Ներկայացնում ենք լիբանանահայ բլոգերի դիտարկումները
Լիբանանահայերի 80%-ը չափազանց դժկամ է եւ շահագրգռված չէ Հայաստանում որեւէ քաղաքական գործունեությամբ զբաղվելու համար, դրա պատճառը միանգամայն ակնհայտ է, նրանք զգում են դավաճանության զգացում Լիբանանի քաղաքական առաջնորդների կողմից, զգում են խաբեություն եւ հիասթափություն, Լիբանանը հանկարծակի շրջվեց. սնանկանալով, առանց որեւէ ծանուցման, հանկարծ լիբանանյան բանկերը հայտարարեցին, որ չեն կարող վճարել այնտեղ գտնվող հաշվետերերին գումար, այնտեղ ողջ կյանքի խնայողությունները, հետեւաբար, լիբանանահայերը հիմա ծայրահեղ զզվանք են զգում, նույնիսկ երբ որեւէ մեկը խոսում է որեւէ քաղաքական թեմայի մասին: Սա, ընդհանուր առմամբ, երկրորդ կատեգորիան՝ Հայ Յեղափոխական Դաշնակցության կողմնակիցներն են: Լիբանանահայերի 50%-ը, որոնց ես հետեւել եմ նրանց հետ սոցիալական շրջանակ կազմելու համար, պարզվել է, որ դաշնակցականների կողմնակիցներ են, բայց նրանց 80%-ն ինձ ասել է՝ նրանք ոչ մի քաղաքական գործունեությամբ չեն զբաղվում:
Նրանց մոտ 40%-ը այն լիբանանահայերն են, որոնց աջակիցներն են այն ժամանակ, ում ես ճանաչում էի Լիբանանում: Սոցիալ-դեմոկրատ հնչակյան կուսակցությունը, Հոմենմենական երկրպագուները, որոնցից մոտ 50%-ը դեռեւս ներգրավված է ՀՄԸՄ-ի Երեւանի ակումբում, մյուս 50%-ը, նրանց կեսը հայտարարում է նշանվելու ցանկություն, բայց չափազանց զբաղված է կամ զբաղված, բայց երբեմն գալիս է. մնացած 50%-ը քաղաքականությունից հեռու է: Եվ կա մի փոքր փոքրամասնություն, որը սկսում է խառնվել Հայաստանի ներսում ստեղծվող տեղական հայկական կուսակցություններին: Սիրիահայերը համեմատաբար ավելի ներգրավված են թվում, նրանք ավելի ակտիվ են եւ դաշնակցական, եւ հնչակյան կուսակցությունների հետ, եւ նրանց տոկոսը, ովքեր ակտիվ են Հայաստանի ներսում, կուսակցությունների ներսում, ինչ-որ չափով ավելի մեծ է։ Բայց, այնուամենայնիվ, լիբանանյան եւ սիրիահայերը դեռ տատանվում են եւ չունեն քաղաքականությամբ զբաղվելու մոտիվացիա:
Ես իմ 4 հոգանոց ընտանիքով ապրում եմ Հայաստանում, մեզանից միայն մեկն է աշխատում, շաբաթական ընդամենը մի քանի ժամ եմ աշխատում, որպես ուսուցիչ եւ մասնավոր պարապում եմ, տղաս աշխատում է, մեր տան վարձը ամսական 500 դոլար է, տղայիս աշխատավարձը՝ 150000 դրամ, մենք գոյատեւում ենք միայն այն պատճառով, որ քույրս ինձ փող է ուղարկում դրսից:
Կարդացեք նաև
Հանդիպում եմ հին ծանոթներիս հետ Repat Armenia-ի միջոցով: Repat Armenia-ի գեղեցկություններից մեկն այն է, որ կազմակերպում է միջոցառումներ՝ հավաքելու հանրապետություն վերադարձած հայերին: Այնտեղ ես հանդիպեցի Ավստրալիայից վերադարձած հայերից մեկին՝ Գրեգորիին, եւ մենք որոշեցինք պայմանավորվել հանդիպել մեր ընտանիքների հետ։ Ի զարմանս ինձ, նա հանկարծ հարցրեց, թե հիշո՞ւմ եմ մի փոքրիկ աղջկա: 1989 թվականից սկսած՝ մենք երկու ամբողջական տարի մնացինք ապաստարաններում. դա ամենաերկար երկու մարտերն էին Լիբանանում: Այդ ընթացքում մի քանի տարեդարձ ենք նշել՝ մոմի լույսի տակ: Ես առաջին անգամ դանդաղ պար պարեցի իմ հարեւան աղջիկների եւ նրանց ընկերներից մի քանիսի հետ, ճակատագրի հեգնանքով, այդ երկու տարին իմ կյանքի սոցիալապես ամենաակտիվ տարիներից մեկն էր: Իհարկե, ամեն ինչ մեղր ու շաքար չէր, մեր ծնողները սթրեսի մեջ էին, հետեւաբար, կորցրել էին համբերությունը, դառնում էին անհանդուրժող, երբեմն ագրեսիվ, եւ այդ դեպքերից մեկի ժամանակ մայրս վիճում էր մի բարի, ինքնաբուխ տիկնոջ հետ, իրանահայ, նա ամուսին չուներ՝ հայրս միջամտել ու կոպիտ խոսքերով խոսել է նրա հետ, նա արտասվել է, սկսել է սպառնալ հորս, մայրս մեղադրել է հորս կոշտ խոսքերի համար: Հետո, այդ ժամանակ այդ կնոջ փոքրիկ աղջիկը, 9 տարեկան, ինձ նայում էր զայրացած (ես այն ժամանակ 17 տարեկան էի), մեղադրելով, վիրավորված եւ վախեցած: Ես ինձ չափազանց վատ էի զգում, մեղավոր էի, քանի որ մորն ասել էի, որ լռի: Հետո ծնողներս հաշտվեցին:
Մեկ ամիս անց ինձ հրավիրեցին նրա ծննդյան օրը: 6 ամիս առաջ Գրեգորին ինձ հարցրեց՝ հիշո՞ւմ ես Զեպուրին, ճիշտն ասած, սկզբում չէի հիշում, եւ մտքումս որոշ ջանքեր գործադրելուց հետո հիշեցի եւ հարցրեցի Գրիգորիին, Գրեգ, հարցրու Զեպուրին, հիշո՞ւմ է մեր թղթախաղը։ Բարեբախտաբար, նա չհիշեց ինձ եւ ասաց Գրեգին, որ ես իր մանկության հարեւանն եմ, բայց նա չհիշեց այդ դեպքը, եւ ես թեթեւացա։
Մերձավոր Արեւելքի հայերը եւ արաբների տպավորությունները
Մենք բարդույթներ չունենք, երբեք չենք ենթադրում, որ զոհեր ենք, որոնք ենթարկվում են խտրականության, դա ճիշտ չէ, ընդհակառակը, ես ինքս միշտ այնպիսի տպավորություն եմ ունեցել, որ ինձ մի փոքր առավելություն են տալիս, նույնիսկ աշխատանքի հարցազրույցների ժամանակ զգացել եմ, որ կա որոշակի միտում՝ ինձ մի փոքր ավելի լավ բավարարելու, քան տեղացի հայերին, եւ ես դա նույնիսկ մեկ անգամ ասացի հարցազրույցի ժամանակ: Ինձ հարցրին. «Աշխատանք գտնելու դժվարություններ ունենո՞ւմ եք, որպես վերադարձած մարդ, կա՞ տարբերություն հանրապետությունում ծնված տեղացիների եւ ձեր միջեւ», ես պատասխանեցի. «Ընդհակառակը, ինձ նույնիսկ ավելի լավ առաջարկ են արել»:
Այն խնդիրները, որ մենք՝ վերադարձած արեւմտահայերս, միայն մեզ չեն հատուկ, մենք նույն խնդիրներն ենք կրում, աշխատանք գտնելը չափազանց դժվար է բոլորի համար, մեր՝ արեւմտահայերիս համար գերխնդիրը կացարանն է, վարձերը շատ բարձր են, բայց ցածր եկամուտների եւ ցածր աշխատավարձերի խնդիրը բոլորիս, ոչ միայն արեւմտահայերի համար ընդհանուր խնդիր է: Զգո՞ւմ ենք, թե՞ տառապում ենք ռասիզմից: Ոչ, դա ճիշտ չի, անշուշտ կան մարդիկ, ովքեր ռասիստական արտահայտություններ են արել մեր հասցեին, ինչպիսիք են՝ «Ձեր գործին եղեք, դուք նոր եք եկել եւ ուզում եք ձեր քաղաքական գաղափարները պարտադրել մեզ», «եկել եք այստեղ եւ փորձում եք մեզ սովորեցնել ձեր ճանապարհները», բայց դրանք եզակի, հազվադեպ դեպքեր են: Նույնիսկ որոշ գավառներում երբեմն նման պատմություններ ենք լսում, որ արեւելյան տեղացի մի քաղաքացի վիճում է մեկ այլ տեղացու հետ, թե ով է ավելի լավը: Սրանք հակաարեւմտյան հայկական խոր արմատներով դեպքեր չեն:
Այո, որոշ վարորդներ կոպիտ խոսեցին ինձ հետ, եւ այո, ես այն ժամանակ, անշուշտ, անձնապես էի ընդունում, որ «օհ, նրանք ինձ հետ այսպես են վարվում, որովհետեւ ես արեւմտահայ եմ», բայց դա սխալ է: Արդյո՞ք մենք համարում ենք, որ գործ ունենք այնպիսի իրավիճակների հետ, որտեղ մեզ խաբում են։ Ուզում եմ օբյեկտիվ լինել, «խաբեություն» բառը ճիշտ բառը չէ, որ նկարագրի երեւույթը կամ իրավիճակը: Չկա խաբեություն կամ խաբեություն բառի ավանդական իմաստով, բայց կան դեպքեր, երբ որոշ տեղացիներ օգտվում են որոշակի իրավիճակներից: Ես ինքս Էջմիածնում 2 անգամ 60 տոկոսով ավելի եմ վճարել վարձը: Մի քանի խաբուսիկ մարդկանց հաջողվում է նաեւ որոշ արեւմտահայերի հիմարացնել, բայց այս ամենը տեղացի հայերին չի դարձնում մարդիկ, ովքեր խաբում եւ խաբում են, ԵՐԲԵՔ, ընդհակառակը, մարդկանց ճնշող մեծամասնությունը, ում հետ ես շփվում եմ, զրոյական հակվածություն ունի խաբելու կամ խաբելու ձեզ, տեղական սուպերմարկետներում, տասնյակ անգամ մարդկանց մոտ. գանձապահը հնարավորություն ուներ ինձ խաբելու, երկու անգամ ես վճարեցի նույն գումարը, եւ նրանք ինձ ասացին, որ արդեն վճարել եմ…
Արդյո՞ք մերձավորարեւելյան հայերն ու արաբները խառնվում են միմյանց եւ տեղի հայերի հետ: Ես կասեի, ՈՉ ընդհանրապես, ես մեկ էլ հեռախոսահամարների հսկայական տվյալներ եմ հավաքել ու WhatsApp խմբեր եմ կառուցել, երեւի 200 համարներից հանդիպել եմ մի 12 հոգու հետ, մարդիկ դուրս չեն գալիս, բարոյալքված են, մի քանիսն էլ աշխատանքային ծանրաբեռնվածության տակ են, ֆինանսական եւ էմոցիոնալ, եւ նրանց մեծ մասը չի շփվում տեղի հայերի հետ: Սա խորը ճգնաժամ է, մենք պետք է մեր մեջ ներդաշնակության հյուսվածք կառուցեինք, ինչը տեղի չունեցավ: Ես միայն տեղական ընկերությունների հետ եմ աշխատել, երեւի թե ընդհանրապես 7 ամիս, սա ինձ շատ խորը ցավ պատճառեց սոցիալապես, երբ եկա, շատ արեւելահայ եւ ռուս ընկերներ ձեռք բերեցի, երբ ինձ ասացին Աստված բարի, ես մեկուսացա։ Ես ասացի, որ վաղուց շատ չէի շփվում տեղի հայերի հետ, եւ հանկարծ դա փոխվեց, ինչպե՞ս։ Այո, դա այդպես էր, բայց անցած տարվա վերջին ես սկսեցի գաղափարական եւ քաղաքական հարաբերություններ կառուցել Հայաստանում Ազգային շարժման հետ, ինչը կտրուկ եւ արագ փոխեց ինձ, քանի որ հարաբերությունները բնականաբար վերածվեցին սոցիալականի, դրանով չսահմանափակվեց, տեղի հայերի հետ շփվելու փորձն ինձ ավելի նախաձեռնող դարձրեց, եւ սկսեցի հարաբերություններ կառուցել նաեւ տեղի այլ հայերի հետ։
Պետրոս ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ
18.03.2022
