«Անգամ հրամանատարները չեն իմացել՝ ուր են գնում, հայկական տանկերը չեն իմացել՝ հայ տղաներ են, սկսել են կրակել». զոհված կամավորականի եղբայրը՝ Լելե թեփեի օպերացիայի մասին

«Իրենք էլ գիտեն, որ այդպես չէ: Ես անձամբ ճանաչում եմ 30-ից ավելի ծնողների, որոնց հարազատները, երեխաները զոհվել են հենց Հորադիզի՝ հոկտեմբերի 7-ի Լելե Թեփե օպերացիայի ժամանակ: Ախր դա գաղտնի պահելու բան չէ»,-Aravot.am-ի հետ զրույցում վստահեցրեց արցախյան 44-օրյա պատերազմում զոհված Արթուր Մանվելյանի եղբայր Իշխան Մանվելյանը:

Նա ասաց՝ իր եղբայրը զոհվել է Լելե թեփեի» (Վարազաթումբ) բարձունքը գրավելու օպերացիայի ժամանակ:

Արթուր Մանվելյանը 40 տարեկան էր, 2020-ի սեպտեմբերի 12-ին նոր էր վերադարձել Ռուսաստանից, երբ սեպտեմբերի 27-ին պատերազմը սկսվեց, նա միանգամից որոշել է կամավորագրվել: Եղբայրը պատմեց. «Մենք չգիտեինք նրա որոշման մասին: Նա խանութից զինվորական համազգեստը գնեց, եկավ տուն, հայտնեց իր որոշման մասին»:

Արթուր Մանվելյանը երկու անչափահաս երեխա ունի: Մանվելյանը նշեց՝ 2020-ի հոկտեմբերի 6-ին՝ ժամը 16.30-ին, եղբայրը զանգել, ասել է՝ իրենց տեղափոխում են ինչ-որ տեղ: Այնուհետև մանրամասնեց. «Հետո կամավորականներից եմ իմացել, որ հոկտեմբերի 7-ի առավոտյան պետք է Հորադիզ գյուղի մոտակայքով մինչև Արաքս գետը ճեղքեին, երկու գումարտակ պիտի մասնակցեր: Արթուրն առաջինի մեջ էր: Չհասած մոտ 4 կմ Արաքսին, Հորադիզ գյուղն անցել են, ու արկի պայթյուն է տեղի ունեցել: Արթուրը ծանր վիրավորվել է, հետո զոհվել: Տղաները պատմում են՝ ոչ մեկ չի իմացել՝ ուր են գնում, իրենց ասել են՝ գնում են դիրքեր պահելու»:

Մեր զրուցակցի համոզմամբ՝ նման կարևոր օպերացիաներին, գործողություններին պետք է մասնակցեն հատուկջոկատայիններ, տեղանքին ծանոթ մարդիկ: Ու նշեց. «Երբ ես հրամանատարի հետ խոսել եմ, պարզվել է՝ անգամ հրամանատարները չեն իմացել՝ ուր են գնում ու ինչ պիտի անեն: Պատմում են, որ երկրորդ գումարտակը պետք է իրենց օգնության գար, չի եկել, սկսել են արդեն անօդաչուների ռմբակոծություն, շատ տղաներ զոհվել են, իսկ մեր հայկական տանկերը, որ չեն իմացել, որ այդտեղ հայ տղաներ են, սկսել են կրակել»:

Իշխան Մանվելյանը նշեց՝ Արթուրն ամեն օր առավոտյան, երեկոյան զանգում էր, հոկտեմբերի 7-ին չի զանգել: Դրանից հետո ինքը զանգել է իր արցախցի ընկերներին, սակայն նրանք, իմանալով Արթուրի մահվան մասին, ոչինչ չեն ասել: Հետո այլ տեղից է ստացել տեղեկություն, որ Արթուրն արկի պայթյունից զոհվել է:

Ըստ զոհված կամավորականի եղբոր՝ զոհվածների աճյունների որոնողական աշխատանքները պատշաճ չէին կազմակերպված. «Գորիս, Մեծամոր դիահերձարաններում ման էի գալիս, դեկտեմբերի 15-ին մի շարք ծնողների շնորհիվ, որ պետք է ծնողներն էլ մասնակցեն որոնողական աշխատանքներին, ես էլ մեկնեցի Արցախ: Այնտեղ գտա հրամանատարին, ասացի, նշի՝ որտեղ եք թողել տղաներին, ցույց տվեց տեղը: Գնացի քարտեզագրման տեղը, ասացի՝ եղբայրս այստեղ է, ասացին՝ նման բան լինել չի կարող. այնտեղ պատերազմ չի եղել: Զանգեցի, տվեցի հրամանատարին, հարցրի՝ որտե՞ղ ես թողել զինվորներին, ասաց Հորադիզում՝ ֆերմաների դիմաց, 500 մ վերև: Ասաց 21 զինվոր են: Նոր միայն դեկտեմբերի 15-ին քարտեզի վրա նշեցին, որ այդտեղ այդքան զինվոր ունեն: Ինձ թվում է՝ դժվար չէր պատերազմը վերջանալուն պես հավաքվեին բոլոր հրամանատարները, հարցում անեին՝ որտե՞ղ եք թողել ձեր զորքին: Հրամանատարին ընդգրկեցինք որոնողական աշխատանքներում, գնացինք՝ որտեղ թողել էին տղերքին, այնտեղից էլ դուրս ենք բերել: ԴՆԹ-ն հաստատվեց, փետրվարի 13-ին եղբորս հուղարկավորեցինք Աբովյան պանթեոնում»:

Մեր հիշեցմանը՝ հայտարարություններ հնչեցին, որ Լելե թեփեի գործողությունների ժամանակ շատ զոհեր չենք ունեցել, Իշխան Մանվելյանն այսպես արձագանքեց. «Երկու հոգի ասելով չէ: Դիպուկահարները 9 հոգի, մեր Մարտունի 2 գնդից մոտ 21 հոգի զովել է, տանկիստները, շատ են զոհերը: Դրանք միայն իմ իմացած տվյալներով: Հորադիզի այդ դիրքը՝ Հորադիզի այդ վերջնահատվածը, միայն հոկտեմբերի 7-ին են կարողացել ճեղքել, անցնել: Ճիշտ է՝ շատ են օպերացիաներ այդտեղ եղել, բայց այդքան խորը չեն կարողացել գալ, մեր զորքն այդքան չի կարողացել մոտենալ Արաքս գետին: Նույնիսկ, երբ Գուգլն իր քարտեզը թարմացրեց, այն ցույց էր տալիս, որ չորս կողմը լրիվ ադրբեջանական զորքեր են՝ իրենց տեխնիկայով: Նույնիսկ Գուգլի քարտեզում երևացել է, որ ադրբեջանական զորքերն են շուրջբոլորը, սակայն մեր զորքին ուղարկել են այդ օպերացիային: Մեր հետախուզությունը ճիշտ չի աշխատել. իրենք կարող էին այդքանն իմանալ, կարող էինք նախօրոք պատրաստված լինել: Բացի այդ՝ ո՞նց կարելի է պատերազմի դաշտում 1700-2000 աճյուն թողնել: Դա մեր անկազմակերպվածությունն է եղել, հրամանատարների անփութությունը: Խոսել եմ կամավորականների հետ. նրանք պատմում էին, որ իրենց ասում էին՝ վիրավորներին չնայեք, առաջ ենք գնում, երկրորդ գումարտակը կգա, դուրս կբերի: Կան տղաներ, որ դա կարող են ապացուցել»:

Տաթև ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ