2022 թվականի փետրվարի 24-ին Ուկրաինայում Ռուսաստանի Դաշնության նախաձեռնած ռազմական գործողությունների մեկնարկից ի վեր մի շարք միջազգային կառույցներ Ռուսաստանին դատապարտող բանաձևեր և այդ կառույցներում ՌԴ-ի գործունեությունը սահմանափակող որոշումներ են ընդունել:
Հայաստանը, 2014 թվականին ռուս-ուկրաինական հակամարտության բռնկումից ի վեր, փոքրաթիվ հետամնաց երկրների հետ միասին, ինչպիսիք են, օրինակ՝ Զիմբաբվեն, Սուդանը, Կամբոջան, Հյուսիսային Կորեան, հարցին վերաբերող բանաձևերի քվեարկություններում մշտապես աչքի է ընկել ռուսամետ դիրքորոշմամբ:
Հատկապես խնդրահարույց էր 2014-ի մարտի 27-ին ՄԱԿ-ի գլխավոր ասամբլեայի ընդունած՝ Ուկրաինայի կազմից Ղրիմի դուրս գալու ու Ռուսաստանի կազմում ընդգրկելու վերաբերյալ հանրաքվեն անօրինական ճանաչելու մասին բանաձևի քվեարկությունը․ ՀՀ-ն Բելառուսի, Բոլիվիայի, Վենեսուելայի, Կուբայի, Հյուսիսային Կորեայի, Զիմբաբվեի, Նիկարագուայի, Սիրիայի ու Սուդանի հետ միասին դեմ էր քվեարկել դրան:
«Իրազեկ քաղաքացիների միավորումը» նախկինում անդրադարձել է միջազգային կառույցներում Հայաստանի ընդգծված ռուսամետությանը, ինչպես նաև այդ քվեարկությունների հետևանքով հայ-ուկրաինական հարաբերությունների վատթարացմանը:
Կարդացեք նաև
Ռուս-ուկրաինական հակամարտության վերջին սրացման կապակցությամբ, սակայն, Հայաստանը միջազգային կառույցներում հակառուսական բանաձևերի քվեարկության ընթացքում աննախադեպ չեզոքություն դրսևորեց՝ մեծամասամբ ձեռնպահ քվեարկելով համապատասխան բանաձևերին ու որոշումներին:
«Իրազեկ քաղաքացիների միավորումն» ամփոփել է փետրվարի 24-ին մեկնարկած ռուս-ուկրաինական պատերազմի վերաբերյալ միջազգային բանաձևերի ընդունման ժամանակ Հայաստանի քվեարկությունները:
ԵԽ․ ՀՀ-ն դեմ էր ՌԴ-ին արդեն 2-րդ անգամ սահմանափակելուն
Փետրվարի 25-ին՝ Ուկրաինայում ռազմական գործողությունների մեկնարկից մեկ օր անց, Եվրոպայի խորհրդի Նախարարների կոմիտեն, ԵԽ կանոնադրության համաձայն, որոշեց կասեցնել Ռուսաստանի Դաշնության ներկայացուցչական իրավունքը Նախարարների խորհրդում և Խորհրդարանական վեհաժողովում։ Այդ որոշման օգտին կողմ է քվեարկել 42 երկիր, և միայն երկուսը՝ Հայաստանն ու Ռուսաստանն են դեմ եղել։
Ադրբեջանը չի մասնակցել քվեարկությանը՝ անհայտ պատճառաբանությամբ:
Ավելի ուշ, ԱԺ արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Էդուարդ Աղաջանյանը «Ազատություն» ռադիոկայանին տված մեկնաբանությունում պարզաբանեց, որ նման քվեարկությունը բացատրվում էր հակամարտության կարգավորման համար դիվանագիտական խողովակների պահպանման անհրաժեշտությամբ:
Հիշեցնենք, որ ՌԴ-Ուկրաինա հակամարտությունից ի վեր սա արդեն երկրորդ անգամն է, որ ԵԽ-ն սահմանափակումներ է կիրառում Ռուսաստանի դեմ․ առաջին անգամ դա տեղի էր ունեցել 2014 թվականի ապրիլին, երբ Ղրիմի անեքսիայի պատճառով ՌԴ-ն զրկվել էր ԵԽԽՎ-ում ձայնի, ինչպես նաև ղեկավար մարմինների աշխատանքին մասնակցելու իրավունքից:
ՄԱԿ-ի հակառուսական բանաձևերը․ ՀՀ-ն չի աջակցել Մոսկվային՝ ընդդեմ Կիևի
Փետրվարի 28-ին Ժնևում ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհրդը որոշեց 49-րդ նստաշրջանի օրակարգ ընդգրկել Ուկրաինայում ռազմական գործողությունների վերաբերյալ հրատապ քննարկում անցկացնելու հարցը: Որոշումն ընդունվեց 29 կողմ, 5 դեմ և 13 ձեռնպահ ձայներով․ դեմ քվեարկեցին Ռուսաստանը, Չինաստանը, Վենեսուելան, Կուբան և Էրիթրեան:
Հայաստանը, որը համապատասխան հանձնաժողովի անդամ է դարձել 2019-ին, հետխորհրդային Ղազախստանի և Ուզբեկստանի հետ ձեռնպահ արտահայտվեց հարցին՝ առաջին անգամ չեզոքություն դրսևորելով ռուս-ուկրաինական հակամարտությանը վերաբերող բանաձևի քվեարկությունում:
Ադրբեջանն այս հանձնաժողովի անդամ երկիր չէ, հետևաբար չի մասնակցել քվեարկությանը:
Արդեն մարտի 2-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի հատուկ նստաշրջանում ընդդեմ Ուկրաինայի Ռուսաստանի ռազմական գործողությունները դատապարտող բանաձև ընդունվեց՝ «Ագրեսիա Ուկրաինայի դեմ» վերտառությամբ․ ՄԱԿ-ի 193 անդամներից բանաձևին կողմ քվեարկեցին 141-ը, դեմ` 5-ը, ձեռնապահ՝ 35-ը։
Դեմ քվեարկած 5 երկրներն էին Ռուսաստանը, Բելառուսը, Սիրիան, Հյուսիսային Կորեան ու Էրիթրեան։ Հայաստանը ձեռնպահների թվում էր, ինչպես և Չինաստանը, Հնդկաստանը, Իրանը և այլն։ 12 երկրներ, որոնց թվում էր նաև Ադրբեջանը, չմասնակցեցին քվեարկությանը:
«Ագրեսիա Ուկրաինայի դեմ» բանաձևի քվեարկության արդյունքները, ՄԱԿ պաշտոնական կայք
Հայաստանը չեզոքություն է պահպանել նաև ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայում մարտի 24-ին ընդունված «Ուկրաինայում հումանիտար իրավիճակի մասին» բանաձևի քվեարկության ընթացքում․ դրան կողմ է քվեարկել 141 երկիր, ձեռնպահ՝ 38, դեմ՝ 5: Ադրբեջանը դարձյալ խուսափել է դիրքորոշում հայտնելուց:
«Ուկրաինայում հումանիտար իրավիճակի մասին» բանաձևի քվեարկության արդյունքները, ՄԱԿ պաշտոնական կայք
Բաքուն այլևս չի աջակցում Կիևին՝ ընդդեմ իր նոր ռազմավարական գործընկեր Մոսկվայի
Մոսկվայում փետրվարի 22-ին՝ Ուկրաինայում ՌԴ ռազմական գործողությունների մեկնարկի նախօրեին, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն ու իր ռուս գործընկեր Վլադիմիր Պուտինը ռուս-ադրբեջանական ռազմավարական դաշնակցության մասին համաձայնագիր կնքեցին:
Մոսկվայի հետ Բաքվի հարաբերությունների նոր կարգավիճակն իրեն զգացնել տվեց արդեն Ուկրաինայում պատերազմի ընթացքում․ պաշտոնական Բաքուն, որը ռուս-ուկրաինական հակամարտության ամբողջ ընթացքում ՄԱԿ-ում իր քվեարկություններով մշտապես աջակցել էր Կիևին, փետրվարի 24-ին բռնկված պատերազմից հետո խուսափում է արտահայտել իր պաշտոնական դիրքորոշումը՝ քվեարկություններից հաջողությամբ «փախչելով»:
Անգամ չեզոք դիրքորոշում արտահայտելու համարձակություն չունեցող Բաքուն, փոխարենը, քարոզչական դաշտում է լծվել Ուկրաինայի պաշտպանությանը՝ փորձելով քողարկել իր խուսափողական կեցվածքը կեղծ տեղեկատվական հոսքերի վրա հիմնված հակահայկական թեզերի շրջանառությամբ:
Մինչդեռ, ի տարբերություն Բաքվի, որն իր նոր դաշնակից ՌԴ-ին չնեղացնելու համար այլևս չի աջակցում Կիևին, պաշտոնական Երևանը բարելավել է իր դիրքորոշումն Ուկրաինայի նկատմամբ և մշտապես հակառուսական բանաձևերին կողմ քվեարկելու փոխարեն չեզոքություն է պահպանում:
Ստորև բերված ինֆոգրաֆիկայում ներկայացված են ռուս-ուկրաինական վերջին պատերազմի կապակցությամբ միջազգային բանաձևերի վերաբերյալ ՀՀ-ի ու Ադրբեջանի դիրքորոշումները:
Նանե ՄԱՆԱՍՅԱՆ
«Իրազեկ քաղաքացիների միավորում»
