններ են անցել շինծու մեղադրանքներով: Այս մարդկանց նկատմամբ անմարդկային և նվաստացուցիչ վերաբերմունքը և մարդու իրավունքների զանգվածային խախտումները փաստագրվել են բազմաթիվ միջազգային կազմակերպությունների և հասարակական կազմակերպությունների կողմից։ Մարդու իրավունքների հանձնակատար տիկին Դունյա Միյատովիչը նույնպես անդրադարձել է խնդրին և մտահոգություն հայտնել իր հուշագրում»։
Կարդացեք նաև
Ռուբեն Ռուբինյանը ԵԽԽՎ պատվիրակներին հորդորեց միավորել բոլոր ջանքերը և լուծել հրատապ հումանիտար խնդիրները հայ ռազմագերիների վերադարձի հետ կապված։
Նա փաստեց՝ սա քաղաքական հարց չէ, այլ հումանիտար ու վստահեցրեց հայ ռազմագերիները պետք է վերադարձվեն, քանի որ նրանք ամեն օր սպանվելու վտանգի տակ են. «Ես խնդիր չունեմ ադրբեջանական պատվիրակության հետ. ես խնդիր ունեմ այն բանի հետ, որ առնվազն 38 մարդ պատանդ է պահվում մի երկրում, որն ինստիտուցիոնալ կերպով ատում է նրանց։ Սրա հետ կապված բոլորը պետք է խնդիր ունենան։ Հուսով եմ, որ դուք ևս խնդիր կունենաք այս հարցում»։
Վեհաժողովի նստաշրջանի առաջին օրվա երկրորդ հատվածում լիագումար նիստի ընթացքում քննարկվեց «Քաղաքական կուսակցությունների դերը բազմազանության և ներառականության խթանման գործում. նոր կանոնադրություն ոչ ռասիստական հասարակության համար» թեմայով զեկույցը, որի ընդունումը, թեև պատվիրակությունների մեծամասնությունը ողջունեց, սակայն այն ադրբեջանցի պատվիրակների սրտով չէր։ Զեկույցում նշվում է․ «Ռասիզմը լայնորեն տարածված է և խորապես արմատավորված Եվրոպայում մշակութային և պատմական պատճառներով: Ատելության խոսքը տարածված է և թափանցում է հանրային հաղորդակցություն, ներառյալ քաղաքական դիսկուրսը, հատկապես առցանց»։
Զեկույցում մեծ պատասխանատվություն է դրվում քաղաքական կուսակցությունների վրա ատելության խոսքի դեմ պայքարի հարցում և նրանց պատասխանատվության կանչելու մեխանիզմներ սահմանվում․ «Քաղաքական կուսակցությունները լավագույնս տեղավորվում են ռասիզմի և անհանդուրժողականության դեմ պայքարին նպաստելու և ներառական հասարակությանը խթանելու համար: Դրանք մեծապես նպաստում են քաղաքական խոսույթի ձևավորմանը։ Նրանք ընտրովի մարմինների հիմնական դարպասապահներն են և ունեն լայն ինքնավարություն՝ կարգավորելու իրենց ներքին գործունեությունը»։
ԵԽԽՎ քաղաքական հարցերի և ժողովրդավարության հանձնաժողովը ևս դրական կարծիք է հայտնել այս առիթով ու նշել․ «Հատկապես կուսակցական առաջնորդները մեր հասարակությունների ամենատեսանելի և ազդեցիկ դեմքերից են։ Այս պատճառով հանձնաժողովը լիովին աջակցում է Վեհաժողովի կողմից իրականացվող ջանքերին՝ վերանայելու և ընդլայնելու նոր Կանոնադրությունը հատուկ քաղաքական կուսակցությունների համար՝ ներառման և խտրականության դեմ պայքարի թեմայով»։
ԵԽԽՎ-ում ադրբեջանական պատվիրակության անդամ Էրկին Գադիրլին հայտարարեց․ «Ես ավելի քան վստահ եմ, որ այս զեկույցի նախագիծը մշակվել, պատրաստվել և ներկայացվել է բարի նպատակներով, բայց ես բավականին թերահավատորեն եմ վերաբերվում դրան։ Նախ, որպես իրավաբան, ես լրջորեն կասկածում եմ, որ այս զեկույցի նախագիծն անհրաժեշտ է, քանի որ հարցերի մեծ մասը, որոնք արտացոլված են այս զեկույցում, արդեն իսկ ծածկված են միջազգային և ազգային իրավական համակարգերի գործող կանոններով։ Մյուս կողմից, հարգելի գործընկերներ, եկեք հաշվի առնենք, որ քաղաքական կուսակցությունները, որպես ոչ պետական դերակատարներ, ունեն իրենց շատ յուրօրինակ բնույթը։ Իրենց բնույթով քաղաքական կուսակցությունները պատեհապաշտ կազմակերպություններ են, որոնք գործունեությունը հիմնականում տեսանելի է ընտրական փուլերում և նրանց հիմնական ռազմավարություններն են անդամների մոբիլիզացումը և առավելագույն ձայներ ստանալը։ Զեկույցի և բանաձևի այս նախագիծը կարծես թե անտանելի բեռ է դրվում քաղաքական կուսակցությունների վրա։ Ես համաձայն չեմ այս առաջարկի հետ, ի դեպ, քաղաքական կուսակցությունները լավագույնս չեն կարող հակազդել ռասիզմին, այլատյացությանը և խտրականության այլ ձևերին, սակայն քաղաքական գործիչները և կազմակերպությունները պետք է պատասխանատվություն կրեն խոսքի որոշակի ձևերի համար։ Այսպիսով, այս զեկույցը կարող է ավելի շատ վտանգել խոսքի ազատությունը, և ես կարծում եմ, որ այս զեկույցը պետք է մերժվի»։
Տաթև ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ
