Այս շաբաթ հրապարակված Օրինագծում և Զեկույցում 2022թ.- ֆինանսական տարվա Պետական, արտաքին գործառնությունների և հարակից ծրագրերի հատկացումների օրենքի նախագծով առաջարկվում է ոչ պակաս, քան 50 մլն դոլար «Հայաստանի համար՝ տնտեսական զարգացման, մասնավոր հատվածի արտադրողականության, էներգետիկ անկախության, ժողովրդավարության, օրենքի գերակայության և այլ նպատակների համար»: Բացի այդ, զեկույցի տեքստում նաև կոչ է արվում «ոչ պակաս, քան 2,000,000 դոլար Լեռնային Ղարաբաղում ականազերծման գործողությունների համար»:
Ենթահանձնաժողովը դիտարկեց օրենքի նախագիծն անցյալ շաբաթ, իսկ ամբողջ հանձնաժողովը պատրաստ է «վերջնական տեսքի բերել» օրենքի նախագիծը 2021թ.-ի հուլիսի 1-ին:
Օրենքի նախագծով նաև վերահաստատվում է ԱԶԱՏՈՒԹՅԱՆ աջակցության ակտի 907 Բանաձևը՝ ի հավելումն Թուրքիայի նախագահական պաշտպանության վարչությանը պաշտպանական պարագաների վաճառքն արգելելուն: Զեկույցի տեքստում նաև կրկնվում են Համագումարի մտահոգությունները ԱՄՆ-ի կողմից Հայաստանին և Ադրբեջանին տրամադրվող աջակցության ռազմական անհամաչափության վերաբերյալ. «Հանձնաժողովը մտահոգված է Ադրբեջանին տրամադրված ռազմական աջակցության անհամաչափությամբ՝ համեմատած Հայաստանի հետ, ինչը հնարավոր է դարձել պետքարտուղարի կողմից Ազատության աջակցության ակտի 907 Բանաձևի միամյա կասեցման շնորհիվ, ներառյալ Պետքարտուղարի կողմից 2021թ.-ի ապրիլի 23-ին ստորագրված վերջին կասեցումը: Հանձնաժողովն ուղղորդում է, որպեսզի Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև ռազմական հավասարակշռությունը, և ռազմական աջակցության նման անհամաչափության դիվանագիտական հետևանքները դիտարկվեն Պետքարտուղարի կողմից ցանկացած որոշում կայացնելիս` կապված 2022թ.-ի ֆինանսական տարվա մեջ 907 Բանաձևի կասեցումն երկարացնելու հետ: Համագումարն ողջունում է այս տեքստը, որն որպես հանդիմանություն է ծառայում Ադրբեջանին, որի բռնակալական ղեկավարը ժխտում է Լեռնային Ղարաբաղի գոյությունը: Համագումարը նաև շնորհակալություն է հայտնում ենթահանձնաժողովի նախագահ Բարբարա Լիին (Դեմոկրատ, Կալիֆոռնիա) 907 Բանաձևի մասին բարձրաձայնելու համար Պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենի հետ վերջերս կայացած լսումների ժամանակ, ով, այնուհետև նշեց, որ վարչակազմը կշարունակի մանրակրկտորեն ուսումնասիրել կասեցումը:
1992թ.-ին Կոնգրեսը սկզբունքային դիրքորոշում ընդունեց ադրբեջանական ագրեսիային դեմ՝ ընդունելով ԱԶԱՏՈՒԹՅԱՆ աջակցության ակտի 907 Բանաձևը, որում սահմանված է, որ ԱՄՆ-ի կողմից ֆինանսական միջոցներ «չեն կարող տրամադրվել Ադրբեջանի կառավարությանը՝ մինչ Նախագահը չսահմանի և այդպիսով չզեկուցի Կոնգրեսին, որ Ադրբեջանի Կառավարությունը ակնհայտ քայլեր է ձեռնարկում՝ դադարեցնելու բոլոր շրջափակումները և ուժի այլ հարձակողական գործադրումները Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի դեմ»: 2001թ.-ի սեպտեմբերի 11-ին ամերիկյան հողում իրականացված ահաբեկչությունից հետո 907 Բանաձևում ավելացվեց ազգային անվտանգության կասեցումը: Կասեցման կիրառումն ուժի մեջ է այնքան ժամանակ, քանի դեռ այն «չի խաթարի կամ չի խոչընդոտի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղ կարգավորման բանակցությունների շարունակական ջանքերին կամ չի կիրառվի Հայաստանի դեմ հարձակողական նպատակներով»:
Կարդացեք նաև
Չնայած ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի միջոցով Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը խաղաղ ճանապարհով լուծելու պարտավորություն ստանձնելուն՝ անցյալ տարվա աշնանը Ադրբեջանը սանձազերծեց աննախադեպ պատերազմ հայ ժողովրդի դեմ, որի արդյունքում զոհվեցին ավելի քան 4000 զինվորներ և քաղաքացիական անձինք, ոմանք դաժանորեն գլխատվեցին ըստ Human Rights Watch-ի և համաձայն Կոլումբիայի համալսարանի Մարդու իրավունքների ուսումնասիրության ինստիտուտի ու դրա՝ Արցախում վայրագությունների վերաբերյալ նախագծի փաստագրման: Ավելի քան 10,000 զինվորներ վիրավորվեցին, և ավելի քան 100,000 հայեր բռնի տեղահանվեցին իրենց տներից, ինչպես նաև ոչնչացվեցին կենսական նշանակության ենթակառուցվածքներ, ներառյալ՝ հիվանդանոցներ ու կանխամտածված ավիրվեցին հայկական մշակութային ու կրոնական ժառանգության օբյեկտներ:
Հստակ ցուցադրելով, որ Ադրբեջանը լուրջ չի վերաբերվում խաղաղության հաստատմանը կամ մարդու իրավունքների միջազգային կոնվենցիաները հարգելուն, որոնցում այն ստորագրող կողմ է, Ալիևի ռեժիմը բազմիցս խախտել է 2020թ.-ի նոյեմբերի 9-ի հրադադարի պայմանավորվածությունը, ներառյալ մոտ 200 ռազմագերիների և գերեվարված քաղաքացիական անձանց պահումը: Բացի այդ, Ալիևն ավելի վաղ այս շաբաթ պարծենում էր, թե «մենք ոչնչացրել ենք Հայաստանը» և որ «չկա Լեռնային Ղարաբաղ կոչվող տարածքային միավոր, չկա Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության հայեցակարգ…»: Եթե պահպանվեին 907 Բանաձևի տառն ու ոգին, անմեղ կյանքեր կփրկվեին: Ալիևի ռեժիմի գործողությունները խարխլում են ԱՄՆ քաղաքականությունը և չպետք է հատուցում ստանան: Համագումարը հատկապես մտահոգված է մնում, հաշվի առնելով այն, որ Ադրբեջանը և Թուրքիան շարունակում են ձգտել Հայաստանի և Արցախի մասնատմանն ու բնակչության տեղահանմանը:
«Մենք գնահատում ենք ենթահանձնաժողովի և դրա նախագահի ու ավագ անդամի աշխատանքը` Հայաստանին և Արցախին շատ անհրաժեշտ օգնությունը նախանշելու հարցում, ինչպես նաև ԱԶԱՏՈՒԹՅԱՆ աջակցության ակտի 907 Բանաձևի մասին բարձրաձայնելու համար»,– ասաց Համագումարի Կոնգրեսական հարաբերությունների գծով տնօրեն Մարիամ Խալոյանը: «Մենք նաև գնահատում ենք Կոնգրեսի հայկական հարցերով հանձնախմբի և դրա ղեկավարության ջանքերը: Մենք անհամբեր սպասում ենք վաղը դրական արդյունք ստանալ և շարունակել առաջ տանել ԱՄՆ-Հայաստան և ԱՄՆ-Արցախ հարաբերությունները` հայ ժողովրդի բարեկեցության համար»:
Ամերիկայի հայկական համագումար
