Ղազախստան հայ զինծառայողներ ուղարկելը, դրա իրավաչափությունն ու մեզ համար հնարավոր հետեւանքները դարձել են սոցցանցերում ու մամուլում բուռն քննարկման առարկա: Ընդհուպ չեն բացառում, որ Ղազախստանում տուժած ցուցարարները ՄԻԵԴ սկսեն հայց ներկայացնել Ռուսաստանի եւ Հայաստանի դեմ, որովհետեւ ՄԻԵԴ անդամ ենք:
Այս առնչությամբ Aravot.am-ի հետ զրույցում իրավապաշտպան Ռուբեն Մելիքյանն ասաց, որ սկզբունքորեն Եվրոպական դատարանն այդ դռները բացել է՝ Իրաքի հետ կապված գործերով. «Շատ հայտնի գործեր եղան՝ կապված մեծբրիտանական զորախմբի գործողությունների հետ՝ Իրաքում: Այդ վճիռներով ՄԻԵԴ-ը ճանաչեց, որ եթե որեւէ ՄԻԵԴ անդամ պետության զինծառայող աշխարհի որեւէ ծայրում ՄԻԵԴ անդամ չհանդիսացող անգամ պետության քաղաքացիների նկատմամբ իրավունքների խախտում թույլ տա, ապա եվրոպական դատարանը կարող է դրանք քննել: Տեսականորեն, իհարկե, հնարավոր է, որ ղազախ ցուցարարները ՄԻԵԴ դիմեն, բայց դա հնարավոր է միայն այն դեպքում, երբ ՀՀ զինծառայողները անձնապես ներգրավված լինեն կոնկրետ մարդկանց կոնկրետ իրավունքների խախտման հարցերում: Կոնկրետ իմ վկայակոչած ՄԻԵԴ վճիռները Մեծ Բրիտանիայի դեպքում վերաբերվում էին այդ երկրի զինծառայողների կողմից կյանքի իրավունքը խախտելու, խոշտանգման արգելքը խախտելու հետ կապված դեպքերին: Այդ նախադեպը նաեւ այլ իրավունքներ խախտելու դեպքերին նույնպես հնարավորություն տալիս է անդրադառնալ, եթե ապացուցվի, որ նրանց անմիջական մասնակցությամբ խախտումներ են թույլ տրվել»: Պարոն Մելիքյանն ասաց, որ այս պահին դժվար է պատկերացնել, որ այդպիսի խնդիրներ կարող են առաջանալ Հայաստանի համար, բայց դրանք բացառել հնարավոր չէ:
Ղազախստանում տեղի ունեցող իրադարձությունների ու Հայաստանում 2008-ին տեղի ունեցած Մարտի 1-ի դեպքերի հետ զուգահեռներ են տարվում, նույնիսկ հումորներ են անում, որ մենք ՀԱՊԿ-ը ընկալում էինք՝ որպես արտաքին ոտնձգություններից պաշտպանվելու մեխանիզմ, բայց պարզվեց՝ այն միայն ներքին հարցերի համար է: Քննարկվում է, որ փողոցային տարբերակով իշխանության եկած ուժը այսօր հայ զինծառայողներին ուղարկում է Ղազախստան՝ փողոցային պայքարը ճնշելու համար:
Այս առնչությամբ Ռուբեն Մելիքյանն ասաց. «Սա ոչ միայն քաղաքական հարց է, այլեւ աշխարհաքաղաքական բովանդակություն ունեցող, ես այդ ոլորտում մասնագետ չեմ, բայց իրավաբանական տեսակետից կարող եմ ասել մի բան. դա ձեւակերպվեց՝ որպես արտաքին միջամտությամբ ահաբեկչական գործողություններ: Այս պահի դրությամբ դեռ մենք չունենք որեւէ տեղեկություն այդ արտաքին միջամտության մասին, թեեւ բացառել հնարավոր չէ: Ավելին, մենք գիտենք, որ այս տարածաշրջանում դա մեղմ ասած բացառված չի: Բայց առնվազն այս պահին մեր ունեցած տեղեկատվությամբ կարող ենք պնդել, որ Մարտի 1-ի իրադարձությունները շատ մեծ զուգահեռներ ունեին ղազախական իրադարձությունների հետ: Թերևս, ամենատարբերվող հանգամանքնն այն է, որ 2008-ին վստահաբար ՀՀ իշխանությունները իրենց վարքագծով, իրենց ժողովրդավարությամբ մեղմ ասած էապես էին տարբերվում ղազախական իշխանություններից՝ ի շահ հայկական իշխանությունների: Բայց մենք հիշում ենք, որ 2008-ին եղան խանութների թալաններ, փամփուշտներ, ես անձամբ հիշում եմ, որ Նիկոլ Փաշինյանը հրապարակավ խոսում էր այն մասին, որ հոգին փառավորվում է, երբ ոստիկանների նկատմամբ ուժ է գործադրվում, մոտավորապես այդպես էր ձեւակերպում ու նա դրա համար դատապարտվեց: Նա հանցագործություն կատարած անձ է, դատապարտվել է, հետո նրան պետությունը ներեց՝ համաներման ձեւով: Այսինքն, իրավական գործընթացները աշխատեցին, մարդը ստացավ իր պատիժը, հետո պետությունը որոշեց համաներում կիրառել: Իսկ համաներում կիրառել չի նշանակում, որ պետությունը համարում է, թե հանցանք չի կատարել: Արդարացման դատավճիռ չկա, եթե նման դատավճիռ հանկարծ լինի էլ, դա իրավաչափ չի կարող լինել, հետագայում այդ հարցը կբարձրացվի, որովհետեւ այս պահին Նիկոլ Փաշինյանն ունի ընդգծված, նաեւ միջազգայնորեն ճանաչված ազդեցություն դատական իշխանության նկատմամբ»:
Կարդացեք նաև
Հռիփսիմե ՋԵԲԵՋՅԱՆ
