Ինչպես արդեն տեղեկացրել ենք՝ Հաագայում՝ ՄԱԿ-ի Արդարադատության միջազգային դատարանում (ICJ), անցկացվում են «Ռասսայական խտրականության բոլոր ձեւերի վերացման մասին» միջազգային կոնվենցիայի հիման վրա Հայաստանն ընդդեմ Ադրբեջանի գործով միջանկյալ միջոցներ կիրառելու Հայաստանի միջնորդության լուծման նպատակով հրապարակային բանավոր լսումներ:
ՀՀ-ի շահերը ներկայացնող Եղիշե Կիրակոսյանը դատարանի դահլիճում վստահեցրեց՝ Հայաստանի գանգատը՝ ընդդեմ Ադրբեջանի հիմնված է «Ռասսայական խտրականության բոլոր ձեւերի վերացման մասին» միջազգային կոնվենցիայի վրա: Այնուհետև հայտարարեց. «Հայաստանը դատարանին խնդրում է ոչ թե լուծել բոլոր խնդիրները, այլ իր որոշմամբ լուծել այն խնդիրները, որոնք մեր գանգատում ներկայացված են, դրանցից բխող հետևանքները: Մասնավորապես Հայաստանը ցանկանում է, որ դատարանն իր որոշմամբ կանխի էթնիկ հայերի նկատմամբ բռնությունները, անմարդկային վերաբերմունքն ու ատելության խոսքը»:
Եղիշե Կիրակոսյանը փաստեց՝ ատելությունն էթնիկ հայերի նկատմամբ ադրբեջանական հասարակությունում փոխանցվում է սերունդ առ սերունդ ու հավելեց. «Էթնիկ հայերի սպանությունները, նրանց նկատմամբ վատ վերաբերմունքը, ատելության խոսքի տարածումն իրականացվում է մշտապես: Եվ բոլոր նրանք, որոնք կփորձեն ատելության այս պետական դոգմային հակադարձել՝ պատժվում են»:
Եղիշե Կիրակոսյանն ահազանգեց՝ անգամ նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը չնպաստեց նրան, որ Ադրբեջանը վերջ տա էթնիկ հայերի նկատմամբ ատելության խոսքի տարածմանն ու նրանց նկատմամբ հանցագործություններին: Ըստ նրա՝ ատելության այս գաղափարախոսության հուշարձանն էր Բաքվի ռազմավարի պուրակը:
Կարդացեք նաև
Նա նաև ահազանգեց՝ Ադրբեջանը շարունակում է վերացնել հայկական մշակութային ժառանգությունն այն հայկական տարածքներում, որոնք հայտնվել են այդ երկրի վերահսկողության ներքո: Եղիշե Կիրակոսյանն ասաց՝ չի ուզում դատարանին ծանրաբեռնել քաղաքական հայտարարություններով. դրանք իրավունքի հետ քիչ կապ ունեն, բայց նաև հավաստիացրեց՝ խնդրի հրատապությունը հաշվի առնելով՝ ՀՀ-ն կարևոր է համարում դատարանի կողմից միջանկյալ միջոցի կիրառումը:
Եղիշե Կիրակոսյանը եզրափակեց. «Դատարանի՝ ՀՀ-ի կողմից ներկայացված միջանկյալ միջոցի հետ կապված միջնորդության բավարարման կարևորությունը հնարավոր չէ բառերով նկարագրել: Ադրբեջանը սիստեմատիկ կերպով շարունակում է վատ վերաբերմունքը, ատելության խոսքի տարածումը էթնիկ հայերի նկատմամբ, ուստի միջանկյալ միջոցի կիրառումը հրատապ է, քանի որ Ադրբեջանի վարած այդ քաղաքականությունը խոչընդոտ է նաև տարածաշրջանում անվտանգություն և խաղաղություն ապահովելու համար»:
ՄԱԿ-ի միջազգային դատարանում ՀՀ-ի կողմից հանդես եկան մի շարք միջազգային հեղինակավոր փորձագետներ: Պրոֆեսոր Քոփը հիմնավորեց, թե հատկապես այժմ ինչու է հրատապ, որ դատարանը միջանկյալ միջոց կիրառի:
Պրոֆեսոր Մարտին Մըրֆին փաստերով ներկայացրեց դատարանին, թե ինչ վերաբերմունքի են արժանանում Ադրբեջանում գտնվող հայ գերեվարված անձինք:
Պրոֆեսոր Լարի Մարտինը ներկայացրեց, թե ինչպես է Ադրբեջանը ոչնչացնում հայկական մշակութային ժառանգությունը:
Պրոֆեսոր Կոնստանտինոս Սալոնիդասը դատարանի դահլիճում իր ելույթում հայտարարեց՝ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայերին անվանում է «շներ», կամ ասում է, որ հայերը «հիվանդ են», կամ որ ռազմավարի պուրակ բացեց:
Մարտին Մըրֆին էլ, խոսելով հայ ռազմագերիների նկատմամբ անմարդկային վերաբերմունքի մասին, նկարագրեց, թե ինչպես են ադրբեջանցի զինծառայողները անմարդկային վերաբերմունքի ենթարկել Լյուդվիգ Մկրտչյանին՝ ոտքով կանգնելով նրա վերքի վրա:
Պրոֆեսոր Լարի Մարտինն էլ, հայկական մշակութային ժառանգության ոչնչացման վտանգի մասին խոսելով՝ հիշեցրեց, որ այս ոլորտում դատարանն ունի նախադեպային որոշումներ Իտալիայի և Ուգանդայի հարցով: Եվ հորդորեց որոշում կայացնելիս հաշվի առնել այդ նախադեպային որոշումները:
Տաթև ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ
