Այսօր ԱԺ տարածաշրջանային եւ եվրասիական ինտեգրման հարցերի մշտական հանձնաժողովի նիստում, երբ ֆինանսների փոխնախարար Արման Պողոսյանը ներկայացնում էր «Մաքսային կարգավորման մասին» օրենքի նախագիծը, ՔՊ խմբակցության պատգամավոր Խաչատուր Սուքիասյանը առաջարկեց հատկապես ներդրումային նշանակություն ունեցող ապրանքներ ներմուծելիս սահմանին հարկ չգանձեն: Նա ասաց, որ Հայաստանում տնտեսվարողները վստահության խնդիր ունեն, ուստի պետք է կարողանան վստահել համակարգին:
Արման Պողոսյանն ասաց, որ առաջարկում են էականորեն բարելավել չկոմպլեկտավորված, կամ այսպես ասած մաս-մաս ներմուծվող բեռների հայտարարագրման գործընթացը. «Հաճախ լինում է այնպես, երբ ներմուծվում է որեւէ ապրանք, բայց՝ մասերով: Օրինակ, ֆիզիկական չափերը թույլ չեն տալիս, կամ ժամանակի մեջ պետք է ներմուծումն ապահովեն, հետո այդ մասերը ներմուծվող երկրում պետք է միավորվեն, դառնան ամբողջություն, ասենք, մեկ ագրեգատ, սարքավորում: Գործնականում հաճախ կարող է լինել այնպես, որ այդ առանձին կտորները լինեն մաքսային տարբեր վճարների օբյեկտ, օրինակ, ԱԱՀ-ով հարկվող: Խողովակը հարկվում է առանձին, բայց երբ ինքը դա ներկայացնում է՝որպես մեկ ամբողջական մեքենա սարքավորում, այլեւս ենթակա չէ մաքսային վճարներով հարկման: Որպեսզի չվնասենք տնտեսավարությանը, առաջարկում ենք կանոնակարգել այնպես, որ տնտեսվարողները կարողանան երկար ժամանակահատվածում ու իրենց համար ավելի հարմար միջավայրում այդ ներմուծումները հավաքագրել ու վերջում հայտարարագրել՝ որպես մեկ ամբողջական բեռ: Օրինակ, ջերմոց է, պետք է ապակիներն առանձնացնել, ներմուծել, հետո հարկել»:
Սուքիասյանն առաջարկեց առանց մաքսային վճարի ջերմոցի տերը ապրանքը բերի, հետո ջերմոցը տարիների ընթացքում ԱԱՀ կվճարի. «Վերցնենք շինարարությունը, ավելի խելացի կլիներ, նախկինում, որ շատ էին ուզում թաքցնել, հաշվում եք՝ քանի քմ է, դրան ինչքան ցեմենտ է գնալու, ինչքան արմատուրա, մինչեւ անգամ ինչքան ֆիզիկական ուժ ու ասում ես՝ այսքան է ձեր վճարի չափը: Նույնն էլ ջերմոցը, որպեսզի դժվարություն չստեղծենք, հաշվում եք հեկտարը, ասում եք՝ 1 մլն դոլար, 750 հազար դոլար»:
Փոխնախարարն ասաց, որ երկու տարբերակ կա՝ կա՛մ մասերով ներմուծվող ապրանքների ընթացիկ ներմուծումները ազատել, կա՛մ մտապահել, հետագայում, երբ մի ամբողջական բան կառուցեն այդ ապրանքներով՝ վճարածը կհանեն:
Կարդացեք նաև
Խաչատուր Սուքիասյանը հակադարձեց. «Մենք սխալ ճանապարհով ենք գնում, ուզում եմ հստակեցնել ինչն է խնդիրը: Դուք, որպես ֆինանսների նախարարություն, ունեք ծախսեր, որոնք սոցիալական հատվածն են եւ ունեք ծախսեր, որոնք ավելի շատ հենց ձեր նախարարությունն է որոշում որը որից առաջ: Այն ծախսերը, որոնք կգեներացվի ու նորից եկամուտներ կբերի, ո՞վ է որոշում, որ մենք ավելի շուտ գնանք հենց դրանց, այդ ծախսերն անենք, որոնք գոնե մի իքս ժամանակ հետո կկարողանան գեներացվել ու նորից եկամուտներ ստեղծել: Մեզ պետք է, որ օրինակ 20 քմ ավելի շատ ջերմոց բերի, քան սահմանին ավելի շատ գումար վճարի, որովհետեւ այդ 20 քմ-ի համար հետո էլի ձեզ գումար է տալու: Այս տարին կգնա, եթե մենք որոշում չկայացնենք ու նոր տեխնոլոգիաներ չբերենք, նոր հոսքագծեր չբերենք, որոնք ամենաժամանակակիցն ու ամենամրցունակն են, մենք արդեն չենք կարողանալու ձեր ասած 10-11 տոկոս աճն ապահովենք: Մենք արդեն պետք է մտածենք՝ ինչ նոր սարքավորումներ բերենք Հայաստան, որ պրոդուկտ տա: Եթե մենք հիմա չգիտակցենք, որ այդ 100 քմ ջերմոցի համար տարվա վերջում ավելի շատ գումար տա, քան սահմանին էր տալու, մենք 30 տարի հենց այդպես ենք արել, դրա համար արդյունքը շատ դժվար է եղել: Վերջին հաշվով դա, ներողություն, այն կովն է, որը ձեզ հետո պետք է կաթ տա, դուք ասում եք՝ քիչ կաթ տուր, դու հիմա մարմնիցդ մի կտորը պոկի, տուր ինձ: Չի լինի այդպես: Մեզ պետք է գեներացիա ապահովենք: Հիմա այն ժամանակները չեն, որ ինչ-որ մարդիկ անհայտ ծագումով գումարներ էին գտնում, ներդրումներ էին ապահովում: Հիմա ներդրումները ինստիտուցիոնալ բնույթ են կրում: Ներդրումը բավականին հաշվարկված է, մրցունակ է, բավականին դժվարություններ ունի, որովհետեւ այդ տիպի ներդրում տասնյակ մարդիկ կարողանում են ապահովել, ազատություն կա»:
Արման Պողոսյանն ասաց, որ Խաչատուր Սուքիասյանի համար ԵԱՏՄ երկրների փորձի վերաբերյալ տեղեկանք կպատրաստեն ու նրան հարմար պահի այլ քննարկում կկազմակերպեն՝ հենց Սուքիասյանի մատնանշած խնդիրների լավագույն լուծման համար:
Նախագիծը դրական եզրակացություն ստացավ:
Հռիփսիմե ՋԵԲԵՋՅԱՆ
