Օրեցօր ավելի ակներեւ է դառնում, որ Ադրբեջանը վերադարձել է Արցախը զավթելու իր ավանդական քաղաքականության երկրորդ տարբերակին: Պաշտոնական Բաքուն հնարավոր բոլոր միջոցներով խոչընդոտում է արցախցիների բնական կենսագործունեությանը, մասնավորապես՝ Արցախի ու Ադրբեջանի շփման գծի երկայնքով արգելում են գյուղատնտեսական, շինարարական եւ մյուս աշխատանքները: Ադրբեջանի հատուկ ծառայությունների աշխատակիցներն էլ, սոցիալական ցանցերում եւ հեռախոսազանգերով կապի դուրս գալով, փորձում են ահաբեկել արցախցիներին: Ադրբեջանի հատուկ ծառայությունները 44-օրյա պատերազմից հետո իրենց մոտ հայտնված հայկական հեռախոսային օպերատորների բազաներում առկա արցախցիների անձնական տվյալները, հեռախոսահամարները, ինչպես նաեւ բռնազավթած տարածքների վարչական մարմիններում եղած քաղաքացիների տվյալների բազաներն օգտագործում են Արցախի Հանրապետության քաղաքացիների վրա հոգեբանական ազդեցություն գործելու եւ վախի մթնոլորտ ստեղծելու համար: Այս քաղաքականությունը հին է եւ նպատակը մեկը՝ Արցախը հնարավորինս հայաթափել:
Այսօր Արցախի կարգավիճակի որոշման գործընթացում առաջնային գործոն է դառնում Արցախի էթնիկ կազմը: Գաղտնիք չէ, որ արցախցիների վերադարձը հայրենի բնօրրան ապահովելու համար պետք է այնտեղ բնակության համար անհրաժեշտ պայմաններ ստեղծել: Առաջնային նպատակ պետք է սահմանվի Արցախում գրանցված ողջ՝ շուրջ 150 հազար քաղաքացիների բնակությունը հենց հանրապետության տարածքում: Վերջիններիս զգալի մասը, լինելով Արցախի քաղաքացիներ, ապրում էին Հայաստանում եւ հիմնականում ԱՊՀ մյուս երկրներում: Բուն Արցախից, ինչպես նաեւ Շահումյանից առաջին արցախյան պատերազմից հետո բռնի տեղահանվածների եւ հեռացածների թիվը վերջին 30 տարում էական աճ է գրանցել, եւ ռազմավարական խնդիր պետք է դարձնել նաեւ այլ երկրներում բնակվող արցախցիների նոր սերունդների վերադարձը հայրենիք, ինչի դեպքում հնարավոր կլինի բնակչության թիվը հասցնել 200 հազարի:
Այս առաջնածին նպատակին հասնելու համար պետք է պետական ճկուն ծրագրերի իրականացում: Դա միայն Արցախի Հանրապետության եւ Հայաստանի իշխանությունների խնդիրը չէ, այլեւ ողջ սփյուռքի առաջնային նպատակը պետք է լինի: Արցախի ապագան մեծապես կախված է արցախցիներից՝ նրանց հայրենադարձությունից: Դրա համար Արցախը պետք է նվազագույնը վերածվի ներդրումների համար ազատ տնտեսական գոտու, ինչը կխթանի արտադրության զարգացումը, աշխատատեղերի ստեղծումը: Պետք է բարենպաստ միջավայր ստեղծվի արտասահմանում ձեւավորված արցախցիների կապիտալի՝ հայրենիք ներհոսքի համար: Այն կուղեկցվի նաեւ արցախցիների վերադարձով, իսկ վերջնարդյունքում՝ Արցախի կարգավիճակի հիմնահարցը կլուծվի արցախցիների վերջնական կամարտահայտությամբ, թեկուզ եւ այն կլինի արդեն երկրորդ անգամ:
Արմեն ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ
Կարդացեք նաև
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Հայաստանի Հանրապետություն» օրաթերթի այսօրվա համարում:
